खर्‍या सर्वधर्मसमभावतेकडे भारताची वाटचाल...

या पार्श्वभूमीवर २०१४ नंतरच्या भारतात काय घडते आहे, हे पाहणे उद्बोधक ठरावे.

 

भारतात उत्पन्न झालेल्या पंथांबाबत यादृष्टीने बरीच आशा बाळगता येईल. ‘देश आधी’ म्हणजेच ‘संविधान आधी’ आणि ‘पंथ नंतर’ ही भावना दिसते तरी. त्यांत वाढही झालेली दिसते. आपापली धार्मिक व्यवस्था सांभाळतानाच संवैधानिक बूजही राखणे वाढले आहे. दि. २६ नोव्हेंबर हा ‘संविधान दिन’ म्हणून साजरा करण्याचे प्रमाणही वाढले आहे. तसेच संवैधानिक नीतिमत्ता वाढीचे प्रयत्न होताना दिसत आहेत. प्रचलित सरकारने संवैधानिक मार्गानेच राम मंदिर प्रश्न, काश्मीर प्रश्न, मुस्लीम महिलांचा अन्यायी तिहेरी तलाक प्रश्न सोडवला.

सर्व समाजाला समान लेखून समतेची प्रतिष्ठापना होणे निदान सुरु झाले आहे. अनेक पूज्य जैनमुनी समाजाला राष्ट्रीयत्वाचे धडे देताना दिसत आहेत. श्री संत जग्गी वासुदेव दक्षिणेत धार्मिक अंगाने शासनाच्या ताब्यातून मंदिरमुक्ती अभियानासोबत विज्ञाननिष्ठाही रुजवीत आहेत. वटपौर्णिमा हा ‘वृक्षारोपण दिन’ म्हणून रा. स्व. संघाचा पर्यावरण कोष्ठ देशभर राबविताना दिसत आहे. सणवार साजरे करताना विविध समाजगट जाणीवपूर्वक एकत्र येताना दिसत आहेत. ‘लढेन तर देशासाठी, मरेन तर देशासाठी’ ही क्रांतिगुरु लहुजींची प्रतिज्ञा धार्मिक कार्यक्रमात घुमतांना दिसत आहे, तर मी प्रथम भारतीय आणि अंतिमतः ही भारतीयच, ही भारतरत्न बाबासाहेबांची घोषणा धार्मिक कार्यक्रमात उच्चरवाने वदवली जात आहे. भारताबाहेर उत्पन्न झालेल्या धर्माचे अनेक अनुयायी पाकिस्तानसंबंधी भूमिका घेताना भारतीयत्व जपण्याचा प्रयत्न करताना दिसतात, एवढेच नव्हे तर धार्मिकतेढीच्या वेळी आपापल्या समाजाला समजावणारी भाषणेही समाजमाध्यमांमध्ये फिरवताना दिसतात.

२०१४ नंतरचे हे असे परिस्थितीत बदल होत आहेत. शासनही समतोल साधायचा प्रयत्न करत आहे. सर्व धर्मांकडे समान पाहात आहे. आधीच्या शासकांनी समतोल साधायचा फार कमी प्रयत्न केला. चुका करणार्‍यांना, भारताविरुद्ध व्यवहार करणार्‍यांना आता मोकळे रान नाही. संविधानाच्या चौकटीत स्वातंत्र्य आणि उपासनेचा आनंद घ्यायला मज्जाव नाही. हाच संदेश प्रबल होत आहे, ही मोठी धार्मिक उपलब्धी आहे.