युरेशियन पाणमांजराला पहिल्यादांच केले टॅग; चार दिवसात पार केले एवढे अंतर

मुंबई (विशेष प्रतिनिधी): मध्यप्रदेश वन विभाग आणि वाईल्डलाईफ काॅन्झर्वेशन ट्रस्ट (डब्लूसीटी) यांनी युरेशियन पाणमांजराला (Otter tagged) टॅग केले आहे. सातपुडा व्याघ्र प्रकल्पामध्ये हा प्रकल्प राबवण्यात आला असून यामध्ये पाणमांजराच्या शरीरावर व्ही. एच. एफ. पद्धतीचा टॅग लावण्यात आला आहे (Otter tagged). युरेशियन पाणमांजराला टॅग करण्याचा हा भारतातील पहिलाच प्रकल्प आहे. (Otter tagged) 

भारतात पाणमांजराच्या तीन प्रजाती आढळतात. यामध्ये स्मूथ कोटेड ऑटर, एशियन स्मॉल क्लॉव्ड ऑटर आणि युरेशियन ऑटर या प्रजातींचा समावेश होतो. यापैकी स्मूथ कोटेड ऑटर (Otter) वगळल्यास इतर दोन्ही प्रजातींची नोंद मध्य भारतातून करण्यात आली नव्हती. सात वर्षांपूर्वी म्हणजेच २०१६ साली मध्य भारतातून युरेशियन ऑटरची (Otter) पहिली छायाचित्रीत नोंद करण्यात आली. या प्रजातीच्या पाणमांजराची नोंद नसल्यामुळे त्यांच्यावर अभ्यास झालेला नव्हता. युरेशियन ऑटरचे खाद्य काय, अधिवास कोणता, प्रवासाच्या आणि प्रजननाच्या क्रिया याबद्दलचा कोणताही अभ्यास उपलब्ध नव्हता.

'डब्लूसीटी'चे काही संशोधक या पाणमांजरावर गेली चार वर्ष अभ्यास करत आहेत. यामध्ये या पाणमांजराच्या विष्टेवरून त्याचे खाद्य आणि अधिवास लक्षात येऊ लागल्या आहेत. यावर अधिक सखोल अभ्यास करण्याच्या दृष्टीकोनातून युरेशियन पाणमांजराला टॅगिंग करण्याचे ठरवण्यात आले. दिड वर्षापूर्वी म्हणजेच २०१९ मध्ये एका युरेशियन ऑटरला टॅग लावण्यात आला होता. मात्र, टॅग पडल्याने त्यामधून फारशी माहिती उपलब्ध होऊ शकली नाही. गेल्या आठवड्यामध्ये पुन्हा एका मादी युरेशियन ऑटरला व्ही.एच. एफ टॅग लावण्यात आला असून साधारण या टॅगचे वजन ३० ग्रॅम इतके आहे. तर, त्या तुलनेत पाणमांजराचे वजन चार किलो असल्यामुळे टॅगचा त्याला काहीही त्रास होण्याची शक्यता नाही, असे संशोधकांनी सांगितले.