वाटोळे ते गाठोडे...

जम्मू-काश्मीरमध्ये नुकत्याच तीन टप्प्यांत विधानसभा निवडणुकांची घोषणा झाली. त्यानंतर लगोलग तेथील राजकीय घडामोडींनाही वेग आलेला दिसतो. जम्मू-काश्मीरमध्ये 55 वर्षांहून अधिक काळ सत्ता उपभोगलेल्या अब्दुल्ला घराण्याच्या ‘नॅशनल कॉन्फरन्स’ या पक्षानेही काश्मिरींसाठी आपला जाहीरनामा घोषित केला. या जाहीरनाम्यात अक्षरश: काश्मिरींसाठी आश्वासनांचा वर्षाव करण्यात आला. पण, यानिमित्ताने हाच प्रश्न उपस्थित होतो की, ज्यांनी प्रदीर्घकाळ सत्तेचा लाभ केवळ आपली घरे भरण्यासाठी केला, ज्यांनी ‘काश्मिरीयत’च्या नावाखाली सामान्यांच्या हाती केवळ दगड दिले, तेच आज काश्मीरहिताच्या मोठाल्या गप्पा ठोकू लागले आहेत. आपल्या जाहीरनाम्यात ‘कलम 370’ पुन्हा लागू करण्यापासून ते एक लाख रोजगारनिर्मिती, राजकीय कैद्यांची सुटका, भारत-पाकिस्तान दरम्यान शांतिवार्ता, आर्थिकदृष्ट्या कमकुवत वर्गाला वर्षाकाठी 12 सिलिंडर अशी असंबद्ध आश्वासनांची खैरातच ‘नॅशनल कॉन्फरन्स’ने केली. एवढेच नाही तर पाणीपुरवठा, 200 युनिटपर्यंत मोफत वीजपुरवठा, गरीब महिलांना मासिक पाच हजार रुपये अशा रेवडीवाटपाच्या घोषणाही या जाहीरनाम्यात पक्षाने केल्या आहेत. कॅन्सर, हृदय-किडनी प्रत्यारोपण यांसारख्या शस्त्रक्रियांसाठी पाच लाख रुपयांच्या इन्शुरन्स कव्हरचा वादाही ‘नॅशनल कॉन्फरन्स’ने केला. यासारख्या एकूण 12 ‘गॅरेंटी’चा वायदा ‘नॅशनल कॉन्फरन्स’ने केला खरा. पण, यानिमित्ताने हाच प्रश्न उपस्थित होतो की, जम्मू-काश्मीरमध्ये बहुतांश काळ सत्ताधारी राहिलेल्या या पक्षाला, त्यांच्या तीन पिढ्यांनाही जम्मू-काश्मीरचा सर्वांगीण विकास का करता आला नाही? आज काश्मिरी पंडितांच्या सुरक्षित पुनर्वसनाचे आश्वासन आपल्या जाहीरनाम्यात देणारा हाच पक्ष, नव्वदच्या दशकात काश्मिरी पंडितांनी जीवानिशी खोरे सोडले तेव्हा सत्ताधारी होता. ज्या कट्टरतावाद्यांमुळे हजारो काश्मिरी पंडितांची निर्घृण हत्या झाली, त्या जिहादींनाही ‘नॅशनल कॉन्फरन्स’चाच आशीर्वाद होता. त्यामुळे काश्मीरचे सर्वार्थाने वाटोळे करणारे पुन्हा आश्वासनांचे गाठोडे घेऊन निलाजरेपणे मतांसाठी झोळी पसरवताना आज दिसतात. पण, हे नवे, विकासोन्मुख काश्मीर आहे. त्यामुळे काश्मिरी घराणेशाहीला नाकारेल आणि विकासशाहीलाच स्वीकारेल, असा विश्वास वाटतो.