हर फिक्र को धुएँ में उडाता चला गया...

     

एकीकडे पाकिस्तानचे पंतप्रधान नवाझ शरीफ अमेरिकेच्या राष्ट्राध्यक्षांच्या बैठकीसाठी धडपडत असताना, दुसरीकडे मात्र खुद्द ट्रम्प यांनीच पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांना भेटीचे खास आमंत्रण पाठवले. मोदी-ट्रम्प यांची पहिली भेट यशस्वी ठरली आणि यामुळे पाकिस्तानचा जळफळाट होणे म्हणा स्वभाविक. सौदी अरबमध्येही मुस्लीम राष्ट्रांच्या परिषदेत शरीफ यांना एका कोपर्‍यात ‘शरीफ’ असल्यासारखेच गप्प बसावे लागले. त्यांना आपले भाषण सादर करण्याची साधी मुभाही देण्यात आली नव्हती. एखाद्या पंतप्रधानाचे असे होणारे हाल हे कीव आणण्यासारखे होते. मात्र, यातच भारत आणि अमेरिकेदरम्यान आखली जाणारी धोरणे आणि वाढते द्विपक्षीय संबंध याचा पाकिस्तानचा तथाकथित मित्रदेश असलेल्या चीनला पोटशूळ उठला नाही, तरच नवल! मोदी-ट्रम्प भेटीनंतर अमेरिका आणि भारतामध्ये कोणती धोरणे ठरतात यावर पाकिस्तान आणि चीनची डोकेदुखी किती वाढेल हे ठरणार आहे. भारताची इराण आणि अफगाणिस्तानबरोबर वाढणारी मैत्री हीदेखील चीनच्या नजरेत खुपतेय. मधल्या काळात अफगाण-भारत मुक्त हवाई महामार्ग विकसित करण्यात आला. त्यामुळे भारत, अफगाणिस्तानला पाकिस्तानवर विसंबून राहावे लागणार नाही, तर दुसरीकडे ग्वादार बंदराला पश्चिमचीनशी जोडणार्‍या प्रकल्पावरही धोक्याचे सावट आहे. हा मार्ग पाकव्याप्त काश्मीर आणि बलुचिस्तानसारख्या प्रांतांमधून जात असल्याने तेथे कामगार आणि अधिकार्‍यांवर हल्ल्यांचे प्रमाण वाढले आहे. पुढे याचा परिणामचीनच्याच गुंतवणुकीवर होणार असल्याने चीनची डोकेदुखी वाढली आहे. ग्वादार बंदराच्या विकासात संपूर्णत: चीनचीच गुंतवणूक आहे. त्यामुळे भविष्यात भारत अमेरिकेच्या वाढत्या मैत्रीमुळे पाकिस्तानची कोंडी झाली, तर चीनच्या अर्थव्यवस्थेला याचा मोठा फटका बसण्याची शक्यता आहे. हिंदी महासागर आणि प्रशांत महासागर क्षेत्रात भारताने अमेरिकेशी हातमिळवणी केली, तर चीनची तिकडेही कोंडी होणार हे निश्चित. सर्वच ठिकाणी आज चीनने आपला होणारा जळफळाट व्यक्त केला आहे. मग तो भारताच्या एनएसजी सदस्यत्वासाठी असो, अजहर मसुदचा मुद्दा असो किंवा परवा सिक्कीममध्ये घुसखोरी करण्याचा प्रयत्न असो. अमेरिकेतील शिखर बैठकीत आपल्या विरोधात कोणता डाव खेळला जाऊन आपली कोंडी होऊ नये यासाठी चीनची केविलवाणी धडपड सुरू आहे. सध्याची गुंतवणूक ही चीनची सर्वात मोठी गुंतवणूक असल्याने ’चीनचा पोटशूळ’ हा या निमित्ताने बाहेर आला आहे.