बांगलादेशातील घटती व्याघ्रसंख्या

 

भारत आणि म्यानमारच्या सीमेला लागून असलेल्या दक्षिण-पूर्व बांगलादेशातील चितगाव हिल ट्रॅक्टच्या दुर्गम भागात वाघांचे पुनर्स्थापन करण्यासाठी, बांगलादेश वन विभागाच्या अधिकार्‍यांनी २०२० मध्ये पुढाकार घेतला होता. परंतु, त्याचे पुढे काही झाले नाही. बांगलादेशमध्ये सुंदरबनशिवाय अशी कोणतीही जागा नाही. जिथे वाघ सुरक्षितपणे राहू शकतील. बांगलादेशात एकेकाळी १९ जिल्हे होते. त्यापैकी १७ जिल्ह्यांत वाघांचे अधिवास होते. आजकाल लोकांचा यावर विश्वास बसणार नाही; पण प्रत्येक जिल्ह्यात शेवटच्या वाघाच्या मृत्यूची संपूर्ण नोंद वन विभागाकडे असल्याचे, तेथील अधिकार्‍यांनी माध्यमांशी बोलताना सांगितले. वन विभागाने व्यवहार्यता अभ्यास केला आहे. यामध्ये असे लक्षात आले की, वाघांचे पुनर्स्थापन करण्यात अनेक अडथळे आले. मानव आणि वाघांचे सुरक्षित जीवन सुनिश्चित करण्यासाठी, किमान २० वर्षे लागतील, असे या अभ्यासात समोर आहे.साहजिकच प्रकल्पाच्या निकालांबद्दल प्रश्न आहेत. व्यवहार्यता अभ्यास आणि निधीचे गैरव्यवस्थापन हे यश न मिळण्यास, कारणीभूत ठरल्याचा आरोप काही कार्यकर्त्यांनी केला आहे. यामुळे पैसा गेला, वाघही नाही आला, अशी परिस्थिती बांगलादेशमध्ये निर्माण झालेली दिसते.

-उमंग काळे