छत्तीसगढमध्ये विष्णु‘राज’

उत्तर प्रदेशात योगीराज आल्यानंतर, सपला उतरती कळा लागली आणि बसपमध्ये थोडासाही त्राण शिल्लक राहिला नसल्याचे दिसून येत आहे. कारण, एकेकाळी मुख्यमंत्रिपदाची जबाबदारी सांभाळणार्‍या मायावतींनी आपला उत्तराधिकारीसुद्धा घोषित केला आहे. भाऊ आनंद कुमार यांचा मुलगा अर्थात मायावती यांचा भाचा आता बसपचे काम सांभाळेल. लखनौमध्ये बसपच्या बैठकीत याची अधिकृत घोषणा करण्यात आली. दरम्यान, मायावतींनी त्यांच्या आत्मचरित्रात, “माझ्यानंतर बसपचे नेतृत्व एक दलित व्यक्ती करेल, जो माझ्या कुटुंबातील नसेल,” असे म्हटले. मात्र, मायावतींनी आपलेच बोल खोटे ठरवत, भाच्याकडे पक्षाची धुरा सोपवली आहे. मायावतींनी आकाश आनंद याची बसपच्या राष्ट्रीय सरचिटणीसपदी नियुक्ती केली असून, हे पद पक्षाचे सर्वोच्च कार्यकारी पद आहे. आकाश हा बसपचा युवा नेता असून, नुकत्याच पार पडलेल्या पाच राज्यांच्या विधानसभा निवडणुकीत मायावतींनी त्याच्याकडे पक्षाचे नेतृत्व करण्याची जबाबदारी सोपविली होती. याचवेळी त्यांच्याकडे मायावतींचे उत्तराधिकारी म्हणून पाहिले जात होते. यापूर्वी पक्षाचे क्रमांक दोनचे नेते म्हणून सतीश चंद्र मिश्रा यांच्याकडे पाहिले जात होते. मात्र, आता हे पद आकाशकडे सोपविण्यात आल्याने, पक्ष कारभारही आकाशच पाहणार आहे. चार वेळा उत्तर प्रदेशचे मुख्यमंत्रिपद भूषविलेल्या मायावतींनी १५ वर्षांपूर्वी प्रकाशित केलेल्या ‘मेरे संघर्षमय जीवन का सफरनामा’ या आत्मचरित्रात बसपचा पुढचा नेता त्यांच्यासारखा दलित आणि वंचित समाजातील असेल, असे लिहिले होते. जो त्यांच्यापेक्षा ३०-३५ वर्षांनी लहान असेल. अशा स्थितीत ते दीर्घकाळ पक्षाचे नेतृत्व करू शकतील. बसपचा पुढचा नेता आपल्या कुटुंबातील नसेल, असेही त्यांनी सांगितले होते. मात्र, झाले उलटेच. मुळात इतकी वर्षं सत्तेत असूनही, मायावतींना आपल्या पक्षासाठी कुटुंबाव्यतिरिक्त दुसरा कोणता नेता सापडला नाही. २०१७ला बसपत आल्यानंतर लागलीच २०२३ साली आकाशकडे मोठी जबाबादारी देण्यात आली आहे. या निर्णयामुळे आता आकाश उत्तराखंड आणि उत्तर प्रदेश ही दोन राज्ये वगळता देशभरातील पक्षाचा कारभार पाहणार आहे. सध्या मायावती उत्तराखंड आणि उत्तर प्रदेशाची जबाबदारी सांभाळतील. ही केवळ मलमपट्टी म्हणावी लागेल. कारण, खरा निर्णय तर आधीच झालेला आहे.