आकाशाशी जडले नाते- आदित्य

आदित्य

"ये बाबा, बैस. आधी ओवाळते तुला. शुक्रवारचा काही भेटायचा नाहीस तू, रविवारीच सही!" असे म्हणून दुर्गाबाईंनी सुमितला ओवाळून हातात साखर फुटाणे दिले.
फुटाणे खात खात सुमित म्हणाला, "आजी, असे फुटाणे खाल्ले ना, की लहानपणी तू सांगितलेल्या गोष्टी आठवतात. ती रविवारची कोणती ग गोष्ट सांगायचीस तू?"
"रविवारी आदित्यराणूबाईची कहाणी. राजाची राणी आणि प्रधानाची राणी आदितवारी सूर्यपूजेचा वसा घेतात, ती गोष्ट." आजीने सांगितले.
"आबा, आज तुम्ही आदित्यची एक modern कहाणी सांगा!" आबांच्या समोरच्या खुर्चीत, छातीशी उशी धरून, सुमित गोष्ट ऐकायच्या तयारीत बसला! सुमित मोठा झाला तरी, 'एक गोष्ट सांग ना' चा आग्रह चालूच!
विचार करून आबा म्हणाले, "Modern नाही, पण प्राचीन कहाणी सांगतो. फार फार जुनी गोष्ट आहे. त्याकाळी माणसाला देव म्हणजे - ऊन, वारा, पाऊस आणि अग्नी. वैदिक काळात देवत्व प्राप्त झालेले हे ३३ देव होते. १२ आदित्य, ११ रुद्र, ८ वसू आणि २ प्रजापती.
“तर आज या १२ आदित्यांची कहाणी सांगतो. अदितीला १२ मुले होती. या सर्वांना 'आदित्य' म्हणत. हे १२ आदित्य म्हणजे १२ महिन्यांचे १२ सूर्य. प्रत्येक आदित्याचे कार्य निराळं. कुणावर पर्जन्याची जबाबदारी, कुणावर पिकांची जबाबदारी, तर कुणावर वाऱ्यांची.

“या १२ देवता वेगवेगळ्या रूपात भारत पासून यूरोप पर्यंत दिसतात. जसे –

“ग्रीकांच्या १२ ऑलिंपियन देवता. ग्रीकानंतरच्या रोमन लोकांनी याच १२ देवता पुजल्या.
“यूरोप मधील मिथ्र उपासक, आपली सूर्य देवता नेहेमी १२ राशींबरोबर दाखवत.
“ज्यु लोकांमध्ये, जॅकोबला १२ मुले होती. ज्यांच्या पासून १२ इस्रायली जमाती झाल्या.
“टर्की मध्ये १२ देवतांचे पूजन करत असत.
“ख्रिस्त धर्माच्या उदयापूर्वी, युरोप मधील नॉर्स लोकांचे १२ देवतांचे मंदिर असगार्ड येथे होते.
“आणि अलीकडच्या काळात, येशूचे १२ शिष्य. ज्यांनी पुढे ख्रिश्चन धर्माचा प्रसार केला.
“तर ही १२ आदित्यांची कहाणी पाचा उत्तरी सुफळ संपूर्ण!" आबा म्हणाले.
“Interesting! आबा, पण हे १२ या संख्येत असं काय विशेष आहे?" सुमितची शंका.
“त्याचं कारण गणितात असू शकते. १२ ला २, ३, ४, ६ या संख्यांनी भाग जातो. 12 is the smallest number to have so many factors. त्यामुळे वर्षाचे १२ समान भाग करणे सोयीचे होते. सूर्याची आकाशात एक पूर्ण फेरी म्हणजे १ वर्ष. म्हणून आकाशाचे १२ भाग करून १२ राशी झाल्या. एका राशीचा एक महिना झाला. आणि मग एका वर्षात, ६-६ महिन्यांचे दोन आयन, २-२ महिन्यांचे ६ ऋतू, ४-४ महिन्यांचे ३ चातुर्मास असे सोयीस्कर विभाग करता येणे शक्य झाले. आणि त्यानुसार प्रत्येक महिन्याची १-१ देवता असे १२ आदित्य झाले.
“ऋग्वेदात आधी ८ आदित्य होते. पुढच्या काळात १२ झाले. Maybe वर्षाच्या विभाजनाचे प्रयोग करत करत १२ वर गाडी स्थिर झाली असावी.”
"आबा या देशोदेशीच्या १२ देवतांमध्ये काही साम्य आहे का?" सुमितचा आणखीन एक प्रश्न.
"सुम्या, इतकं साम्य आहे की काही देवता पाहतांना आपण भारतीय देवता पाहात आहोत की काय अशी शंका येते! पुढच्या वेळी त्याबद्दल सविस्तर बोलू. आता मस्त पुरणपोळीचं जेवण आपली वाट पाहत आहे. लाडका नातू आल्याशिवाय मला असं गोडधोड मिळत नाही!" आबा हसत हसत म्हणाले.
"खरं वाटेल हो कुणाला!" दुर्गाबाई रागाचा आव आणून म्हणाल्या.
आजी-आबांचे लटक्या रागातले बोलणे ऐकून, सुमित स्वतःशीच हसत, पाने घ्यायला उठला.

PC: http://voynichportal.com/tag/mithra हौस्टेड, इंगलंड येथील मिथ्रची मूर्ती

PC: unchartedruins.blogspot.com टर्की येथील १२ देवतांचे शिल्प

PC: https://en.wikipedia.org/wiki/Twelve_Olympians १२ ग्रीक देवता

PC: www.leonardoda-vinci.org. १२ शिष्यांबरोबर येशूचे शेवटचे जेवण. लिओनार्डो द विंचीचे प्रसिद्ध चित्र.

PC: www.templefolks.com