कांदळवने... समुद्र किंवा खाडीकिनार्‍यावर वसलेली आणि किनार्‍यांची एक संरक्षक भिंत म्हणून खंबीरपणे उभी असलेली एक नैसर्गिक परिसंस्था. किनारा आणि समुद्र यांच्या सीमेवर असलेली ही परिसंस्था दुर्मीळ, नेत्रदीपक आणि विपुल अशी. ..

मुंबईनगरीत जन्मलेले, समाजघटकांसाठी काम करण्याच्या दृष्टीने उचललेलं पाऊल पर्यावरण शिक्षणाकडे वळलं. असं कोणतं वळण त्यांना या ठिकाणी घेऊन आलं? ‘सृष्टीज्ञान’चे संस्थापक प्रशांत शिंदे यांच्या प्रवासाविषयी... ..

२०४८ पर्यंत समुद्रातील सर्वच्या सर्वच मासे संपुष्टात येतील, असा अंदाज काही अहवालांमधून नुकताच मांडण्यात असला, तरी असं काही खरंच घडलं तर काय होईल? ही विधानं ऐकून मासे खवय्यांच्या तर अगदी कंठाशी प्राण आले असतील. पण, हो हे अगदीच होऊ शकतं असं काही संशोधनांमधून ..

वाढत्या पर्यावरणीय समस्यांविषयी आपण नेहमीच ऐकत, वाचत, पाहत असतो. यामध्ये प्रचंड प्रदूषण, तापमानवाढ, अधिवासांचे नुकसान, विविध प्रजातींचे नामशेष होणे असे अनेक मुद्दे येतात. यामध्येच एक अल्पपरिचित विषय म्हणजे प्रकाश प्रदूषण! होय, प्रकाशाचेसुद्धा प्रदूषण ..

जगात केवळ अंदमान द्वीपसमूहातील नारकॉन्डम बेटावर आढळणारी धनेशाची प्रदेशनिष्ठ प्रजात म्हणजे नारकॉन्डम धनेश. माहिती, संशोधन आणि अभ्यासाच्या माध्यमातून दुर्लक्षित राहिलेल्या या प्रजातीबद्दल आणि संशोधन अहवालाबद्दल माहिती सांगणारा हा लेख, यंदाच्या (Endemic ..

पर्यावरण शिक्षण, संवर्धन आणि संरक्षणाच्या दृष्टीने प्रयत्नशील असलेली, तसेच पर्यावरणाविषयी जनजागृती करण्याचा ध्यास घेतलेली नगरची कन्या चैताली क्षीरसागर यांच्याविषयी.....

उत्तर भारताला दक्षिण भारताशी जोडणाऱ्या एनएच-४४ महामार्गावर नागपूर ते शिवनी दरम्यान बांधण्यात आलेल्या वन्यजीव अंडरपासमध्ये बछड्यांसह वाघिणीचा वावर आढळून आला आहे (wildlife mitigation measures). हरित क्षेत्रामधून जाणाऱ्या महामार्गांमुळे वन्यजीवांच्या ..

‘ज्ञानसाधना एज्युकेशन सोसायटी’अंतर्गत ‘ऋषी वाल्मिकी इको-स्कूल’ या प्रयोगशील-कृतिशील शाळेच्या कर्त्याधर्त्या निकिता पिंपळे-सावंत यांच्याविषयी.....

एका लहानशा खेड्यातून आधी मुंबई आणि नंतर अगदी परदेशात भरारी घेतलेले प्रख्यात स्त्रीरोगतज्ज्ञ डॉ. गणपत सावंत यांच्या प्रेरणादायी प्रवासाविषयी.....

भारतात पश्चिम मेघालयामधून ‘रॉटन्स फ्री टेल्ड बॅट’ची नोंद प्रथमच नोंद करण्यात आली असून याविषयीचा संशोधन अहवाल नुकताच प्रकाशित झाला आहे. मॅमेलिया या फ्रांसच्या आंतरराष्ट्रीय जर्नलमध्ये हा संशोधन अहवाल प्रकाशित झाला असून यामध्ये सेकॉन (सलिम अली सेंटर ..

सापांचे रेस्क्यू, पर्यावरणाविषयी जनजागृतीपर विविध कार्यक्रम आयोजित करणार्‍या, नगरच्या विवेक दातिर यांचा हा प्रवास... ..

भारतातील कोळ्यांच्या कुळात आता आणखी एका कुळाची भर पडली असून मेदामास्सा सायमन असे या कुळाचे नाव आहे. त्याबरोबरच, मेदामास्सा सॅगॅक्स आणि मेदामास्सा पोस्तिका अशा दोन नव्या प्रजातींचा शोध लावण्यात आला आहे. शुक्रवार दि. ५ एप्रिल रोजी हा संशोधन अहवाल ..

शुष्क वातावरण, रणरणत्या उन्हाने भेगाळलेली जमीन, पाण्याच्या अभावामुळे कोरडवाहू झालेली जमीन, जळून गेलेली पिके आणि थेंबाथेबासाठी आसुसलेला बळीराजा... दुष्काळ अशा विदारक वर्णनातून पुढे उभा ठाकतो. भारतासह आशिया खंडात नुकताच सुरू झालेला उन्हाळा. मी म्हणत ..

वसई किल्ल्याच्या परिसरात शुक्रवार दि. २९ मार्च रोजी एका दुचाकीने बिबट्याला जोरदार धडक दिली. रात्री ८ च्या दरम्यान ही घटना घडल्याचा अंदाज वर्तविला जात असून या अपघातामध्ये बिबट्या जखमी झाला असल्याचे सांगितले गेले आहे...

वन आणि वन्यजीवांच्या संरक्षण-संवर्धनासाठी प्रयत्नशील असलेले आणि सामान्य माणसाच्या अडचणी समजून घेत, चोख भूमिका निभावणार्‍या वनअधिकारी मदन क्षीरसागर यांच्याविषयी... ..

भारतातील महत्त्वाकांक्षी ’प्रोजेक्ट टायगर’ने गेल्या वर्षी पन्नाशी गाठली. व्याघ्र संवर्धनामध्ये भारताने यश मिळवलेच. त्याबरोबरच सातत्याने कमी होणार्‍या, इतर प्रजातींचेही संवर्धन व्हावे, यादृष्टीने एक महत्त्वपूर्ण घोषणा करण्यात आली. कर्नाटकाच्या म्हैसूरमध्ये ..

पेशाने सिव्हिल इंजिनिअर असणारे; पण इकोफ्रेंडली म्हणजेच पर्यावरणपूरक घरे बांधणार्‍या, सांगलीतील प्रसन्न कुलकर्णी यांचा हा प्रवास... ..

तामिळनाडूतील कन्याकुमारी जिलह्यातुन जम्पिंग स्पायडरच्या एका नव्या प्रजातीचा शोध लागला आहे. इंडोपॅडिला कन्याकुमारी असे या नव्या प्रजातीचे नाव असून अरॅक्नोलॉजी या ब्रिटीश जर्नलमध्ये हा संशोधन अहवाल प्रसिद्ध करण्यात आला आहे...

पुणे जिल्ह्यातील विमाननगर परिसरामध्ये एका इमारतीच्या गॅलरीच्या भागात राखी धनेशाने (Grey Hornbill) आपले घरटे बनविले आहे. एसीसाठी किंवा पाण्याचा निचरा होण्यासाठी तयार करण्यात आलेल्या मानवनिर्मित बिळांचा आधार घेत राखी धनेश आपला निवारा शोधत आहेत. पुण्यातील ..

‘लोकल ते ग्लोबल’ होण्याच्या शर्यतीत आणि जागतिकीकरणाच्या चढाओढीत या जगालाच जणू निसर्गाचा, पर्यावरणाचा आणि पर्यायाने होणार्‍या अपरिमित नुकसानाचा विसर पडतोय का, असा प्रश्न उपस्थित केला तर तो अजिबात वावगा ठरू नये. मोठमोठ्या कंपन्या, प्रचंड प्रदूषण निर्माण ..

महाराष्ट्रात तिसऱ्यांदा रेड नॉट (लाल जलरंक) या पाणपक्ष्याचे दुर्मिळ दर्शन झाले आहे. रायगड जिल्ह्यातील ही पहिलीच नोंद असून गुरूवार दि. १५ फेब्रुवारी रोजी प्रथम या पक्ष्याचे दर्शन झाले. बहराई फाऊंडेशनच्या वैभव पाटील यांनी या पक्ष्याला प्रथम पाहिले ..

ससा कासवाची गोष्ट अगदी सुपरिचित. वेगाने धावता येऊ शकणारा ससा शर्यत हरतो, तर सावकाश पण स्थिर वाटचाल करणारे कासव मात्र शर्यत जिंकते. अशा बोधकथा आपल्याला बालपणापासूनच पर्यावरणाशी आणि विविध परिसंस्थांशी कळत-नकळतपणे जोडत असतात. मात्र, आता अशाच प्रकारे ..

दरवर्षी हिवाळ्याच्या पार्श्वभूमीवर अनेक समुद्री पक्षी आशियात स्थलांतर करत असतात. आर्क्टिक सर्कलवरुन अगदी हिमालयाच्या पट्ट्यातुन आंतरराष्ट्रीय पातळीवर स्थलांतर करणाऱ्या या पक्ष्यांचे मुंबईसह अनेक महाराष्ट्राच्या अनेक किनाऱ्यावर दर्शन होते. ..

फणसाड अभयारण्याचे वनपरिक्षेत्र अधिकारी म्हणून कार्यरत असणार्‍या तुषार प्रल्हाद काळभोर यांच्या आजवरच्या प्रयोगशील प्रवासाची ही कहाणी.....

"ज्याप्रमाणे समुद्र मंथन होऊन त्यामधून अमृत मिळालं असे म्हंटले जाते, तसेच समुद्र याविषयावर आणि तेथील परिसंस्थेवर विविध अंगांनी विचारांचं मंथन व्याला हवं, अन्यथा आपल्याला विकासाचं अमृत कसं मिळणार? त्यामुळेच सागर महोत्सव हा आसमंत संस्थेचा एक अत्यंत ..

सह्याद्री व्याघ्र प्रकल्पात नुकतंच वाघाचं दर्शन घडलं. व्याघ्र प्रकल्प असूनही वाघ नाही यामुळे अनेकदा याविषयी नकारात्मक प्रतिक्रियाच अधिक उमटताना दिसतात. याच पार्श्वभूमीवर सह्याद्रीतल्या वाघांवर या व्याघ्र प्रकल्पाच्या १४व्या वर्धापन दिनानिमित्त प्रकल्पाचे ..

वाढती लोकसंख्या, मानवाचा निसर्गातील हस्तक्षेप या सगळ्यांचा परिणाम हवामान आणि वातावरण बदलावर होतो, हे सर्वश्रुत. पर्यावरणातील हे बदल अनेक परिसंस्थांवर गंभीर परिणाम घडवून आणतात. अशाच प्रकारचे गंभीर परिणाम गोड्या पाण्यातील माशांवर होत असल्याचे नुकतेच ..

पक्ष्यांच्या केवळ पिसांचा संग्रह असणारे, जगातील एकमेव आणि भारतातील पहिले पक्ष्यांच्या पिसांचे संग्रहालय सुरू करणार्‍या ‘फेदर लायब्ररी’च्या संस्थापिका ऐशा मुन्शी यांच्या अनोख्या प्रवासाचे शब्दचित्रण... ..

हिवाळ्याच्या पार्श्वभूमीवर देश-विदेशातील पक्ष्यांचे भारतात तसेच मध्य आशियात स्थलांतर सुरू आहे. मात्र, हवामान आणि वातावरण बदलांमुळे पक्ष्यांच्या स्थलांतरावर कोणते परिणाम आणि बदल झाले आहेत या विषयावर सदर परिषदेत चर्चा झाली...

सातारा जिल्ह्यातील किरकसाल या जैवविविधतेने समृद्ध असलेल्या गावामध्ये आता निसर्ग पर्यटनाची ( kiraksal ) सुरूवात होत आहे. पुण्या-मुंबईतील पर्यटकांना किरकसालची (kiraksal) जैवविविधता पाहता यावी तसेच स्थानिकांना ही रोजगाराच्या संधी मिळाव्या या दृष्टीकोनातून ..

सागर परिसंस्थेशी परिचय व्हावा आणि त्याविषयी जनजागृती व्हावी या दृष्टीकोनातुन रत्नागिरीतील आसमंत बेनेवोलंस फाऊंडेशनने यंदा द्वितीय सागर महोत्सवाचे आयोजन केले आहे. येत्या जानेवारी महिन्यात हा महोत्सव पार पडणार असून गोगटे जोगळेकर महाविद्यालयात हा महोत्सव ..

मुंबईतील प्रसिद्ध राणीची बाग म्हणजेच भायखळ्याच्या वीरमाता जिजाबाई भोसले वनस्पती उद्यान व प्राणिसंग्रहालयाचा १६१वा वर्धापन दिन सोहळा शुक्रवार दि. २४ नोव्हेंबर २०२३ रोजी संपन्न झाला. राणीच्या बागेतच आयोजित केलेल्या या सोहळ्यामध्ये भरगच्च कार्यक्रमांचे ..

पृथ्वीचे सौंदर्य हे निसर्गतः असलेल्या जैवविविधतेमुळे फुललेले. जैवविविधतेमध्ये विविध प्राणी, पक्षी, फुलांच्या, झाडांच्या आणि निसर्गातील अनेक जीवांचा समावेश होतो. पाण्यातील, जंगलातील, जमिनीवरील परिसंस्था या आणि अशा अनेक परिसंस्थांचा समावेश असणार्‍या ..

पश्चिम घाटातील तमिळनाडू राज्यातुन पालीच्या दोन नव्या प्रजातींचा शोध लावण्यात आला आहे. 'निमास्पिस ट्रायड्रा' आणि 'निमास्पिस सुंदरा' अशी या पालीच्या प्रजातींची नावं ठेवण्यात आली आहेत. न्यूझिलंडच्या झूटॅक्सा या प्रसिद्ध आंतरराष्ट्रीय नियतकालिकामध्ये ..

मुंबईसह राज्यातील अनेक ठिकाणी आढळणाऱ्या निळ्या शेवाळाचे स्ट्रेन्स बुधवार दि. ८ नोव्हेंबर रोजी वांद्रा येथे अभ्यासकांना दिसुन आले आहेत. रात्री चमकणारा हा शेवाळाचा प्रकार असुन शक्यतो सूक्ष्मदर्शक (microscope) खालीच बघावा लागतो. मात्र, डोळ्यांना दिसतील ..

पक्षी सप्ताहाच्या पार्श्वभूमीवर बॉम्बे नॅचरल हिस्ट्री सोसायटी (बीएनएचएस) मध्ये डॉ. सलीम अली यांच्या वस्तुंचे, त्यांनी स्वतः काढलेल्या चित्रफितींचे आणि त्यांच्या काही पत्रांचे प्रदर्शन भरविण्यात आले आहे. रविवार दि. ५ नोव्हेंबरपासुन ते शुक्रवार दि. ..

दरवर्षी दि. ५ ते १२ नोव्हेंबर दरम्यान साजरा केला जाणाऱ्या पक्षी सप्ताहाच्या पार्शभुमीवर विविध संस्थांची कार्यक्रमांसाठी तयारी सुरू आहे. रविवार दि. ५ नोव्हेंबर ते रविवार दि. १२ नोव्हेंबर दरम्यान विविध ठिकाणी अनेकांगी कार्यक्रमांचे आयोजन करण्यात आले ..

राज्यात केवळ हाताच्या बोटांवर मोजण्याइतकी रानम्हशींची ( wild buffalo ) संख्या शिल्लक आहे. राज्यातून नामशेष होण्याच्या मार्गावर असणाऱ्या या संकटग्रस्त प्रजातींच्या संवर्धनाची नितांत गरज आहे. अशा परिस्थितीत राज्य वन्यजीव मंडळाच्या बैठकीत याबाबत चिंताही ..

लाखो विद्यार्थ्यांना शिक्षण देणाऱ्या विद्यानगरी कलिना येथील मुंबई विद्यापिठाचे आवार कार्बन शुन्य करण्याच्या दृष्टीकोनातुन प्रयत्न सुरू केले गेले आहेत. कलिना येथील डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर भवनच्या सभागृहात घेतलेल्या बैठकीत मंगळवार दि. ३१ ऑक्टोबर रोजी ..

गेल्या दहा महिन्यांच्या कालावधीत राज्यात ३७ वाघांचा ( tigers) मृत्यू झाला आहे. यामध्ये नैसर्गिक कारणांनी मृत्यूमुखी पडलेल्या वाघांच्या संख्येनंतर सर्वाधिक संख्या ही विजेच्या झटक्याने मृत्युमुखी पडलेल्या वाघांची आहे. याविषयी वनमंत्र्यांनी चिंता व्यक्त ..

ऑक्टोबर हिटमुळे उन्हाचा तडाखा सगळ्यांनाच सोसावा लागत असुन याचा पर्यावरणावरही परिणाम होत आहे. मात्र, वन्यजीवांना या अतिउष्णतेचा त्रास होऊ नये म्हणुन भायखळा येथील वीरमाता जिजाबाई भोसले वनस्पती उद्यान आणि प्राणीसंग्रहालयाकडून दक्षता घेतली जात आहे...

नॅचरलिस्ट फाऊंडेशनच्या नॅचरलिस्ट एक्सप्लोरेर्स या पर्यावरणपूरक सहलींचे अयोजन करणाऱ्या संस्थेच्या अधिकृत संकेतस्थळाचे दसऱ्याच्या शुभमुहूर्तावर अनावरण करण्यात आले. अंधेरी येथे मंगळवार दि. २४ ऑक्टोबर रोजी संध्याकाळी ४ वाजता या संकेतस्थाळाचे अनावरण ..

मुंबईच्या गोरेगाव उपनगराचा एक भाग म्हणुन ओळखल्या जाणाऱ्या आरे कॉलनीमधुन १०० वर्षांनी एका टाचणीच्या पुनर्शोधाची नोंद करण्यात आली आहे. स्प्रेडविंग्स कुळातील ही टाचणीची प्रजात असुन हिचे ‘डार्क स्ट्रिप्ड स्प्रेडविंग’ म्हणजेच काळ्या पट्ट्यांची टाचणी ..

मुंबई आणि परिसरात गेले काही दिवस चतुरांचे थवेच्या थवे आकाशात विहार करताना दिसत आहेत. मलाबार हिलपासुन ते अगदी कुर्ल्याच्या झोपडपट्टीपर्यंत या चतुरांचा मुक्त वावर दिसत असुन यांना वॉन्डरिंग ग्लायडर असे म्हंटले जात आहे. वॉन्डरिंग ग्लायडर म्हणजेच भटक्या ..

जैवविविधतेने समृद्ध आणि संपन्न पश्चिम घाटामध्ये अनेक दुर्मीळ तसेच प्रदेशनिष्ठ प्रजाती आढळतात. बेडकांच्या गटातील ‘कोट्टीगेहर’ हा नाचणारा बेडूक पश्चिम घाटातील एक प्रदेशनिष्ठ प्रजात. ’Micrixalidae’ या कुळातील ही बेडकाची प्रजाती असून, त्याला सामान्यपणे ..

पेशाने शास्त्रज्ञ, जैवविविधतेचा एक उत्तम निरीक्षक, पर्यावरण अभ्यासक, निसर्गप्रेमी आणि एवढं कमी म्हणून की काय साहित्याचीदेखील आवड असलेल्या वनस्पतीशास्त्रज्ञ, शिक्षक, लेखक डॉ. मंदार दातार यांच्याविषयी... ..

सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातील कुडाळमध्ये संशोधकांच्या तुकडीने जंपिंग स्पायडरच्या एका नव्या प्रजातीचा शोध लावला आहे. ऋषिकेश त्रिपाठी, गौतम कदम, आशा तेरेसा आणि अंबाल परम्बील सुधिकुमार यांनी एकत्रितपणे ही प्रजात शोधली असुन प्रतिष्ठीत झूटॅक्सा या आंतरराष्ट्रीय ..

नाशिकमधील रस्त्यावर काही महिन्यांपुर्वी आढळलेल्या गिधाडावर उपचार करून त्याला नैसर्गिक अधिवासात मुक्त करण्यात आले आहे. पांढऱ्या पुट्ठ्याचे गिधाड ही दुर्मिळ असलेली प्रजात वाचविण्यात पुण्याच्या रेस्क्यू चॅरिटेबल ट्रस्ट या संस्थेला यश मिळाले आहे...

गणेशोत्सवाच्या पार्श्वभूमीवर अनेकांनी शाडू मातीच्या मुर्तींची घरात प्रतिष्ठापना केलेली आहे. पर्यावरणपुरक समजल्या जाणाऱ्या या मुर्तींच्या मागणीत सातत्याने वाढ झाली असली तरी त्यांच्या विसर्जनानंतर जल प्रदुषणाचा प्रश्न उद्भवतोच. यावर तोडगा काढण्यासाठी ..

‘दयाळ’ या गाणाऱ्या पक्ष्याला आता सांगलीच्या शहरपक्ष्याचा मान देण्यात आला आहे. ओरियंटल मॅगपी रॉबिन असे शास्त्रीय नाव असलेल्या या पक्ष्याची सांगलीकरांनीच आपला शहरपक्षी म्हणुन निवड केली आहे. महाराष्ट्राच्या ३६व्या पक्षीमित्र संमेलनाच्या पार्श्वभूमीवर ..

पुण्यातील वाघोलीजवळ गुरूवार दि. २१ सप्टेंबरच्या सकाळी विहिरीत बिबट्याचे पिल्लू पडल्याचे आढळून आले. पुणे वनविभाग आणि रेस्क्यू पथकाच्या मदतीने अवघ्या चार तासांत बिबट्याचे बचावकार्य तसेच मादी बिबटबरोबर यशस्वी पुनर्मिलन घडवुन आणण्यात आले...

क्लायमेट अॅक्शनर्स प्रायमर: अ बिगिनर्स टूलकीट या हवामान बदलावरील पुस्तकाचा प्रकाशन सोहळा मुंबईतील भायखळा येथील वीरमाता जिजाबाई भोसले उद्यानात शनिवार दि. १६ सप्टेंबर रोजी आयोजित करण्यात आला होता. हवामान बदलावर कृती करण्याच्या दृष्टिकोनातून हे टूलकीट ..

सोलापुर जिल्ह्यातील माळढोक अधिवास असलेल्या ठिकाणांवरुन कोळ्याची एक नवी प्रजात तर राजस्थानमधील थार वाळवंटातुनही कोळ्याच्या एका नव्या प्रजातीचा शोध लावण्यात आला आहे. संशोधकांनी कोळ्याच्या दोन प्रजातींचा शोध लावला असुन यासंबंधीचा अहवाल युरोपियन जर्नल ..

पेंच अभयारण्यामध्ये सोमवार दि. ४ सप्टेंबर रोजी दोन गिधाडे नैसर्गिक अधिवासात सोडण्यात आली आहेत. २ वर्ष वयाच्या या गिधाडांना बीएनएचएस मार्फत रिंगींग ही करण्यात आले आहे...

विदर्भातील सारस पक्ष्यांचे संवर्धन करण्याच्या दृष्टीकोनातुन गोंदिया वन विभाग आणि बीएनएचएसमध्ये सामंजस्य करार करण्यात आला आहे. राज्यातील सारस पक्ष्यांची संख्या सातत्याने कमी होत असुन त्यावर उपाय म्हणुन हा करार करण्यात आला आहे. ..

जागतिक तापमान वाढ ही जगाला भेडसावणारी सर्वांत मोठी वैश्विक समस्या.याच संदर्भात आणखीन चिंतेत भर टाकणारा एक जागतिक अहवाल नुकताच समोर आला आहे. ‘एल निनो’ आणि ‘ला निना’ या हवामानाशी निगडित दोन महत्त्वाच्या संज्ञा. या अहवालात ‘एल निनो’ आणि ‘ला निना’ यांच्या ..

बायोडायव्हर्सिटी हॉटस्पॉट म्हणुन ओळखल्या जाणाऱ्या पश्चिम घाटातुन पुन्हा एकदा नव्या चतुराच्या प्रजातीची नोंद करण्यात आली आहे. ‘ऍर्मागॅडॉन रीडटेल’ असे या चतुराचे नाव असुन डॉ. पंकज कोपर्डे, अराजुश पायरा, रेजी चंद्रन आणि अमेय देशपांडे या चार संशोधकांनी ..

कोल्हापुरातील शिवाजी विद्यापीठात ३३ वर्षं वनस्पतीशास्त्र शिकवून एक नवी जागृत पिढी घडवणार्‍या प्राध्यापक, संशोधक, संवर्धक, ज्येष्ठ वनस्पतीशास्त्रज्ञ डॉ. श्रीरंग यादव यांचा हा विलोभनीय प्रवास... ..

पक्ष्यांचे आणि प्राण्यांचे स्थलांतर होते हे आपण ऐकले आहेच. मात्र, साताऱ्यात भारतातील पहिलेच खेकड्यांच्या स्थलांतरावर अभ्यास करणारे संशोधन केले जात आहे. महादरे इकॉलॉजिकल रिसर्च इन्स्टिट्यूट ही संशोधन संस्था वर्ल्ड वाइड फंड (WWF) या संस्थेच्या सहकार्यातुन ..

एकेकाळी देशात सहज दिसणाऱ्या पक्ष्यांची संख्याही आता सातत्याने कमी होत असल्याने देशातील पक्ष्यांचे संवर्धन आणि संरक्षण करण्याची नितांत गरज आहे, असा निष्कर्ष ‘स्टेट ऑफ इंडियन बर्ड्स २०२३’च्या अहवालात काढण्यात आला आहे. शुक्रवार दि. २५ ऑगस्ट रोजी नवी ..

पावसाळ्याच्या पार्श्वभूमीवर स्थलांतर करणाऱ्या अनेक समुद्री पक्ष्यांची रेलचेल किनापट्टीवर दिसुन येत असते. यंदाही राज्याच्या किनापट्टीवर समुद्री पक्ष्यांच्या काही नोंदी झाल्या आहेत. यामध्ये व्हाईट टेल्ड ट्रॉपिक बर्ड, ब्राउन नॉडी, कॉमन टर्न, गुलबील ..

कोकणातील कातळ सडे संवर्धनात स्थानिकांची भूमिका महत्त्वाची असल्याचा ऊहापोह रत्नागिरीत पार पडलेल्या ‘सडा: शोध आणि बोध’ या कार्यशाळेतून करण्यात आला. ‘बॉम्बे एनव्हार्यनमेंटल ऍक्शन ग्रुप’ आणि ‘द हॅबिटॅट्स ट्रस्ट’ यांच्या संयुक्त विद्यमाने ‘सडा: शोध आणि ..

अभ्यास आणि खेळ या दोन्हींमध्ये उत्तुंग यश संपादन करणार्‍या, प्रशासकीय सेवेत कार्यरत असूनही नुकताच ‘ट्रायथलॉन’ म्हणून ‘आयर्नमॅन’ हा किताब पटकाविलेल्या तुषार चव्हाण यांच्याविषयी... ..

हवामान आणि वातावरणीय बदलांचा पृथ्वीवरील जैवविविधतेवर नकारात्मक परिणाम होत असल्याचे कित्येक संशोधनातून सिद्ध झाले आहेच. प्राणी, पक्षी तसेच फुलांवरही हवामान बदलाचे असे विपरीत परिणाम दिसून येतात. मग रंगीबेरंगी आणि लक्षवेधी ऑर्किड्सलाही त्याला अपवाद ..

‘मुंबईकर्स फॉर एसजीएनपी’ (MfSGNP) या स्वयंसेवी संस्थेने लिव्हिंग विथ लेपर्ड्स हे जनजागृती सत्र आयोजित केले होते. मुंबई आणि परिसरातील अग्निशमन दलाच्या जवानांना या सत्रात मानव बिबट संघर्ष आणि इतर गोष्टींबद्दल सांगण्यात आले. या सत्राला मुंबई अग्निशमन ..

आफ्रिका खंड हा जैवविविधतेच्या दृष्टिकोनातून अत्यंत समृद्ध असलेला जगातील खंड. प्राणी, पक्षी, वनस्पती, मासे अशा जगभरातील परिचित प्रजातींपैकी दहा टक्के प्रजाती केवळ आफ्रिकेत आढळतात. शिकारी आणि वृक्षतोड यांबरोबरच इथल्या जैवविविधतेला अनेक धोके सध्या ..

रत्नागिरीत टॅग केलेले बागेश्री या कासवाने आता बंगालच्या उपसागरात प्रवेश केला आहे. तर, गुहाशी दि. २३ जूलै पासुन तुटलेला संपर्क आता पुन्हा मिळु लागला असुन ती केरळच्या कन्नुर किनाऱ्यापासुन अवघ्या ९० किलोमिटरच्या अंतरावर आहे. गुहाशी सॅटेलाईट ट्रान्समीटरचा ..

हिमाचल प्रदेशचा राज्य पक्षी असलेला वेस्टर्न ट्रॅगोपॅन या पक्ष्याची संख्या जगभरात ३००० हुन अधिक कमी आहे. आयुसीएनच्या व्हलनर्बेल म्हणजेच असुरक्षित वर्गात येणाऱ्या या प्रजातीचे संवर्धन करण्यासाठी हिमाचल प्रदेश वनविभागाच्या वन्यजीव शाखेने बंद अधिवासात ..

मुंबईच्या जुहू किनाऱ्यावर दि. ३० जूलै रोजी दुपारी एक लॉगरहेड टर्टल आले होते. या कासवाला प्रथम चौपाटीवरील लाइफ गार्ड्सने रेस्क्यु केले होते. त्यानंतर कांदळवन कक्षाच्या सदस्य तसेच वन विभागाने तत्काळ घटनास्थळी जाऊन या कासवाची पाहणी केली. त्याची वैद्यकीय ..

वन्यजीव संवर्धन अधिनियम कायद्यानव्ये (१९७२) महाराष्ट्र राज्य वन्यजीव मंडळ गठीत करण्यात आले असून त्यातील नवनिर्वाचित सदस्यांची यादी आज जाहीर करण्यात आली आहे. दै. मुंबई तरुण भारतचे संपादक किरण शेलार यांची सदस्य म्हणून निवड करण्यात आली आहे...

सह्याद्रीमधील वाघांच्या स्थलांतराच्या अनुषंगाने आवश्यक असणाऱ्या गोव्यातील म्हादई वन्यजीव अभयारण्याला व्याघ्र प्रकल्पाचे दर्जा देण्याचे आदेश देण्यात आले आहेत. मुंबई उच्च न्यायालयाच्या गोवा खंडपीठाने गोवा राज्य सरकारला यासंबंधीचे आदेश दिले आहेत. महाराष्ट्राच्या ..

रस्त्यांवर असलेल्या कचर्‍याच्या ढिगांमुळे आणि अस्वच्छतेमुळे व्यथित होऊन पर्यावरण संरक्षण आणि संवर्धनाच्या मोहिमेत खारीचा वाटा उचलणार्‍या वसईकन्या कीर्ती शेंडे यांचा हा प्रवास... ..

मुंबईतील गोरेगाव येथील बॉम्बे नॅचरल हिस्ट्री सोसायटीच्या सीईसी केंद्राच्या आवारात ‘जंपिंग स्पायडर’ म्हणजेच उड्या मारणाऱ्या कोळ्याची नवी प्रजाती शोधली गेली आहे. प्रणव जोशी आणि ऋषीकेश त्रिपाठी या तरुण संशोधकांनी ही प्रजाती शोधली आहे. याबद्दल माहिती ..

मुंबईतील जुहू चौपाटीच्या किनाऱ्यावर गुरुवारी सकाळी महानगरपालिकेच्या लाईफगार्ड्सना दोन ऑलिव्ह रिडले कासवे आढळली. माशांच्या जाळीत ही दोन कासवे अडकलेली होती. त्यांना जाळी कापुन सुखरुप बाहेर काढल्यानंतर त्यातील एका कासवाला समोरचा एक पाय नसल्याचे लक्षात ..

जगाच्या नकाशावर प्रत्येक देश आपापल्या सीमांच्या संरक्षणाबाबत जागृत आणि तितकाच संवेदनशील असतो. मग त्यासाठी अफाट संसाधनांचाही वापर करायला तो पुढे-मागे पाहात नाही. सध्या युक्रेनसोबत युद्धस्थितीत असलेला रशियाही याला अपवाद नाहीच. नौदल, भूदल आणि हवाई ..

विशेषतः गोंदिया आणि भंडारा जिल्ह्याच्या सीमावर्ती भागात आढळणाऱ्या दुर्मिळ सारस पक्ष्याच्या गणनेचा अहवाल नुकताच प्रकाशित करण्यात आला आहे. यंदाच्या सारस गणनेत राज्यभरात ३५ पक्षी आढळले आहेत. यात गोंदिया जिल्ह्यात ३१ तर भंडारामध्ये ४ सारसांची नोंद करण्यात ..

‘बॉम्बे नॅचरल हिस्ट्री सोसायटी’च्या (बीएनएचएस) हरियाणा येथील पिंजोरमधील जटायू कॉन्झर्वेशन ब्रिडिंग सेंटर (जेसीबीसी) येथून 20 गिधाडे भोपाळ व्हलचर कॉन्झर्वेशन ब्रिडिंग सेंटर (व्हीसीबीसी)मध्ये हस्तांतरित करण्यात आली आहेत. यापैकी पाच नर आणि पाच मादी ..

मुंबईत शेकडोंच्या संख्येने वृक्षारोपण करणार्‍या ग्यानमल भंडारी यांची ही गोष्ट. झाडे लावून, जगवून आणि ती पुन्हा जळली तरी निराश न होता, त्यांची पुनर्लागवड करणार्‍या या ‘ट्री-मॅन’विषयी... ..

पर्यावरण संवर्धन आणि हवामान बदलांचा प्रभाव कमी करण्यासाठी जगभरात सध्या मोठ्या प्रमाणावर स्थानिक तसेच सरकारी पातळीवर काम सुरू दिसते. यासाठी अनेक स्तरांवर कार्यरत संस्था असल्या तरी त्यांचे हे कार्य लोकसंख्या आणि समस्येच्या अनुषंगाने विचार केल्यास ..

कोकण किनारपट्टीवर सॅटेलाईट टॅग केलेले बागेश्री हे कासव आता प्रवास करत केरळात जाऊन पोहोचलं आहे. केरळच्या किनारी भागाकडे हे कासव वळले असुन ते प्रसिद्ध कोल्लम समुद्रकिनाऱ्यापासुन सुमारे ७५ किमी अंतरावर आहे. ..

पृथ्वीवर अस्तित्वात असलेली जैवविविधता, या वसुंधरेवरील अनेक छोट्या-मोठ्या परिसंस्था, या परिसंस्थांचे पृथ्वीवरील वातावरणीय तसेच इतर समतोल राखण्यासाठी असे आपापल्या ठिकाणी आगळेवेगळे महत्त्व आहे. हा समतोल राखला गेला नाही, तर त्याचे काय आणि किती गंभीर ..

विज्ञान शाखेची विद्यार्थिनी, उत्तम शिक्षिका ते आंतरराष्ट्रीय संस्थेत पर्यावरणासाठी कुशल नेतृत्व करणार्‍या, पर्यावरण संवर्धनाचे कृतिशील धडे देणार्‍या नीता गांगुली यांचा हा प्रवास... ..

मुंबईसारख्या गजबजलेल्या शहरातही बिबट्यांचे हल्ले झाल्याच्या काही घटना आपल्या कानावर येतात. त्यामुळे मुंबईकर बिबट्यांच्या अधिवासावर संशोधनात्मक काम करणाऱ्या ‘मुंबईकर वाघोबा’ या प्रकल्पाचा अहवाल नुकताच जाहीर झाला. त्याचा उहापोह करणारा हा लेख... ..

सागरी जैवविविधतेबद्दल समाजात जागरुकता, आत्मियता निर्माण व्हावी, हे सांगणार्‍या विशाल जयंत भावे यांची सागरी सफर घडवणारी ही गोष्ट.....

सागरी जैवविविधतेवर निस्सीम प्रेम करणार्‍या आणि त्या जैवविविधतेच्या शास्त्रीय अभ्यासातून संवर्धनासाठी कार्यरत डॉ. वर्धन पाटणकर यांचा जलमय प्रवास.....

वाढती लोकसंख्या आणि जागतिकीकरणाचे संपूर्ण सजीव सृष्टीवरच घातक परिणाम झालेले दिसतात. लोकसंख्येच्या विस्फोटामुळे तर जागतिक तापमानवाढ, प्रदूषण, मानवी अस्वास्थ्य असे एक ना अनेक परिणाम जाणवतात. त्यातच २०२० आणि २०२१ ही दोन वर्षं बघितली, तर तापमान आणि ..

संयुक्त राष्ट्रसंघाने जागतिक जलदिनाच्या पूर्वसंध्येला आंतरराष्ट्रीय पाणीप्रश्नावरती एक अहवाल सादर केला. या अहवालानुसार २०५०मध्ये दोन अब्जांहून अधिक लोक हे जलमस्येने ग्रस्त असतील आणि यात भारतीयांचं प्रमाण लक्षणीय असेल. याच पार्श्वभूमीवर राष्ट्रीय ..

भारतीय प्रशासकीय सेवेत ज्येष्ठ सनदी अधिकारी म्हणुन काम केलेल्या प्रवीणसिंह परदेशी यांची बॉम्बे नॅचरल हिस्ट्री सोसायटी म्हणजेच बिएनएचएस (BNHS) या संस्थेच्या अध्यक्षपदी एकमताने निवड करण्यात आली आहे...

रानगव्यांचा अधिवास हा प्रामुख्याने कोयना, राधानगरी, चांदोली आणि दाजीपूर अभयारण्यासाठी प्रसिद्ध होता. मात्र, आता हा गवा पहिल्यांदाच माथेरान येथील लुईसा पॉईंट येथे आढळुन आला आहे. काही दिवसांपुर्वी डोंबिवलीतील येथे दिसलेलाच हा रानगवा असावा अशी शक्यता ..

मध्यप्रदेशातील कुनो राष्ट्रीय उद्यानात दक्षिण आफ्रिकेतील जोहान्सबर्ग येथून आणलेल्या चित्त्यांपैकी दोन चित्ते हे नैसर्गिक अधिवासात सोडल्यानंतर २४ तासांच्या आत 'ओबान' आणि 'आशा' यांनी आपली पहिली शिकार केली आहे...

मुंबई जवळील विरार येथील विवा कॉलेजने बॉटनी म्हणजेच वनस्पतिशास्त्राच्या विद्यार्थ्यांना अनुभव घेता यावा म्हणून मशरूम्सचा एक नाविन्यपूर्ण प्रयोग केला आहे. मशरूम्स उगवण्याचा आणि हाताळण्याचा अनुभव विद्यार्थ्यांना घेता यावा यासाठी ‘मशरूम मशागत कार्यशाळा’ ..

जगातील सर्व वन्य प्राणी आणि वनस्पतीनचे आपल्या जीवनातील योगदानाची जाणीव करून देण्यासाठी मार्च महिन्याच्या पहिली आठवड्यात जागतिक वन्यजीव दिन साजरा केला जातो. या विषयावर मुंबईतील विरमाता जिजाबाई भोसले वनस्पती उद्यान आणि प्राणिसंग्रहालय येथील जीवशास्त्रज्ञ ..

पर्यावरण आणि पर्यटनाची सांगड घालून एक वेगळा प्रयोग करणार्‍या ‘द वेस्टर्न रुट्स’चे संस्थापक जयेश परांजपे यांच्याविषयी... ..

राष्ट्रीय वन्यजीव मंडळ अर्थात एनबीडब्ल्यूएलने संजय गांधी राष्ट्रीय उद्यानातील ठाणे आणि पालघर जिल्ह्यांमध्ये असलेली १८ एकर जागा विकासप्रकल्पांसाठी देण्याची मंजुरी दिली आहे. ठाणे महानगरपालिकेच्या अंतर्गत घोडबंदर रस्ता रुंदीकरणासाठी कोलशेत ते भायंदरपाडा ..

गुहागरच्या समुद्र किनारी महाराष्ट्र कांदळवन कक्ष , महाराष्ट्र वन विभाग आणि वाईल्डलाईफ इन्स्टिट्यूट ऑफ इंडिया यांच्या समन्वयाने दोन ऑलिव्ह रिडले कासवांना सॅटेलाईट टॅग लावण्यात आले आहेत. टॅगिंग केलेल्या दोन कासवांची नावे 'बागेश्री' आणि 'गुहा' अशी ..

कोकण किनारपट्टीवर ऑलिव्ह रिडले कासवांच्या विणीचा हंगाम सुरु आहे. यंदा, गुहागर येथील समुद्रकिनाऱ्यावर कासवांच्या घरट्यांची विक्रमी नोंद झाली आहे. गुहागर समुद्रकिनाऱ्यावर १०९ घरटी सापडली असुन कासव संवर्धनासाठी काम करणाऱ्यांमध्ये उत्साहाचं वातावरण ..

राष्ट्रीय जिमनॅस्टिकपटू, आपल्या नृत्यकौशल्याने ‘रिएलिटी शो’ज गाजवलेल्या आणि आता ‘मुव्हिंग माईन्ड्स’च्या संस्थापक म्हणून मानसशास्त्रात कार्यरत पल्लवी शिंपी यांच्याविषयी... ..

हिवाळा संपल्यानंतर उन्हाळ्याच्या दिवसात अनेक जंगलामध्ये वणवे लागण्याच्या घटना घडतात. हे वनवे लागण्याची काही नैसर्गिक कारणे आहेत तर काही मानवनिर्मीत. नैसर्गिक कारणांमध्ये प्रखर उन्हामुळे छोटी झाडे झुडपे आणि हिरवळ पुर्णपणे सुकुन जाते तर जमिनही कोरडी ..

जमिनीवरील सर्वांत मोठा सस्तन प्राणी म्हणून हत्तीची ओळख. जगातील सात खंडांपैकी दक्षिण आफ्रिका या खंडात या हत्तींचा अधिवास मोठ्या प्रमाणात आढळतो. दक्षिण आफ्रिकेतील जंगल हे जगातील दुसरे मोठे वर्षावन आहे. त्याचे संवर्धन करायचे असेल, तर हत्तींचे संवर्धन ..

‘पर्यावरण दक्षता मंडळ, ठाणे,’ ‘असोसिएशन ऑफ टीचर्स इन बायोलॉजिकल सायन्सेस,’ ‘कर्मवीर भाऊराव पाटील महाविद्यालय, वाशी’ आणि नवी मुंबई मनपा यांच्या समन्वयाने जागतिक पाणथळभूमी दिनानिमित्त नुकतेच कर्मवीर भाऊराव पाटील महाविद्यालय, वाशी येथे ‘पाणथळ भूमी ..

सिंधुदुर्गतील कुडाळ तालुक्यातील नेरूर येथे पर्यावरणपुरक शाळेचा अनोखा उपक्रम हाती घेण्यात आलाय. महाराष्ट्र बोर्डाचा अभ्यासक्रम शैक्षणिक वर्षामध्ये लागू केला गेला असला तरिही या शाळेतील विद्यार्थ्यांना पर्यावरणाच्या संकल्पना शिकत आणि अंमलात आणत शिक्षण ..

युद्ध, संघर्ष आणि त्यामधून उमटणारे जागतिक पडसाद, अर्थव्यवस्थेवर निर्माण होणारा ताण, जीवित, वित्तहानी या सगळ्यांची प्रचीती जगाने यापूर्वी घेतली आहेच. नैसर्गिक स्रोतांच्या मोठ्या प्रमाणावर होणार्‍या नुकसानाचा नैसर्गिक सृष्टीवर, जैवविविधतेवर नकारात्मक ..

महाराष्ट्रातील कळसूबाई या सर्वोच्च शिखराच्या पायथ्याशी वसलेल्या जहागीरदारवाडी या खेड्याचे रहिवासी बाळू घोडे यांच्या ‘मिलेट्स’ अर्थात भरडधान्य संवर्धन प्रयोगाची ही यशोगाथा... ..

जगभरातील 196 देशांमध्ये ‘आंतरराष्ट्रीय जैवविविधता दिन’ साजरा केला जातो. या निमित्तानेच सह्याद्रीतील विपूल जैवविविधता, तिथे आढळणार्‍या प्रजातींचे महत्त्व यावर प्रकाश टाकणारा हा लेख दि. 22 मे रोजीच्या ‘आंतरराष्ट्रीय जैवविविधता दिना’ निमित्त... ..

मुंबईतुन साधारण वर्ष भरापुर्वी रेस्क्यू केलेल्या एका घोरपडीच्या १८ पिल्लांनी आता जन्म घेतला. बंद अधिवासातील यशस्वी पुनरूत्पादनाचं हे उदाहरण असून ऑक्टोबर २०२३ मध्ये मुंबईमध्ये एका घोरपडीचं बचाव कार्य करण्यात आलं होतं. या घोरपडीचे बचाव कार्य केल्यानंतर ..

हवामान आणि वातावरण बदल ही अवघ्या जगाला भेडसावणारी एक जटील समस्या. मोठ्या प्रमाणावर वाढलेले प्रदूषण त्याचे प्रकार, त्यामुळे विस्कळीत होणारा अधिवास, वाढती रोगराई आणि एकंदरच परिसंस्थेची विस्कटलेली घडी हे सगळं चक्र सातत्याने सुरूच आहे. प्लास्टिक प्रदूषण, ..

अनेक दुर्मीळ आणि नष्टप्राय प्रजातींवर संशोधनात्मक अभ्यास करणारे, धनेशाच्या प्रजाती तसेच काही ठरावीक प्रजातींच्या संवर्धनाचे काम गेली अनेक वर्षे करणार्‍या डॉ. रोहित नानिवडेकर यांच्या प्रवासाविषयी.....

आत्ताच्या घडीला प्रचंड प्रमाणात होणार्‍या वातावरण आणि हवामान बदलाच्या घटनांकडे पाहिले, तर पृथ्वीला आपण किती मोठ्या प्रमाणावर धक्का पोहोचविला आहे, याची जाणीव आपल्याला होईल. दिवसेंदिवस वाढणारे प्रदूषण जनजागृती आणि कृतिशीलतेतून कमी होत असले तरी त्याचे ..

फॅशन... अनेक मोठ्या इंडस्ट्रीजपैकी एक. ट्रेंडिंग कपडे, चपलाबूट आणि तत्सम इतर गोष्टींचं वाढणारे मार्केट. का लागतात आपल्याला ट्रेंडिंग कपडे आणि चपला? दोन ते तीन जोडांवर भागणार असले तरीही नवीन स्टाईलचा बूट विकत घ्यायला आपण का धजावतो? बरं, आपण करत असलेल्या ..

मध्यप्रदेश वन विभाग आणि वाईल्डलाईफ काॅन्झर्वेशन ट्रस्ट (डब्लूसीटी) यांनी युरेशियन पाणमांजराला (Otter tagged) टॅग केले आहे. सातपुडा व्याघ्र प्रकल्पामध्ये हा प्रकल्प राबवण्यात आला असून यामध्ये पाणमांजराच्या शरीरावर व्ही. एच. एफ. पद्धतीचा टॅग लावण्यात ..

मुंबई शहराच्या मध्यवर्ती भागात वसलेल्या वीरमाता जिजाबाई भोसले वनस्पती उद्यान व प्राणीसंग्रहालयाला (Mumbai zoo) जगभरातून अनेक पर्यटक भेटी देतात. प्राणीसंग्रहालयातील (Mumbai zoo) प्राण्यांमध्येच रममान होणार्‍या पर्यटकांचे तेथील संपन्न वृक्षसंपदेच्या ..

वसईतील किनार्‍यांच्या भटकंतीत विविध जीवांचे छायाचित्रण करता-करता अनेक प्रजातींची नव्याने नोंद करणारे, ‘सिटीझन सायन्स’चे पुरस्कर्ते, छंदिष्ट छायाचित्रकार दत्ता पेडणेकर यांचा प्रवास... ..

भारतातुन चार नव्या जम्पिंग स्पायडरच्या (jumping spider) प्रजातींचा शोध लावण्यात आला असून या विषयीचा संशोधन अहवाल प्रकाशित. ..

भारताच्या पुर्व हिमालयाच्या भागामधून सायरटँड्रोमोइया सुधान्सुई या नवीन वनस्पती प्रजातीचा शोध लावण्यात आला आहे. अरुणाचल प्रदेशमध्ये २०२३ मध्ये झालेल्या वनसप्ती सर्वेक्षणादरम्यान पुर्व हिमालयामध्ये या नवीन वनस्पती प्रजातीचा शोध लागला...

भारतातील चिमण्यांच्या (Sparrow day) संख्येत झालेली घट 'स्टेट ऑफ इंडियन बर्ड्स'च्या अहवालामध्ये नोंदविण्यात आली आहे. 'हाऊस स्पॅरो' (Sparrow day) अर्थात आपल्या घराजवळ आढळणाऱ्या चिमण्या या आंतरराष्ट्रीय स्थलांतर करतात हे अभ्यासातून स्पष्ट झाले आहे. ..

केरळची राजधानी तिरुवनंतपुरम येथून हिरकणी (hirkani) या नव्या प्रजातीच्या टाचणीचा शोध लावण्यात आला आहे. पुण्यातील एम.आय.टी वर्ल्ड पिस युनिवह्रर्सिटीच्या पाच संशोधकांनी हा शोध लावला असून हा किटक टाचणी या प्रवर्गात मोडतो. तिरुवनंतपुरमच्या पोनमुडी हिल्स ..

जंगलांची दिवसेंदिवस कमी होणारी संख्या, वाढत चाललेला निसर्गाचा र्‍हास या गंभीर समस्यांना गेल्या कित्येक वर्षांपासून अवघे जग सामोरे जात आहे. याचा धक्का केवळ पर्यावरणच नव्हे, तर मानवी जीवनचक्रावरही जाणवताना दिसतो. दुसरीकडे अनेक प्रजातींच्या अस्तित्वालाही ..

महाराष्ट्राच्या किनारपट्टीवरील रत्नागिरी, सिंधुदूर्ग आणि रायगड या जिल्ह्यांमधील काही प्रमूख किनाऱ्यांवर ऑलिव्ह रिडले (Olive Ridle) कासवांची घरटी आढळतात. मात्र, यंदाचा वीणीचा हंगाम सुरू झाला असून यावेळी ऑलिव्ह रिडले (Olive Ridle) कासवांनी नवीन किनाऱ्यांना ..

पेशाने वनस्पतीशास्त्रज्ञ, प्राध्यापक त्याचबरोबर, निष्ठावंत संशोधक, संवर्धक आणि पर्यावरण सल्लागार अशी ओळख असलेल्या डॉ. अमित मिर्गळ यांच्या वनस्पती आणि पर्यावरण क्षेत्रातील प्रवासाविषयी... ..

जैवविविधतेतील एक महत्त्वाचा पण तितकाच दुर्लक्षित घटक म्हणजे खवले मांजर. भारतात खवले मांजरांविषयी अभ्यास आणि संशोधन करण्यासाठी ‘वाईल्डलाईफ कॉन्झरवेशन ट्रस्ट-इंडिया’ने (WCT- India) देशातील पहिलाच टॅगिंग केलेल्या यशस्वी प्रयोगाबद्दल, नुकत्याच झालेल्या ..

फोटोग्राफीच्या छंदापासून सुरू झालेला पर्यावरण क्षेत्रातील प्रवास... वन्यजीव संवर्धनाबरोबरच अन्य क्षेत्रांमध्ये महत्त्वपूर्ण योगदान देणार्‍या ठाण्याचे मानद वन्यजीव रक्षक अविनाश हरड यांच्याविषयी... ..

‘कला की शाश्वत खाद्य संस्था?’ हा प्रश्नच मुळात कितपत रास्त आहे, हा प्रश्न पडावा, असा प्रसंग नुकताच घडला. युरोपात गेले अनेक दिवस सुरू असलेली आंदोलने-मोर्चे लक्षात घेता, तेथील अडचणी समजून घेतानाच, त्या हाताळाव्या कशा याचाही मागोवा घेणे तितकेच गरजेचे...

‘आययुसीएन‘ अर्थात ‘इंटरनॅशनल युनियन फॉर कॉन्झर्व्हेशन ऑफ नेचर’च्या संकेतस्थळावर प्रत्येक प्रजातीच्या संख्येनुसार वर्गीकरण सांगणारी यादी प्रकाशित केली जात असते. आंतरराष्ट्रीय स्तरावर महत्त्वपूर्ण असणार्या, या यादीमधील आकडेवारीनुसार, त्या प्रजातींचे ..

निसर्ग संपदेचा र्‍हास आणि पर्यावरणीय परिसंस्थेतील अनेक घटकांचे होणारे नुकसान, तसेच त्यामुळे प्रजातींचे नष्ट होणे चिंताजनकच. याच नष्ट होण्याच्या साखळीमध्ये आणखी एका प्रजातीचा समावेश झाला आहे, ती म्हणजे ‘आफ्रिकन रॅप्टर्स’ म्हणजेच ’आफ्रिकी शिकारी पक्षी.’ ..

रत्नागिरीतील गोगटे जोगळेकर महाविद्यालयामध्ये उद्या गुरूवार दि. ११ जानेवारी पासून सागर महोत्सवाला सुरूवात होणार आहे. आसमंत बेनेवोलंस फाऊंडेशन या संस्थेने हा उपक्रम गेल्या वर्षीपासून सुरू केला असून त्याचे यंदा दुसरे वर्ष आहे. दि. ११ ते १४ जानेवारी ..

हिवाळ्याच्या पार्श्वभूमीवर दरवर्षी अनेक परदेशी पक्षी भारतात स्थलांतर करत असतात. दरवर्षीप्रमाणे, यंदाही पाणपक्षी प्रजातीतील विविध प्रजातींचे बदक मुंबईत दाखल झाले आहेत. यामध्ये गार्गनी, कॉमन टील, चक्रवाक (ब्राम्हिणी बदक), गडवाल, थापट्या बदक अशा अनेक ..

साताऱ्यातील शिरवळ गावाजवळ असलेल्या एका शेतामध्ये पाईड व्हिटइअर या स्थलांतरित पक्ष्याचे दुर्मिळ दर्शन झाले आहे. या पक्ष्याचे दुर्मिळ दर्शन पक्षीनिरिक्षक वैभव पाटील, हरीश पाटील आणि सुरेंद्र पाटील या तिघांना रविवार दि. २४ डिसेंबर रोजी झाले आहे...

नागझिर्‍याचे कायमस्वरुपी निवासी, पक्ष्यांचे हुबेहूब आवाज काढणारे पक्षीमित्र, निसर्ग निरीक्षणाच्या आवडीतून सामाजिक बांधिलकी जोपासणार्‍या किरण पुरंदरे या निसर्गवेड्या माणसाची ही कहाणी... ..

सागरी जैवविविधतेबाबत सामान्यांमध्ये सजगता निर्माण होण्याच्या दृष्टीकोनातुन भरविण्यात येणारा सागर महोत्सव दि. ११ ते १४ जानेवारी २०२४ दरम्यान आयोजित करण्यात आला आहे. दै. मुंबई तरुण भारतच्या माध्यम सहाय्याने आयोजित या महोत्सवामध्ये विविध तज्ञांची मार्गदर्शन ..

गवताळ प्रदेशांमध्ये (grassland) वृक्षारोपण आणि शेती केल्यास त्याच्या परिणाम गवताळ प्रदेशातील स्थानिक प्रजातींवर पडत असल्याचे संशोधन समोर आले आहे. गवताळ प्रदेशांवरील (grassland) वृक्षरोपणामुळे प्रामुख्याने चार आणि शेतीमुळे सहा स्थानिक प्रजातींच्या ..

विज्ञानाची आवड असल्यामुळे त्याच्या प्रचार-प्रसारासाठी विविध उपक्रमांच्या माध्यमातून पोटतिडकीने विद्यार्थी घडवणार्‍या डॉ. सुधीर कुंभार यांची ही विज्ञानविश्वातील सफर... ..

बदलत्या वातावरणीय आणि हवामानबदलासाठी जनजागृती करण्याच्या दृष्टीकोनातुन 'आगा खान एजंसी फॉर हॅबिटॅट' या संस्थेने मुंबईतील वांद्रे येथील ताज हॉटेलमध्ये कार्यशाळा आयोजित केलीहोती. बुधवार दि. २२ नोव्हेंबर रोजी ही कार्यशाळा आयोजित करण्यात आली असुन याला ..

सांगली जिल्ह्यातील वाळवा तालुक्यातील गोटखिंडी गावातुन शनिवार दि. १८ नोव्हेंबर रोजी एका कोल्ह्याचे रेस्क्यू केले गेले. रेस्क्यूनंतर जंगलात मुक्त अधिवासात सोडलेला हा कोल्हा पुन्हा मानवी वस्तीत आला. हा कोल्हा सध्या वनविभागाच्या ताब्यात असून पुढील कारवाई ..

दिवाळीच्या पार्श्वभूमीवर सुप्रिम कोर्टाने फटाके वाजवण्यावर निर्बंध लावले आहेत. मुंबई आणि परिसरातील वाढते प्रदुषण पाहता पनवेल महानगरपालिकेने वडाळे तलावावर फटाके वाजवण्यावर बंदी घातली आहे. पनवेलमधील वडाळे तलाव अनेक स्थानिक तसेच स्थलांतरित पक्ष्यांचा ..

जंगलाशी जवळचं नातं जोपासलेल्या... चित्रकलेबरोबरच कलेच्या विविध प्रकारांमध्ये हातखंडा असलेला कलेचा उपासक, रत्नागिरी सुपुत्र स्वस्तिक गावडे यांचा हा कला जगतातील प्रवास... ..

पश्चिम घाटात सात वर्षांनी फुललेल्या कारवीने कोल्हापूरसहित पश्चिम घाट सुंदर निळ्या रंगांनी नटला आहे. सात वर्षांनी फुललेल्या या अद्वितीय वनस्पतीबद्दल सांगणारा हा लेख... ..

मध्य आशियामधून 'हिमालयीन ग्रिफाॅन' ( himalayan griffon ) प्रजातीच्या गिधाडांच्या स्थलांतराला सुरुवात झाली आहे. 'भारतीय वन्यजीव संस्थान'ने (डब्लूआयआय) याविषयाची माहिती दिली असून त्यांनी जीपीएस टॅग केलेले एक गिधाड उत्तर भारतात पोहोचले आहे. त्यामुळे ..

गेल्या काही काळात वातावरणातील दीर्घकालीन बदलांविषयी संशोधन आणि जागृतीही वाढलेली दिसते. या बदलांविषयी जैवविविधतेच्या घटकांवरील तसेच अखंड मानवजातीवरील परिणाम यानिमित्ताने प्रकाशझोतात येत आहेत. अशाप्रकारचे संशोधन, अभ्यास समोर आल्यास निश्चितच त्याचा ..

जंगलात राहणारे लोक आणि आपण वेगळे नाही तर दोघेही निसर्गपुजकच कसे आहोत हे अनेक उदाहरणांमार्फत पटवुन देत प्रेक्षकांना जंगलातील गोष्टी सांगत ‘वनातल्या जनांच्या मनातल्या गोष्टी’ हा कार्यक्रम रंगला. रविवार दि. २९ ऑक्टोबर रोजी सकाळी १० वाजता डोंबिवली येथे ..

अंधत्व असूनही जिद्दीने आत्मसात केलेल्या इलेक्ट्रॉनिकविश्वातल्या तंत्राचे धडे इतर अंधबांधवांना देत, त्यांना स्वावलंबित्वाची दूरदृष्टी प्रदान करणार्‍या सागर पाटील यांची ही प्रेरणादायी कहाणी... ..

राज्यातील गवताळ कुरणे अधिवासांवर आता स्थलांतरित पक्ष्यांचे आगमन झाले आहे. भिगवण, बारामती भागात या पक्ष्यांची रेलचेल पहायला मिळत आहे. पॅलिड हॅरियर, मोन्टेगो हॅरियर, ग्रेटर स्पॉटेड इगल, स्टेप इगल, कॉमन केस्ट्रल अशा पक्ष्यांच्या दर्शनाने भिगवण परिसरात ..

सायबेरिया आणि रशियातुन हजारोंच्या संख्येने ब्लॅक टेल्ड गॉडविट या पक्ष्यांचे थवे मुंबईत दाखल झाले आहेत. सध्या ते मुंबईतील ठाणे खाडी, खारघर, भांडूप पंपिंग स्टेशन, टि.एस. चाणक्य अशा ठिकाणी दिसत आहेत. ..

वनस्पतीशास्त्रात पदवी, पदव्युत्तर, एमफील आणि डॉक्टरेट असे सर्वोच्च शिक्षण प्राप्त करून गेल्या तीन दशकांपासून हजारो विद्यार्थ्यांना ज्ञानदान देणार्‍या प्राध्यापिका संध्या पवळे यांनी सामाजिक बांधिलकी जपत पर्यावरण संवर्धानासाठी वाहून घेतले आहे. वसुंधरेची ..

जगभरातील बरेचसे पक्षी एका ठिकाणावरून दुसर्‍या ठिकाणी स्थलांतर करतात, हे आपण जाणतोच. आपल्या भोवतालाच्या परिसराशी जुळवून घेण्यासाठी नैसर्गिकपणे घडणारी ही प्रक्रिया. जगभरातील लाखो पक्षी विविध हंगामांत स्थलांतर करतात. काही पक्षी प्रजननाच्या कालावधीत, ..

कर्नाटकमधील सिरसी जिल्ह्यातील बेलाकोपा गावात ‘घाटीयाना सॉग्युनेलेंटा’ या खेकड्याच्या नव्या प्रजातीचा शोध लावण्यात आला आहे. झुऑलॉजिकल सर्व्हे ऑफ इंडियाचे समीर कुमार पती तसेच ठाकरे वाईल्डलाईफ फाउंडेशनचे तेजस ठाकरे आणि स्वप्निल पवार या तीन संशोधकांनी ..

गवताळ प्रदेश म्हणजेच ‘ग्रासलँड्स’ या परिसंस्थेतील लांडग्यांची संख्या सातत्याने कमी होत असल्याचं लक्षात आलं आहे. याच परिसंस्थेतील लांडग्यांचं महत्त्व अधोरेखित करून त्यांचे संवर्धन करणे का गरजेचे आहे आणि लांडगा संवर्धनातील कायदेशीर धोरणांचा आढावा ..

अधिवास म्हणजे नेमकं काङ्म, हे समजून घेण्यापासून तो टिकवण्यापर्यंतचा प्रवास अनेक टप्प्यांतून सुरू असतो. विविध अधिवासांबद्दल तसेच त्यांना निर्माण झालेल्या धोक्यांबद्दल विस्तृत चर्चा करणारा, हा लेख आजच्या ‘जागतिक अधिवास दिना’निमित्त.....

पर्यावरणाची आवड जोपासून त्याविषयी सर्वसामान्यांमध्ये जनजागृती करणार्‍या नॅचरलिस्ट आणि वन्यजीव छायाचित्रकार गजानन शेट्ये यांचा हा प्रवास... ..

'वाहनाच्या धडकेत वाघाचा मृत्यू’, ‘टेम्पोची धडक लागून बिबट्या जखमी’ यांसारख्या बातम्या अधूनमधून कानावर पडत असतात. वन्यजीवांच्या अपघाताचं प्रमाण यापूर्वीही होतंच; पण हल्ली वाढत्या विकासवाटांबरोबरच रस्तेबांधणी आणि त्यामुळे जंगलांवर होणारे बेसुमार अतिक्रमण, ..

पर्यावरणपुरक गणेश मुर्ती आणि आरास करण्याकडे यंदा अनेकांचा कल दिसुन आला आहे. पीओपीच्या मुर्त्यांऐवजी शाडू मातीच्या मुर्तींना दिले गेलेलं प्राधान्य उल्लेखणीय आहे. त्याचबरोबर पर्यावरणपुरक आरास म्हणजेच थर्मोकॉल किंवा प्लास्टीक व्यतिरिक्त सजावटीच्या ..

गणेशोत्सवाच्या शुभमुहूर्तावर सर्वत्र आनंदाचे आणि उल्हसित वातावरण असून, यंदाच्या गणेशोत्सवात पर्यावरणपूरक सजावटीचे सामान आणि गणेशमूर्तींना प्राधान्य मिळताना दिसत आहे. त्यामुळेच पर्यावरणपूरक गणेशोत्सवासाठी आवश्यक असलेल्या साहित्याची मागणी वाढली असून, ..

गेली आठ वर्षं समाजमाध्यमांवर पक्ष्यांची विविध आकर्षक छायाचित्रे सामायिक करणार्‍या पुण्यातील पक्षी छायाचित्रकार डॉ. सुधीर हसमनीस यांची ही गोष्ट... ..

आमच्या घरातील पाळीव किंवा आजूबाजूला फिरणार्‍या भटक्या मांजरींमुळे काही प्रदेशनिष्ठ प्रजाती नामशेष झाल्या आहेत, असे तुम्हाला कोणी सांगितले, तर त्यावर तुमचा विश्वास बसेल का? पण, असं खरंच घडलं आहे. ऑस्ट्रेलियातील सरकारने नुकतेच याविषयी युद्धपातळीवर ..

राज्यात नामशेष होण्याच्या मार्गावर असलेल्या माळढोकांची संख्या वाढवण्यासाठी सोलापुरात माळढोक प्रजनन केंद्र सुरू करण्याची वनविभागाची तयारी सुरू आहे. बॉम्बे नॅचरल हिस्ट्री सोसायटी अर्थात बीएनएचएस ही संस्था या कामात वनविभागाला मदत करणार आहे. ..

बॉम्बे नॅचरल हिस्ट्री सोसायटीच्या (बीएनएचएस) हरियाणा येथील पिंजोरमधील गिधाडांच्या २० जोड्या विदर्भात सोडण्यात येणार आहेत. विदर्भातील पेंच, ताडोबा अंधारी आणि मेळघाट व्याघ्र प्रकल्प अशा तीन ठिकाणी ही गिधाडे सोडण्यासाठी बीएनएचएसची तयारी सुरू आहे. ..

‘सिल्व्हर पापलेट’ हा मासा महाराष्ट्राचा ‘राज्यमासा’ म्हणुन घोषित करण्यात आला आहे. सिल्व्हर पापलेटला यापुढे महाराष्ट्राचा राज्यमासा म्हणुन ओळखल जावं अशी घोषणा राज्याचे वन, सांस्कृतीक व मत्स्यव्यवसाय मंत्री सुधीर मुनगंटीवार यांनी राष्ट्रीय परिषदेत ..

जैवविविधतेत अत्यंत महत्त्वाची भूमिका बजावणाऱ्या पण नेहमीच कमी महत्त्व दिल्या जाणाऱ्या गिधाड निसर्गाचे स्वच्छतादुत म्हणुन ओळखले जातात. एकेकाळी मोठ्या संख्येने दिसणारी गिधाडे आता मात्र संख्येने फार कमी झाली आहेत. गिधाडांविषयी जनजागृती करण्यासाठी २ ..

जंगल, समुद्र आणि इतर परिसंस्थेतील जैवविविधतेविषयी अनेक माध्यमांमार्फत आपल्याला माहिती मिळते. पण, पठारांची नेहमीच पडीक जमीन म्हणून गणना केली गेली असली तरी तेथील जैवविविधतेला एक वेगळं महत्त्व आहे. या परिसंस्थेच्या अनेक आयामांबद्दल चर्चा करणारा हा ..

द्राक्ष बागायतदारांसाठी फायदेशीर ठरलेल्या ‘कम्बाईन’ या रासायनिक औषधाने केलेल्या यशस्वी रौप्य महोत्सवाचा कार्यक्रम शुक्रवार दि. २५ ऑगस्ट रोजी मुंबईत पार पडला. विक्रोळीतील गोदरेज कंपनीच्या ऍग्रोव्हेट मार्फत आयोजित या कार्यक्रमात २५ वर्ष यशस्वीपणे ..

राज्यातील वाढत्या वन्य हत्तींची संख्येवर उपाय म्हणुन नवेगाव आणि सिंधुदुर्गात हत्ती प्रकल्प करण्याच्या दृष्टीने प्रयत्न सुरू केले आहेत. वन्य हत्तींमुळे शेतीचे मोठ्या प्रमाणावर नुकसान तसेच स्थानिकांना त्रासाला सामोरे जावे लागत आहे. यावर नियंत्रण आणण्यासाठी ..

अमेरिकेतील टेनिसमध्ये जगातील एकमेव अशा ठिपक्यांविरहित जिराफचा जन्म झाला आहे. सोमवार दि. ३१ जूलैला जन्मलेला हा जिराफ सध्या ग्रहावर एकमेव ठिपक्यांविरहित जिराफ असण्याची शक्यता तज्ञ वर्तवत आहेत. ..

'पॉलिसी ऍडव्होकसी रिसर्च सेंटर' (PARC) या संस्थेतील वन्यजीव संशोधक ओंकार पाटील आणि ह्रशिकेष वाघ यांनी लिहिलेल्या मुंबईतील पाणमांजराविषयीची केस स्टडी 'आंतरराष्ट्रीय ऑटर सर्व्हायवल फंड्स'च्या (IOSF) नियतकालिकामध्ये प्रकाशित करण्यात आली आहे. गतवर्षी ..

‘पर्यावरण दक्षता मंडळ’ आणि ‘ठाणे महानगरपालिका’ यांच्या संयुक्त विद्यमाने आयोजित ‘माझा तलाव’ मोहिमेचे मंगळवार दि.१५ ऑगस्ट रोजी आयोजन करण्यात आले होते. सकाळी ९ ते १२ या वेळेत आयोजित केलेल्या या मोहिमेमध्ये ठाणेकरांचा उत्स्फुर्त प्रतिसाद मिळाला. ..

सह्याद्रीची पर्वतरांग म्हणजे जैवविविधतेची खाणच. याच पर्वतरांगेमध्ये मोठ्या प्रमाणात असलेल्या ऐनाच्या झाडांचे मोल समजून टसर रेशीम शेतीचा प्रकल्प सुरू करणाऱ्या डॉ. योगेश फोंडे यांची ही विशेष मुलाखत.....

देशरातच वायू प्रदुषणाची मोठी समस्या सध्या सर्वत्रच गंभीर होत चालली आहे. वाढत्या वायू प्रदुषणाबाबत काही सक्रिय संस्था आणि वैयक्तीक पातळीवर काम करणाऱ्यांसाठी एक प्रभावी माध्यम ‘इंडिया क्लीन एअर कनेक्ट’ मुळे निर्माण झाले आहे...

महसूल गुप्तचर संचलनालयाच्या (DRI) मुंबई विभागीय युनिटने मुंबईतील एअर कार्गो कॉम्प्लेक्सद्वारे थायलंडमधून भारतात तस्करी केल्या जाणाऱ्या ३०६ विदेशी प्राण्यांना शुक्रवार दि. २८ जूलै रोजी पहाटे ४च्या सुमारास पकडल्याचे वृत्त नुकतेच समोर आले. यामध्ये ..

स्वतःची शैक्षणिक अभियांत्रिकीची पार्श्वभूमी, व्यवसायवृद्धी आणि पर्यावरण अशी तिघांची सांगड घालणारे कृतिशील पर्यावरण संवर्धक चारुचंद्र देवस्थळे यांचा हा प्रवास... ..

रत्नागिरीत टॅग केलेल्या बागेश्री या ऑलिव्ह रिडले कासवीणीने श्रीलंकेचा टप्पा गाठुन आता ती पुढे गेली आहे. अधिक पुर्वेकडे प्रवास सुरू ठेवत श्रीलंकेच्या कलमुनाई शहरापासुन ती २०० किलोमिटर आत पाण्यात आहे...

एकीकडे विदर्भात ‘कोणी वाघ घेतं का वाघ?’ अशी परिस्थिती, तर दुसरीकडे सह्याद्रीमध्ये मात्र एकही वाघ नाही, अशी महाराष्ट्राची दुहेरी टोकांची अवस्था. याविषयीच नागपूरचे वन्यजीव संशोधक ‘मिलिंद परिवाकम’ यांच्याशी नुकत्याच संपन्न झालेल्या आंतरराष्ट्रीय व्याघ्र ..

मुंबईतील अक्सा आणि जुहूच्या किनाऱ्यांवर काही नर्डल्स दिसुन आल्याची नोंद करण्यात आली आहे. शनिवार दि. २२ जुलै अक्सा किनाऱ्यावर तर मंगळवार दि. २५ जुलै रोजी जुहूच्या किनाऱ्यावर हे नर्डल्स आढळले आहेत. ..

पर्यटनासाठी सर्वाधिक पसंती लाभलेल्या ग्रीसमधील रोड्स बेट सध्या वणव्याच्या धगीत होरपळत आहे. मागील सहा दिवस ग्रीसमधील रोड्स बेटावर वणव्याने अक्षरश: थैमान घातले. हवामान बदलाचा प्रभाव आणि त्यामुळे तीव्र झालेल्या उष्णतेच्या लाटांमुळे ही आग लागली. रविवार, ..

आपल्या आजूबाजूला असलेल्या वनसंपदेमधून हजारो स्थानिकांच्या हाती ‘शाश्वत रोजगाराचं’ रोपटं देऊन त्याचं योग्य संवर्धन करायला शिकवणार्‍या योगेश फोंडे यांच्या हरितकार्याचा घेतलेला आढावा... ..

रत्नागिरीत टॅग केलेले बागेश्री हे कासव आता श्रीलंकेतील गेल शहराजवळ असल्याचे लक्षात आले आहे. साधारण चार दिवसांपुर्वी हे कासव श्रीलंकेची राजधानी कोलंबोपासुन १५० किलोमिटरच्या अंतरावर होते. आता पुढे प्रवास सुरु ठेवत ते गेल शहर जवळ करते आहे. तर, गुहा ..

कोकण किनारपट्टीवर टॅग केलेले बागेश्री हे कासव आता श्रीलंकेच्या पाण्यामध्ये असल्याचे लक्षात आले आहे. श्रीलंकेची आर्थिक राजधानी कोलंबो पासुन बागेश्री आता अवघ्या १५० किलोमिटरच्या अंतरावर आहे. तर, गुहाने गेल्या दहा दिवसांत २५० किलोमिटरचे अंतर कापले ..

सिंधुदुर्गातील मालवणमध्ये दक्षिण आफ्रिकेत रिंग बसवलेला एक समुद्री पक्षी आढळुन आला आहे. पांढरी शेपटी असलेला हा पक्षी उष्णकटीबंधीय प्रदेशातील समुद्री पक्षी (White Tailed Tropical Seabird) आहे. मालवणमध्ये सापडल्यानंतर त्याच्या पायाला रिंग असल्याचे ..

जुन्नर तालुक्यातील ओतुर वन परिक्षेत्रात असलेल्या निमगाव सावा गावात दि. २३ जून रोजी विहिरीत अडकलेल्या बिबट्याचे सुरक्षितपणे रेसक्यु केले गेले. महाराष्ट्र वन विभाग आणि वाईल्डलाईफ एसओएस या संस्थेच्या एकत्रित प्रयत्नांतुन ३० फुट खोल विहिरित अडकलेल्या ..

पुण्यातील पिंपरी चिंचवड भागात मोशी येथे दहीपळस हा दुर्मिळ वृक्ष आढळला आहे. या संकटग्रस्त वनस्पतीची खासियत म्हणजे या झाडाच्या पानांवर एखाद्या टोकदार वस्तुने काही लिहिले तर, ते कधीही लुप्त होत नाही. कायमस्वरुपी उमटणाऱ्या अक्षरांच्या पानांचा पुर्वी ..

कार्ल्यातील एकवीरा देवीच्या मंदिर परिसरात वृक्षारोपण कार्यक्रमाचे आयोजन करण्यात आले आहे. या वृक्षारोपण कार्यक्रमात देशी झाडांचे रोपण करण्यात येणार आहे. आई एकवीरा भाविक संघाच्या वतीने साधारण ५०० हुन अधिक झाडे लावण्यात येणार आहेत...

महाराष्ट्रात सध्या राम कृष्ण हरीच्या गजरात, विठ्ठलाच्या नामस्मरणात, टाळ मृदुंगांच्या संगतीत पंढपुरी चाललेल्या वारकऱ्यांच्या वारीचं भक्तीमय वातावरण आहे. दरवर्षी लाखोंच्या संख्येने पायवारी करत वारकरी विठोबाच्या भक्तीत पंढरपुरला जातात. पण, याच वारीच्या ..

नुकताच आपण जागतिक पर्यावरण दिन साजरा केला. त्यानिमित्ताने यशस्वी व्यवसायानंतर पर्यावरणाच्या कामासाठी झोकून दिलेल्या, ‘माय ग्रीन सोसायटी’चे संचालक विशाल टिब्रेवाल यांच्या हरितकार्याविषयी... ..

महाराष्ट्रातील गोंदिया जिल्ह्यात असलेल्या नवेगाव नागझिरा व्याघ्र राखीव क्षेत्रात पहिल्यांदाच वाघांचे स्थानांतरण (ट्रान्सलोकेशन) केले गेले आहे. शनिवार दि. २० मे रोजी सकाळी १० वाजता महाराष्ट्राचे वन मंत्री सुधीर मुनगंटीवार यांच्या उपस्थितीत २ मादी ..

‘घडियाल’ अर्थात मराठीत ‘सुसर’ म्हणून ओळखली जाणारी मगरीची एक प्रजाती. जगातील सर्व मगरींच्या लांब प्रजातींपैकी एक म्हणून ओळखली जाणारी ही प्रजाती. लांब अरुंद तोंड आणि तीक्ष्ण दातांमुळे मासे आपले खाद्य म्हणून पकडण्यात तरबेज असणारी ही सुसर उत्तर भारतीय ..

पर्यावरणासाठी अनेक उपक्रमांमार्फत कार्यरत असणार्‍या आणि विद्यार्थ्यांच्या ऋषितुल्य मातृवत्सल प्राध्यापिका डॉ. नंदिनी विनय देशमुख यांचा हा हृदयस्पर्शी प्रवास... ..

मानवी आयुष्यात सध्या तयार जेवण, ‘टू मिनिट्स फूड’ची भलतीच फॅशन आहे. या फॅशनबरोबरच वेळेची कमतरता असल्यामुळे हे ‘रेडी टू इट फूड’ लोकप्रिय ठरलेले दिसते. मात्र, बेकरी प्रॉडक्ट्सचा मारा, ‘रेडी टू इट फूड’ या आणि अशा इतर तत्सम पर्यायांचा आपल्या आहारात समावेश ..

नुकतंच पुण्यात पांढरा कावळा आढळुन आल्याचे वृत्त सगळीकडे पहायला मिळाले. पिढ्यानपिढ्या काळा कावळाच सर्वसाधारणपणे बघण्यात आलेला असल्यामुळे हे वृत्त अनेकांच्या औत्सुक्याचा आणि आकर्षणाचा मुद्दा ठरले. काळ्या कावळ्याव्यतिरिक्त खरंच कावळा असतो का? कावळा ..

प्रदूषण हा मानवी आयुष्यातील एक महत्त्वाचा आणि वैश्विक स्तरावर ऐरणीवर आलेला प्रश्न. मानवासाठी हा प्रश्न दिवसेंदिवस जटील ठरत असला, तरी त्यावर विविध उपाय शोधण्याचे प्रयत्नही तितक्याच वेगाने सुरु आहेत. याच प्रयत्नांचा एक भाग म्हणून नुकतेच ‘आंतरराष्ट्रीय ..

आयनेचर फाऊंडेशन तर्फे तळोजा हिल फॉरेस्टचे छोटेखानी फिल्ड गाईडचे अनावरण शुक्रवारी संध्याकाळी बिएनएचएसमध्ये केले गेले. या कार्यक्रमासाठी संचुरी नेचर फाऊंडेशनचे बिट्टू सहगल प्रमुख पाहुणे म्हणून उपस्थित होते. ..

काही दिवसांपूर्वीच नेपाळमधील बर्फाळ प्रदेशात वाघ आणि बिबट्याचा संचार तेथील पर्यावरणप्रेमी आणि अभ्यासकांच्या निदर्शनास आला. त्यामुळे बर्फाळ प्रदेशांमध्ये अशा प्रकारे वाघ किंवा बिबट्यांचा होणारा वावर याकडे प्राण्यांच्या बदलत्या अधिवासाची खूण या दृष्टिकोनातून ..

लहानपणापासूनच अभिनयाची आवड असलेल्या आणि पुढे चित्रपट, लघुपट, जाहिरात दिग्दर्शन आणि साहाय्यक कलादिग्दर्शनाच्या क्षेत्रात महत्त्वाची कामगिरी बजावणार्‍या सुशांत रिसबूड याच्याविषयी... ..

'National Learn about Butterflies day' च्या निमित्ताने भारताचे 'राष्ट्रीय फुलपाखरू' आणि भारतातील काही राज्यांची 'राज्य फुलपाखरे' यांचा छायांकित संग्रह......

एस एस राजामाऊली यांच्या RRR चित्रपटातील ‘नाटु-नाटु’ या गाण्याने ‘बेस्ट ओरिजीनल सॉंग’ या ऑस्कर पुरस्कावर आपले नाव कोरले आहे. यंदाच्या ‘ऑस्कर २०२३’च्या ९५व्या अकादमी अवार्ड्समध्ये ‘नाटु-नाटु’ या गाण्याने ‘सर्वोत्कृष्ट मुळ संगीत’ म्हणजेच ‘बेस्ट ओरिजीनल ..

माय ग्रीन सोसायटी या स्वयंसेवी संस्थेने वापरलेल्या जुन्या कपड्यांपासून कापडी पिशव्या बनवून त्याचे वाटप करण्याचा उपक्रम हाती घेतला आहे. वापरलेल्या कपडे लोकांकडून दान स्वरूपात घेऊन पालघरमधील वनवासी महिलांना त्याचे शिवणकाम करण्याचं काम दिल आहे. या ..

विकासाच्या मागे घिसाडघाईने लागलेल्या खासकरुन युरोपीय आणि पाश्चात्य देशांतील मानवाला, वाढत्या लोकसंख्येबरोबच वाढत्या प्रदूषणाचाही गंभीर धोका भेडसावताना दिसतो. यामध्ये जलप्रदूषण, वायूप्रदूषण, जमिनीचे प्रदूषण, ध्वनिप्रदूषणाचा प्रामुख्याने उल्लेख ..

मुंबई महानगर प्रदेश विकास प्राधिकरण आणि महाराष्ट्र निसर्ग उद्यान यांच्या वतीने झाडे, फुले आणि औषधी वनस्पती प्रदर्शनाचा आज पहिला दिवस होता. महाराष्ट्र निसर्ग उद्यान धारावी येथे हे प्रदर्शन आयोजित करण्यात आले असुन हंगामी फुलझाडांच्या ४५ , कुंड्यांमध्ये ..

जगातील सात खंडांतील 195 देशांपैकी ज्ञात असलेल्या सर्वांत मोठ्या हवामान बदलांच्या प्रयोगाच्या केंद्रस्थानी आज भारत देश उभा आहे. मोठ्या प्रमाणात प्रदूषण करणार्‍या गाड्यांच्या या देशात परिवर्तन घडवून आणण्यासाठी विविध पातळीवर व्यापक प्रयत्नदेखील सुरू ..

दक्षिण आफ्रिकेतुन भारतात १२ चित्ते दाखल ..

राजस्थानमधून जाणारा नवी दिल्ली ते मुंबई द्रुतगती महामार्गाचे काम सुरू आहे. राजस्थानातील रणथंबोरच्या वन्यजीव अभयारण्यातुन हा महामार्ग जात असल्याने येथील वाईल्डलाईफ मिटीगेशन मेजर्स म्हणजेच वन्यजीव संरक्षण उपायांचे पालन करणे गरजेचे आहे. वन्यजीव अभयारण्यावरील ..

नुकत्याच सादर झालेल्या देशाच्या अर्थसंकल्पात अर्थमंत्र्यांनी ‘नॅशनल ग्रीन हायड्रोजन मिशन’अंतर्गत १९ हजार कोटी रुपयांची भरीव तरतूद केली. तसेच भारतीय रेल्वेनेही लवकरच ३५ मार्गांवर हायड्रोजन रेल्वे धावणार असल्याचे जाहीर केले. त्यानिमित्ताने ‘ग्रीन ..

बाजारात येणार्‍या किंवा येऊ घातलेल्या नवीन औषधांच्या प्राण्यांवर आणि प्रत्यक्ष मनुष्यावरही चाचण्या केल्या जातात. अशा प्रकारच्या चाचण्यांमध्ये साहजिकच काही धोके असतात. हे धोके टाळण्यासाठी थेट कोणत्याही सजीवांवर चाचण्या करण्याऐवजी कृत्रिम पेशींचा ..

महाराष्ट्र कांदळवन कक्षाने एक वर्षापुर्वी सुरू केलेली समुद्र किनारे स्वच्छता प्रकल्प यशस्वीरित्या पुर्ण झाल्याची घोषणा केली आहे. महाराष्ट्रातील मुंबई, नवी मुंबई, ठाणे आणि पालघर या भागात या मोहिमेवर लक्ष केंद्रित केले गेले असुन खारफुटीच्या जंगलातून ..