Marathi News | Mumbai Tarun Bharat Tags

E-Paper Download App

Space Zone

पक्षी स्थलांतराची गुपिते उलगडली; नव्या अभ्यासातून 'ही' माहिती झाली उघड

पक्षी स्थलांतरामधील काही गुपिते उलगडण्यामध्ये संशोधकांना यश मिळाले आहे (bird migration). मोठ्या स्थलांतरादरम्यान पक्ष्यांचा वेग काय असतो, ते आकाशमार्गाची निवड कशा पद्धतीने करतात अशा अनेक प्रश्नांची उकल काही अंशी संशोधकांनी केली आहे. जर्मनी आणि आॅस्ट्रेलियात केलेल्या पक्षी स्थलांतराच्या अभ्यासातून ही माहिती समोर आली आहे. (bird migration).

‘शाही गरुडा’चे मुंबई महानगरात आगमन; रोडावलेल्या संख्येकडे पक्षीतज्ज्ञांनी वेधले लक्ष

हिवाळ्याच्या पार्श्वभूमीवर शाही गरुडाचे (इम्पीरियल ईगल) मुंबई महानगर प्रदेशामध्ये (imperial eagle in mumbai mmr) आगमन झाले आहे. कल्याण भागात सध्या या पक्ष्याचे दर्शन होत असून हा राज्यात स्थलांतर करून येणारा सर्वांत मोठा गरुड आहे (imperial eagle in mumbai mmr). असे असले तरी, मुंबई महानगर प्रदेशात त्याच्या रोडावलेल्या संख्येबद्दल पक्षीतज्ज्ञांनी चिंता व्यक्त केली आहे. हिवाळ्याच्या आगमनाबरोबर देश-विदेशांमधून अनेक पक्ष्यांचे राज्यात स्थलांतर होते. यामध्ये किनारी पाणपक्ष्यांची संख्या अधिक असली तरी शिकारी पक्ष्या

मध्य आशियातून हिमालयीन गिधाडांच्या स्थलांतराला सुरुवात; लवकरच महाराष्ट्रात

मध्य आशियामधून 'हिमालयीन ग्रिफाॅन' ( himalayan griffon ) प्रजातीच्या गिधाडांच्या स्थलांतराला सुरुवात झाली आहे. 'भारतीय वन्यजीव संस्थान'ने (डब्लूआयआय) याविषयाची माहिती दिली असून त्यांनी जीपीएस टॅग केलेले एक गिधाड उत्तर भारतात पोहोचले आहे. त्यामुळे लवकरच ही गिधाड मध्य भारत आणि महाराष्ट्रात दाखल होतील असा अंदाज आहे. ( himalayan griffon )

पालघरमध्ये आला दुर्मीळ हिवाळी पाहुणा; नांदगावात 'पाणचिऱ्या'चे दुर्मीळ दर्शन

संकटग्रस्त पक्ष्यांच्या यादीत नोंद असणाऱ्या 'इंडियन स्किमर' (indian skimmer) म्हणजेच 'पाणचिरा' या पक्ष्याचे रविवारी पालघरमध्ये दर्शन झाले. पक्षीनिरीक्षकांना हा दुर्मीळ हिवाळी पाहुणा नांदगाव किनाऱ्यावर दिसला. मुंबई महानगर प्रदेशात 'पाणचिरा' (indian skimmer)पक्ष्याच्या फार कमी नोंदी असून अधिवास नष्टतेमुळे या पक्ष्याला संकटग्रस्त पक्ष्यांच्या यादीत स्थान देण्यात आले आहे. (indian skimmer)

'बाकचोच तुतारी' पक्ष्याची चीन ते मुंबई वारी; 'बीएनएचएस'कडून वाशीच्या खाडीत नोंद

पक्षी स्थलांतराच्या अभ्यासाकरिता चीनमध्ये रिंग केेलेला 'कर्ल्यू सॅण्डपायपर' (बाकचोच तुतारी) (curlew sandpiper) पक्षी नवी मुंबईच्या पाणथळ क्षेत्रात आढळून आला आहे. 'बाॅम्बे नॅचरल हिस्ट्री सोसायटी'च्या (बीएनएचएस) संशोधकांच्या निदर्शनास हा पक्षी आला आहे. या स्थलांतरामुळे हिवाळ्यात स्थलांतरित होणाऱ्या पक्ष्यांसाठी अतिक्रमणाच्या गर्तेत सापडलेले मुंबई आणि नव्या मुंबईचे पाणथळ क्षेत्र महत्त्वाचे असल्याचे अधोरेखित झाले आहे. (curlew sandpiper)

'तुतारी' पक्ष्याचा नवी मुंबई ते चीन प्रवास; शहरातील पाणथळींचे महत्त्व अधोरेखित

पक्षी स्थलांतराच्या अभ्यासाअंतर्गत नवी मुंबईच्या पाणथळीवर रिंग केलेला कर्ल्यु सॅण्डपायपर (बाकचोच तुतारी) पक्षी चीनमध्ये सापडला आहे. 'बाॅम्बे नॅचरल हिस्ट्री सोसायटी'अंतर्गत हा अभ्यास सुरू असून त्याअंतर्गत या पक्ष्याच्या पायाला रिंग लावण्यात आले होते. या पक्ष्याने मुंबई ते चीन असा प्रवास केल्याने स्थलांतरित पक्ष्यांकरिता मुंबई आणि नव्या मुंबईतील पाणथळ जागा महत्त्वाच्या असल्याचे पुन्हा एकदा समोर आलंय.

'या' पक्ष्याने केला श्रीलंका ते कझाकिस्तानपर्यंत ६,५०० किमी प्रवास

हेगलिन गल पक्ष्याने श्रीलंकेपासून कझाकिस्तानपर्यंत स्थलांतर केल्याची माहिती समोर आली आहे. या स्थलांतरादरम्यान त्याने सुमारे ६,५०० किमीचे अंतर कापले आहे. श्रीलंकेतील शास्त्रज्ञांनी या पक्ष्यावर लावलेल्या सॅटेलाईट ट्रान्समीटरमुळे ही माहिती समोर आली आहे.

माहेरवाशीण निघाली कझाकिस्तानला; वाचा मादी 'क्रेन'चा रंजक प्रवास

गुजरातच्या नल सरोवर पक्षी अभयारण्यात पाच महिने पाहुणचार घेतल्यानंतर मादी क्रौंच (काॅमन क्रेन) पक्ष्याने पुन्हा कझाकिस्तानच्या दिशेने परतीचा प्रवास सुरू केला आहे. या पक्ष्याला 'जीपीएस-जीएसएम' टॅग लावले असून 'भारतीय वन्यजीव संस्थान'च्या (डब्लूआयआय) शास्त्रज्ञ तिच्या स्थलांतरावर नजर ठेवून आहेत. गेल्यावर्षी ही मादी क्रौंच पक्षी २० दिवसांमध्ये ५ हजार किमीचे स्थलांतर करुन उत्तर कझाकिस्तानमधून गुजरातमध्ये आली होती.

संकटग्रस्त 'तणमोरा'ची भरारी; राजस्थान ते महाराष्ट्र ६०० किमीचे स्थलांतर

सॅटलाईट टॅगव्दारे शास्त्रज्ञांची नजर

चीनवरुन अलिबागमध्ये दाखल झाला 'ग्रेट नाॅट' पक्षी; ५,५०० किमीचे स्थलांतर

पक्ष्यांचा पायाला 'कलर फ्लॅग'

ससाणा पक्ष्यांची कमाल! पाच दिवस न थांबता मणिपूरहून आफ्रिकेत स्थलांतर

'डब्लूआयआय'च्या शास्त्रज्ञांनी केला उलगडा

'चातक' पक्ष्याचे देहरादून ते कोल्हापूर १,५०० किमीचे स्थलांतर

अरबी समुद्रावरुन उडून आफ्रिकेत जाणार का ?

'क्रेन' पक्ष्याचा गुजरात-कझाकिस्तान-गुजरात प्रवास; ९ हजार किमीचे स्थलांतर

'भारतीय वन्यजीव संस्थान'चा अभ्यास

संकटग्रस्त 'तणमोर' पक्ष्याला लावले 'सॅटलाईट टॅग'; जगातील पहिलाच प्रयोग

गुजरात वन विभागाचा पुढाकार; 'दी काॅर्बेट फाऊंडेशन'चे तांत्रिक सहाय्य

पक्षी स्थलांतर - एक आश्चर्य

जगाला जोडणाऱ्या पक्ष्यांचा आढावा

लाॅकडाऊनमध्ये आफ्रिकेतून ७ दिवसात 'या' पक्ष्यांनी गाठले भारत; केला इतक्या किलोमीटरचा प्रवास

संशोधकांनी या पक्ष्यांच्या शरीरावर 'रेडिओ ट्रान्समीटर' लावले आहे

पक्ष्यांना 'लाॅकडाऊन' लागू नाही; पाच दिवस न थांबता 'या' पक्ष्याने केले अरबी समुद्रावरुन उड्डाण

आफ्रिकेतून भारतात झाला दाखल

ठाणे जिल्ह्यात प्रथमच 'हारिण' पक्ष्याचे दुर्मीळ दर्शन

पहिलाच छायाचित्रित पुरावा

भारतात मोर आणि चिमण्यांच्या संख्येत वाढ; गिधाड - गरुडांच्या संख्येत घट

’स्टेट ऑफ इंडियाज बर्ड्स २०२०’ अहवालाची माहिती

पक्षी स्थलांतराचा अभ्यास आता 'जीपीएस', 'जीएसएम' टॅगव्दारे

‘बीएनएचएस’ १० पक्ष्यांना लावणार ‘जीपीएस’,‘जीएसएम’ यंत्र

महाराष्ट्रात पक्ष्यांच्या बेकायदा शिकारीचे, खरेदी-विक्रीचे जाळे आजही पसरलेलेच

‘बीएनएचएस’च्या आंतरराष्ट्रीय परिषदेत तज्ज्ञांनी मांडले वास्तव

राज्यातील सहा पाणथळींच्या संवधर्नासाठी कृती आराखडा

मॅंग्रोव्ह सेल आणि 'बीएनएचएस'मध्ये सामंज्यस करार ; जायकवाडी, गंगापूर, नांदुरमधमेश्वर, हतणूर, विसापूर आणि उज्जनीच्या पाणलोट क्षेत्राचा समावेश

'इंटरनेट आॅफ बर्ड्स अॅप'व्दारे आता पक्ष्यांची ओळख पटवा चुटकीसरशी !

बाॅम्बे नॅचरल हिस्ट्री सोसायटीकडून अॅपचे लोकार्पण

तीन वर्षात भारतातील स्थलांतरीत पक्ष्यांचे प्रवासमार्ग ‘थ्री-डी’ स्वरुपात !

‘बीएनएचएस’च्या अभ्यासाला केंद्रीय पर्यावरण मंत्रालयाची मान्यता

'बीएनएचएस'ने मुंबईत केले चार हजार पक्ष्यांना 'रिंग'

पक्षी स्थलांतराच्या अभ्यासाच्या उद्देशाने गेल्या दहा महिन्यांमध्ये 'बाॅम्बे नॅचरल हिस्ट्री सोसायटी'ने (बीएनएचएस) मुंबईतून चार हजार स्थलांतरित पक्ष्यांना रिंग आणि कलर टॅग केले आहे.

Email

admin@mahamtb.com

Phone

+91 22 2416 3121