'भारतीय वन्यजीव संस्थान'ने (डब्लूआयआय) मणिपूरमध्ये 'सॅटेलाईट टॅग' लावलेल्या 'चिऊलुआन-२' नामक अमूर ससाणा पक्ष्याने हिवाळी स्थलांतरादरम्यान नोव्हेंबर महिन्यात दक्षिण आफ्रिका गाठले होते. पाच महिने त्याठिकाणी राहिल्यानंतर या पक्ष्याने ८ एप्रिल रोजी ..

बिबट्याच्या हालचालींवर लक्ष ठेवण्यासाठी वन विभागाने परिसरात कॅमेरा ट्रॅप लावले आहेत (white colored leopard)...

गोरेगावच्या गोकुळधाम सोसायटीमधील रहिवाशी मंगळवार दि. २५ रोजीच्या रात्री एका विचित्र आवाजाने जागे झाले (brown hawk owl in gokuldham). या विचित्र आवाजाने सोसायटी परिसर दुमदुमून गेला होता (brown hawk owl in gokuldham). निरीक्षणाअंती हा आवाज बहिरी घुबडाचा ..

सह्याद्री व्याघ्र प्रकल्पामधील चांदोली राष्ट्रीय उद्यानातील खुंदलापूर धनगरवाड्याच्या पुनर्वसनासंदर्भात गुरुवार दि. २० मार्च रोजी वनमंत्री गणेश नाईक यांनी विधानसभेत माहिती दिली (kundalpur relocation issue). हे गाव व्याघ्र प्रकल्पामधून वगळण्यासाठी ..

वन आणि वन्यजीव संवर्धन क्षेत्रात उत्कृष्ट कामगिरीबद्दल नुकतेच वन विभागाचे सुवर्णपदक मिळालेले विभागीय वन अधिकारी डॉ. सुजित नेवसे यांच्याविषयी.....

गेल्या पाच वर्षांमध्ये दापोली तालुक्यातील दाभोळ किनार्‍यामध्ये घडलेल्या बदलांचा परिणाम सागरी कासवाचा विणीवर झालेला दिसून आला आहे (Dabhol beach). गेल्या पाच वर्षांत किनार्‍याच्या रुंदीत साधारण दीड किमीची वाढ झाली असून, कासवाची घरटीदेखील चौपटीने वाढली ..

दापोली तालुक्यातील लाडघरच्या समुद्रात जाळ्यात अडकलेल्या चार समुद्री कासवांना स्थानिक गावकऱ्यांनी मंगळवार दि. ११ मार्च रोजी जीवदान दिले (entangled sea turtle). ग्रामस्थांनी जाळ्यात अडकलेल्या कासवांची सुटका करुन त्यांना पुन्हा समुद्रात सोडले (entangled ..

ओडिशाच्या किनार्‍यावरील अंडी घालतेवेळी टॅग केलेल्या ‘ऑलिव्ह रिडले’ समुद्री कासवाने गुहागराच्या किनार्‍यावर येऊन अंडी घातल्याची नोंद वनविभागाच्या कांदळवन कक्षाने केली आहे (tagged sea turtle lay eggs). या कासवाला लावलेल्या ’फ्लिपर टॅग’मुळे ही माहिती ..

शहरातील एका संवेदनशील नागरी वसाहतीमध्ये या पक्ष्याने सध्या मुक्काम ठोकला आहे. (siberian thrush from maharashtra)..

‘कांदळवन कक्षा’अंतर्गत सुरू होणार्‍या ‘मरिन सेंटर ऑफ एक्सलन्स’ संदर्भातील बैठक नुकतीच मुंबईत पार पडली. या बैठकीत ‘भारतीय वन्यजीव संस्थान’चे (डब्लूआयआय) वरिष्ठ शास्त्रज्ञ डॉ. सुरेश कुमार यांनी राज्यातील सागरी कासवसंवर्धनातील बदलांविषयी विस्तृतपणे ..

सातार्‍यातील चाळकेवाडी पठारावरुन, नव्याने शोधलेल्या पालीच्या नव्या प्रजातीचे शोधकर्ते डॉ. अमित सय्यद यांच्याविषयी... ..

राज्यातील सागरी जैवविविधतेच्या संवर्धनासाठी वन विभागाच्या कांदळवन कक्षाअंतर्गत 'मरिन सेंटर ऑफ एक्सलन्स'ची निर्मिती करण्यात येणार आहे (maharashtra marine centre of excellence). या केंद्राच्या निर्मितीसाठीची पहिली बैठक मंगळवार दि. १८ फेब्रुवारी रोजी ..

सध्या मुंबईनजीकच्या तुंगारेश्वर वन्यजीव अभयारण्य, संजय गांधी राष्ट्रीय उद्यान आणि पश्चिम घाटातील जंगलांमध्ये फुलपाखरांचे थवेच्या थवे दिसू लागले आहेत. काही किमीचे स्थलांतर करून ही फुलपाखरे इथल्या जंगलाच्या आसर्‍याला आली आहेत. फुलपाखरे स्थलांतर कशा ..

'भारतीय वन्यजीव संस्थान' (डब्लूआयआय) आणि 'कांदळवन कक्ष-दक्षिण कोकण' विभागाच्या माध्यमातून कोकणात सुरू असलेल्या सागरी कासवांच्या 'फ्लिपर टॅगिंग' प्रकल्पाअतंर्गत सिंधुदुर्गात चार कासवांना फ्लिपर टॅग लावण्यात आले आहेत (kokan sea turtle). ३ ते ५ फेब्रुवारी ..

कोल्हापूरमधून विंचवाच्या नव्या प्रजातीचा शोध लावण्यात आला आहे (new species of scorpion). जिल्ह्यातील पट्टणकोडोली परिसरात ही प्रजात आढळून आली आहे (new species of scorpion). 'आयसोमेट्रस' कुळातील या प्रजातीचे नामकरण डाॅ.डी.वाय. पाटील यांच्या नावावरुन ..

रत्नागिरी-सिंधुदुर्गच्या सीमेवर वसलेल्या खारेपाटण गावात दुर्मीळ युरेशियन ग्रिफाॅन प्रजातीची स्थलांतरी गिधाडे विहार करत असल्याचे निदर्शनास आले आहे (eurasian griffon vulture). गावातील मच्छी मार्केट परिसरात रविवार दि. २ जानेवारी रोजी ही गिधाडे आढळून ..

'भारतीय वन्यजीव संस्थान' (डब्लूआयआय) आणि 'कांदळवन कक्ष-दक्षिण कोकण' विभागाच्या माध्यमातून कोकणात सागरी कासवांच्या 'फ्लिपर टॅगिंग' प्रकल्पाला सुरुवात करण्यात आली आहे (sea turtle flipper tagging). गुरुवारी दि. ३० जानेवारी रोजी मध्यरात्री गुहागरच्या ..

देवरुखच्या 'सह्याद्री संकल्प सोसायटी'ने रत्नागिरीतील पाच तालुक्यांमधून धनेशाच्या जवळपास ६० घरट्यांच्या (ढोल्या) नोंदी केल्या आहेत (hornbill conservation project in konkan). सध्या कोकणात सुरू असणाऱ्या धनेश पक्ष्यांच्या विणीचा हंगाम सुरू आहे (hornbill ..

'सह्याद्री व्याघ्र प्रकल्पा'त प्रथमच 'काळ्या टोपीचा खंड्या' या पक्ष्याची नोंद करण्यात आली आहे (sahyadri tiger reserve black capped kingfisher). रविवार दि. १९ जानेवारी रोजी प्रकल्पात पार पडलेल्या 'आशियाई पाणपक्षी गणने'च्या दरम्यान या पक्ष्याचे दर्शन ..

कोल्हापूरमधील वन्यजीवांच्या संरक्षणाचा वसा उचलून त्यांच्यासाठी खर्‍या अर्थाने रक्षक ठरलेले प्रदीप अशोक सुतार यांच्याविषयी... ..

अवघ्या दहा दिवसांमध्येच मत्स्यव्यवसाय विभागाने ड्रोन तपासणीच्या माध्यमातून अवैध मासेमारी करणाऱ्या ३० बोटींचा वेध घेतला आहे (illegal fishing). या बोटींवर 'महाराष्ट्र सागरी मासेमारी अधिनियमा'अंतर्गत प्रतिवेदन दाखल करण्यात आले असून त्यांच्यावर कारवाई ..

'इंडियन जाईन्ट फ्लाईंग स्क्विरल' या प्रजातीच्या उडणाऱ्या खारीची ही सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातील पहिलीच छायाचित्रित नोंद आहे (flying squirrel in sindhudurg)...

गेल्या महिन्याभरापासून धाराशिव-सोलापूर जिल्ह्याच्या सीमावर्ती भागात फिरणाऱ्या या नर वाघाला पकडून त्याला रेडिओ काॅलर लावून (dharashiv tiger)..

संकटग्रस्त म्हणून नोंद असलेला वनपिंगळा या पक्ष्याच्या अधिवासाचा विस्तार झाला आहे (endangered forest owlet). ..

महाराष्ट्रातील यंदाच्या समुद्री कासव विणीच्या हंगामातील पहिले पिल्ले शनिवार दि. ४ जानेवारी रोजी रत्नागिरीतील गुहागरच्या किनाऱ्यावरुन समुद्रात रवाना झाली (guhagar beach).यंदाच्या सागरी कासवांच्या विणीच्या हंगामातील कोकण किनारपट्टीवरील पहिले घरटे ..

अपघात आणि दुर्घटनाग्रस्तांच्या मदतीला धावून जाणार्‍या कोलाडच्या सागर विलास दहींबेकर या निडर तरुण मुलाविषयी... ..

गेल्या दहा वर्षात महाराष्ट्रातील पश्चिम घाटाच्या पर्यावरणीय संवेदनशील क्षेत्रातील (maharashtra western ghat) वनआच्छादनात १ हजार ८०५.७५ चौ.किमीने घट झाली आहे. शनिवार दि. २१ डिसेंबर रोजी प्रकाशित झालेल्या अहवालामधून ही बाब समोर आली आहे (maharashtra ..

देवरांच्या व्यवस्थापनासाठी धोरण तयार करण्याचे निर्देश सर्वोच्च न्यायालयाने बुधवार दि. १८ डिसेंबर रोजी केंद्रीय पर्यावरण, वन आणि हवामान बदल विभागाला दिले (policy for sacred groves). सांस्कृतिक आणि जैविक महत्व लाभलेल्या देवरायांसारखा महत्त्वाचा अधिवास ..

सर्वोच्च न्यायालयाने नुकतेच पाणथळ जमिनीचे सीमांकन तीन महिन्यांच्या आता करण्याचे आदेश दिलेले असताना राज्याच्या केवळ आठ जिल्ह्यांमधील पाणथळ जागांची यादी तयार झाली आहे (survey of wetlands). राज्याच्या पर्यावरण आणि हवामानबदल विभागाने पाणथळींच्या सर्वेक्षणाचे ..

ध्येयावर निष्ठा ठेवून काम करणारी माणसे ध्येयपूर्तीचा प्रवास करतात. वन विभागातील नोकरी सांभाळून ‘आयर्नमॅन’ हा आव्हानात्मक आंतरराष्ट्रीय किताब मिळवणारे साहाय्यक वनसंरक्षक मयुर बोठे यांच्याविषयी... ..

नाशिकच्या ‘ममदापूर संवर्धन राखीव क्षेत्रा’त गवताळ अधिवासाच्या निर्माणाचे लक्षणीय काम करणारे वनरक्षक गोपाळ हरगांवकर यांच्याविषयी... ..

साताऱ्यातील रायगाव परिसरात शनिवार दि. २३ नोव्हेंबर रोजी उसाच्या शेतात आढळलेल्या वाघाटीच्या पिल्लांची त्यांच्या आईसोबत पुनर्भेट घडली आहे (reunion of rusty spotted cat). वन विभागाने रेस्क्यू-पुणे या संस्थेच्या मदतीने वाघाटीच्या दोन पिल्लांना पुन्हा ..

रत्नागिरीच्या किनारी कातळ सड्यांवर होणाऱ्या बागायती आणि शेतीमुळे उभयचरांवर संकट निर्माण झाले आहे (ratnagiri rock outcrop). मूळ अधिवासात झालेल्या बदलाचा गंभीर परिणाम बेडकांच्या काही प्रजातींवर पडल्याचे संशोधनाअंती निदर्शनास आले आहे (ratnagiri rock ..

जगातील 'नष्टप्राय' (क्रिटीकली एंडेंजर्ड) पक्ष्यांच्या यादीत समाविष्ट असणाऱ्या तणमोर या पक्ष्याचे दर्शन पुणे जिल्ह्यातील भिगवणच्या माळरानावर झाले आहे (lesser florican in bhigwan). शुक्रवार दि. १५ नोव्हेंबर रोजी हा पक्षी कोलकत्त्यावरुन भिगवण येथे ..

कोकण किनारपट्टीवर सागरी कासवांच्या विणीचा हंगामाला सुरुवात झाली आहे (kokan sea turtle). यंदाच्या हंगामातील पहिले घरटे शुक्रवार दि. १५ नोव्हेंबर रोजी गुहागर किनाऱ्यावर मिळाले (kokan sea turtle). महत्त्वाचे म्हणजे यंदापासून कासव संवर्धनाच्या कामाच्या ..

प्रबोधनाच्या माध्यमातून जनसामान्यांना निसर्गाकडे पाहण्याचा डोळसपणा देणार्‍या निसर्ग शिक्षकांची आज जगाला गरज आहे. सचिन विलास राणे, या अशाच एका निसर्ग प्रबोधन करणार्‍या अवलियाविषयी... ..

महाराष्ट्रामध्ये प्रथमच युरोपियन मधुबाजाचे दर्शन घडले आहे (European Honey Buzzard seen in maharashtra). पुण्यातील वेताळ टेकडी परिसरामधून पक्षीनिरीक्षकांनी या पक्ष्यांची नोंद केली आहे. युरोपातून स्थलांतर करुन येणाऱ्या या दुर्मीळ पक्ष्यांचा संचार ..

ग्रामीण भागात राहून, तिथल्या मातीशी इमान राखून वन्यजीव क्षेत्रासारख्या चोकीरीबाहेरच्या क्षेत्रात काम करणार्या आकाश भीमराव पाटीलविषयी... ..

बॅंकाॅकवरुन मुंबईत आलेल्या विमानातून सीमाशुल्क विभागाने चार हाॅर्नबिल म्हणेजच धनेश पक्षी ताब्यात घेतले (hornbill trafficking). या प्रकरणी दोन भारतीय प्रवाशांना मुंबई आंतरराष्ट्रीय विमानतळावरुन अटक करण्यात आली आहे (hornbill trafficking). या प्रवाशांनी ..

भारतातील सरीसृप शास्त्रज्ञांनी किंग कोब्राच्या मूळ प्रजातीचे विभाजन करुन या सापाच्या दोन नव्या प्रजातींचा शोध लावला आहे (western ghat king cobra). 'टॅक्सोनाॅमी' म्हणजेच वर्गीकरणशास्त्राच्या अभ्यासानंतर पश्चिम घाटात आढळणाऱ्या किंग कोब्रा सापाचे नाविन्य ..

मानव-वन्यजीव संघर्षांच्या पेचात अडकलेल्या 71 वाघांची सुखरूप सुटका करणारे ताडोबा-अंधारी व्याघ्र प्रकल्पाचे वन्यजीव पशुवैद्यक डॉ. रविकांत शामरावजी खोब्रागडे यांच्याविषयी... ..

रायगड जिल्ह्यातील माणगांव तालुक्यात 'संकटग्रस्त' असणाऱ्या कोळसुंद्यांचे म्हणजेच रानकुत्र्यांचे दर्शन झाले आहे (wild dog sighting in mangaon). बुधवार दि १८ सप्टेंबर रोजी तालुक्यातील डोंगरोली गावात १० रानकुत्र्यांचा कळप पहिल्यांदाच नजरेस पडला. डोंगरोली ..

ठाणे वन विभाग आणि 'वाईल्डलाईफ वेल्फेअर असोसिएशन'ने (डब्लूडब्लूए) वांद्रे टर्मिनस आणि क्राॅफर्ड मार्केट परिसरात धाड टाकून संरक्षित दर्जाचे ११५ वन्यजीव जप्त केले (wildlife trafficking in crawford market). यामध्ये वन्यजीव संरक्षण कायद्याअंतर्गत संरक्षित ..

पुणे जिल्ह्यातील लोणावळास्थित भुशी धरण परिसरातून १९१८ साली शोधण्यात आलेली ‘लिम्नोफिला लिम्नोफिलॉइड्स’ ही पाणवनस्पतीची प्रजात नामशेष झाली आहे (Limnophila limnophiloides plant species endemic to bhushi dam). ‘इंटरनॅशनल युनियन फॉर कन्झर्वेशन ऑफ नेचर’ने ..

गुरुवारी धुळ्यामध्ये पांढरा सुरय (white tern) या पक्ष्याचे दुर्मीळ दर्शन झाले (white tern) . जखमी अवस्थेत हा पक्षी सोनावद तलावाजवळ आढळून आला (white tern). या पक्ष्याचा बचाव केल्यानंतर शुक्रवारी उपचारादरम्यान त्याचा मृत्यू झाला (white tern). पांढरा ..

वनसेवेतील कामामुळे आपल्या कार्यक्षेत्रात दरारा निर्माण करून, वनसंवर्धनाचे व्रत अंगीकारलेले साहाय्यक वनसंरक्षक अमित अशोक भोसले यांच्याविषयी... ..

आपल्या रचनेमुळे गुंतागुंतीच्या ठरणार्‍या कंदीलपुष्पासारख्या वनस्पतीवर अभ्यास करुन, त्यात नव्या प्रजातींची भर घालणार्‍या डॉ. शरद सुरेश कांबळे यांच्याविषयी... ..

कोकणातील पुष्पप्रजातींची राणी म्हणून ओळखळी जाणारी 'एकदांडी' म्हणजेच 'दिपकाडी कोंकणेन्स' (Dipcadi concanense) ही प्रजात प्रथमच दापोली तालुक्यात बहरली आहे. रत्नागिरी आणि सिंधुदुर्गातील काही निवडक सड्यांवर सापडणाऱ्या या प्रजातीचे वनस्पतीशास्त्रज्ञांनी ..

पाळीव प्रजातींकडून वन्यप्रजातींवर होणार्‍या आक्रमणाची अनेक उदाहरणे राज्यात दिसून येतात (maharashtra's wolf). मात्र, यामधील दखल घेऊन त्यावर उपाययोजनात्मक काम करावे लागणार आहे ते म्हणजे ‘वूल्फ-डॉग’ किंवा ‘डॉल्फ’वर. लांडगा आणि भटके कुत्रे यांच्या संकरामुळे ..

‘इंटरनॅशनल युनियन फॉर कॉन्झर्वेशन ऑफ नेचर’ म्हणजेच ‘आययूसीएन’च्या ‘वेस्टर्न घाट प्लांट स्पेशालिस्ट ग्रुप’ने ‘खरचुडी’ म्हणजेच ‘कंदीलपुष्प’ या नावाने सुपरिचित असलेल्या वनस्पतीच्या महाराष्ट्रात आढळणार्‍या काही प्रजातींना नुकतेच ‘संकटग्रस्त’ म्हणून ..

जगात केवळ हरिश्चंद्रगडावर आढळणाऱ्या 'क्रोटन गिब्सोनियानस' (Croton gibsonianus) या वृक्ष प्रजातीला 'इंटरनॅशनल युनियन फाॅर काॅन्झर्वेशन आॅफ नेचर'ने (आययूसीएन) आपल्या लाल यादीत 'नष्टप्राय' श्रेणीत स्थान दिले आहे (Croton gibsonianus). या वृक्षाची केवळ ..

कोकणात वन्यजीवांबद्दलची जनजागृती व्हावी आणि लोकशिक्षणामधून वन्यजीवांबद्दल गैरसमज दूर व्हावे, यासाठी उभारण्यात आलेल्या कोकणातील पहिल्या निसर्ग निर्वाचन केंद्राबद्दल.... (aranyavat) ..

ही पश्चिम घाट, हिमालयीन प्रदेश आणि ईशान्य भारतातील धनेश पक्ष्यांवर संशोधन करून त्यानिमित्ताने वनअधिवासात होणारे बदल टिपणारी संशोधिका पूजा यशवंत पवार यांच्याविषयी... ..

सांगलीतील कृष्णा नदीच्या पात्रातील मगरींचा विणीचा हंगाम संपत आला आहे (Krishna river crocodile). मगरीची इवलीशी पिल्ले कृष्णा माईच्या पाण्यात डोक काढताना दिसू लागली आहेत (Krishna river crocodile). यंदाच्या हंगामात मगरींच्या अंदाजे १८ घरट्यांचे निरिक्षण ..

मलबारी कवड्या धनेश (malabar pied hornbill) पक्ष्याने जंगली पिंगळ्याची (forest owlet) शिकार केल्याची दुर्मीळ नोंद संगमेश्वर तालुक्यातील पक्षीनिरीक्षकांनी केली आहे. तालुक्यातील तुरळ येथून ही नोंद करण्यात आली आहे (malabar pied hornbill). मलबारी कवड्या ..

घाटकोपर पूर्वेकडे विमानाच्या धडकेत जवळपास ३५ रोहित (फ्लेमिंगो) पक्ष्यांच्या मृत्यू झाल्याची घटना सोमवारी रात्री घडली (flamingo bird strike). वन विभागाने फ्लेमिंगोचे मृतदेह ताब्यात घेतले असून प्रकरणाची चौकशी सुरू आहे (flamingo bird strike). प्रसंगी ..

सिंधुदुर्गातील वेंगुर्ला रॉक्समध्ये (vengurla rocks) अधिवास करणार्‍या भारतीय पाकोळी पक्ष्याची येथील गुहांमधील वीण वसाहतीची क्षमता संपुष्टात येण्याच्या मार्गावर आहे. अशा परिस्थितीत भविष्यातील चक्रीवादळे आणि हवामान बदलांमुळे हे पक्षी नामशेष होण्याची ..

पुण्यातील कोथरुडमध्ये राहणाऱ्या शैलेश देशपांडे यांच्या घरी भारतीय राखी धनेशाने आपली वीण केली आहे (pune hornbill). देशपांडे यांनी आपल्या सज्जामध्ये (गॅलरी) तयार केलेल्या कृत्रिम घरट्यामध्ये राखी धनेशाने पिल्लाला जन्म दिला आहे (pune hornbill). शहरी ..

'कोकणातील पुष्पप्रजातींची राणी' म्हणून ओळखली जाणारी 'एकदांडी’ म्हणजेच 'दिपकाडी कोंकणेन्स’ (dipcadi concanense) या प्रजातीच्या नव्या वाणाची (व्हरायटी) नोंद करण्यात आली आहे. संगमेश्वर तालुक्यातील देवरुखमधील सड्यावरून या वाणाची नोंद करण्यात आली असून, ..

'बॉम्बे नॅचरल हिस्ट्री सोसायटी’ने (बीएनएचएस) 'जीपीएस टॅग’ केलेला एक रोहित (फ्लेमिंगो) पक्षी 'अटल बिहारी वाजपेयी शिवडी न्हावा शेवा अटल सेतू’च्या निवार्‍यास आला आहे (flamingo migration). 'मकॅन’ नावाचा हा रोहित पक्षी टॅग केल्यापासून गुजरात ते ठाणे ..

पश्चिम घाटात यंदा महाधनेश पक्ष्यांच्या वीण अयशस्वी झाल्याच्या नोंदी मोठ्या प्रमाणावर होत आहेत. अशातच संगमेश्वर तालुक्यातील देवळे गावात महाधनेशाच्या पुढच्या पिढीने जन्म घेतला आहे. देवरुखच्या ’सह्याद्री संकल्प सोसायटी’ने धनेश संवर्धन प्रक्लपाअंतर्गत ..

सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातील दोडामार्ग तालुक्यामधील तिलारीच्या खोऱ्यात हत्तीच्या पिल्लाचा जन्म झाला आहे (sindhudurg elephant). याठिकाणी अधिवास करणाऱ्या हत्तीच्या मादीने गुरुवारी दि. ११ एप्रिल रोजी सायंकाळी पिल्लाला जन्म दिला (sindhudurg elephant). त्यामुळे ..

वन्यजीव संशोधनामधील ’कॅमेरा ट्रॅपिंग’सारख्या अत्याधुनिक तंत्राची कास धरत चिपळूणमधील (chiplun wildlife) शाळकरी विद्यार्थ्यांनी आपल्या गावांमधील वन्यजीवांची नोंद केली आहे. ’सह्याद्री निसर्ग मित्र-चिपळूण’ यांनी ’डीएमसीसी स्पेशालिटी केमिकल्स लि.’ कंपनीच्या ..

सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातील दोडामार्ग तालुक्यामधीव 'वाईल्डवन फिल्ड स्टेशन अॅण्ड नेचर स्टे'च्या आवरात दुर्मीळ 'ब्लॅक पॅंथर'चे दर्शन झाले आहे (tillari black panther). या आठवड्यात निसर्ग भ्रमंतीदरम्यान नेचर स्टेमधील कर्मचाऱ्यांना 'ब्लॅक पॅंथर'चे दर्शन झाले ..

दोडामार्ग तालुक्यातील तळकट-खडपडे-कुभंवडे रस्त्यावर शनिवारी सकाळी नागरिकांना वाघाचे दर्शन झाले (tiger in dodamarg). या भागात पूर्वीपासून वाघाचे अस्तित्व आहे (tiger in dodamarg). दोडामार्ग तालुक्याचे जैवविविधतेच्या दृष्टीने असलेले महत्त्व यापूर्वी ..

निसर्गात मुक्तछंदाने बागडणाऱ्या फुलपाखरांचे आता हिंदी भाषेत नामकरण झाले आहे (butterflies hindi names). आजच्या 'आतंरराष्ट्रीय फुलपाखरु दिना'निमित्त 'राष्ट्रीय तितली नामकरण सभे'ने फुलपाखरांची हिंदी भाषेतील नावांची यादी प्रसिद्ध केली आहे (butterflies ..

पालघर जिल्ह्यातील चिंचणीचा किनारा हा स्थलांतरित पक्ष्यांसाठी माहेरघर ठरत आहे (lesser sand plover). येथील पक्षीनिरीक्षक दरवर्षी पायामध्ये 'A9P' या क्रमांकाचा 'कलर फ्लॅग' असलेल्या छोट्या चिखल्या (lesser sand plover) प्रजातीच्या पक्ष्याची नोंद करत ..

श्रीवर्धन तालुक्यातील काळिंजेच्या कादंळवनात पहिल्यादाच 'कालव फोड्या' पक्ष्याचे दर्शन झाले आहे (Eurasian oystercatcher). काळिंजे कांदळवन निसर्ग पर्यटनाअंतर्गत कांदळवन सफारीदरम्यान या पक्ष्याचे दर्शन पर्यटकांना होत आहे (Eurasian oystercatcher). सर्वसामान्यपणे ..

आंबोलीतील काळ्या बिबट्याचे म्हणजेच ब्लॅक पॅंथरचे ( black panther ) पुन्हा एकदा दर्शन झाले आहे. मात्र, यावेळीस हा प्राणी कॅमेऱ्यात कैद झाला आहे ( black panther ). मुंबईतील रुपारेल महाविद्यालयाच्या विद्यार्थ्यांना आंबोलीतील शैक्षणिक सहलीदरम्यान या ..

'हिंदूहद्यसम्राट बाळासाहेब ठाकरे समृद्धी महामार्गा'वरील (samruddhi mahamarg) 'वाईल्डलाईफ ओव्हरपास'वर पहिल्यांदाच वन्यजीवांच्या हालचाली टिपण्यात आल्या आहेत. या महामार्गावर वन्यजीवांच्या सुखकर हालचालींकरिता 'ओव्हरपास' आणि 'अंडरपास' बांधण्यात आले ..

'सह्याद्री व्याघ्र प्रकल्पा'तील चांदोली राष्ट्रीय उद्यानात पट्टेरी वाघाचे दर्शन घडले आहे. (sahyadri tiger) वनकर्मचाऱ्यांनी केलेल्या कॅमेरा ट्रॅपिंगमध्ये वाघाचे छायाचित्र कैद झाले आहे. (sahyadri tiger) छायाचित्रित झालेला वाघ हा नर जातीचा असल्याचा ..

दापोली तालुक्यातील हर्णे बंदराचे सागरी परिक्षेत्र हे 'अरेबियन सी हम्पबॅक व्हेल'चे (humpback whale konkan) हाॅटस्पाॅट असल्याची नोंद 'भारतीय वन्यजीव संस्थान'ने (डब्बूआयआय) केली आहे. संस्थानच्या शास्त्रज्ञांनी मच्छिमारांच्या मदतीने केलेल्या सर्वेक्षणाअंती ..

गणपतीपुळ्यातील व्हेल बचाव कार्यामुळे ‘महाराष्ट्र वन विभाग’ हवा तसा सागरी सस्तन प्राण्यांच्या बचावकार्यामध्ये सक्षम नसल्याचे समोर आले (ganpatipule blue whale calf ). या बचावाकार्यातील उणिवा हेरून प्रशासनाने यापुढे काम केल्यास, अनेक सागरी सस्तन ..

रत्नागिरीतील गणपतीपुळ्याच्या समुद्रकिनाऱ्यावर वाहून आलेल्या ब्लू व्हेल माशाच्या वारसाला ४२ तासांच्या अथक प्रयत्नानंतर समुद्रात सोडण्यात आले. ( ganpatipule whale calf ) मंगळवारी दि. १४ नोव्हेंबर रोजी रात्री ११ वाजण्याच्या सुमारास हे बचाव कार्य पार ..

महाराष्ट्रात कोकण किनारपट्टीवर सागरी कासव विणीच्या हंगामाला सुरुवात झाली आहे. (sea turtle) यंदाच्या हंगामातील पहिले घरटे आज दि. २६ आॅक्टोबर रोजी राजापूर तालुक्यातील वेत्ये किनाऱ्यावर सापडले. ( sea turtle )..

गोंदिया जिल्ह्यातील देवरी तालुक्यामध्ये विजेचा धक्का देऊन तीन बिबट्याची शिकार केल्याची घटना समोर आली आहे. सोमवार दि. २८ आॅगस्ट रोजी समोर आलेल्या प्रकारणामधील आरोपींना मंगळवार दि. २९ आॅगस्ट रोजी अटक करण्यात आली. (gondia leopard) ..

जगात केवळ अंटार्क्टिका खंडावरच ’एम्परर पेंग्विन’ ही पक्ष्याची प्रजात आढळते. संकटग्रस्त प्रजातींच्या यादीत असणारी ही प्रजात अंटार्क्टिका खंडाला प्रदेशनिष्ठ आहे. गेल्या काही वर्षांपासून बर्फातच अधिवास करणार्‍या या प्रजातीच्या वसाहतींना हवामान बदलाचा ..

साताऱ्यातील कराड तालुक्यात उसाच्या शेतात सापडलेल्या वाघाटीच्या ( rusty spotted cat ) दोन पिल्लांना मुंबईत पाठविण्यात येणार आहे. बोरिवलीच्या 'संजय गांधी राष्ट्रीय उद्याना'त वाघाटी प्रजनन आणि संवर्धन केंद्र तयार करण्यात आले आहे. या केंद्रात दुर्मीळ ..

महाराष्ट्रात ‘कूर्म’ नावाने प्रसिद्ध असलेली एक प्रजात म्हणजे ‘लेदरबॅक’ कासव (leatherback turtle). महाराष्ट्राच्या सागरी परिक्षेत्रामधील ‘लेदरबॅक’चा (leatherback turtle) वावर हा संशोधनाचा विषय बनला आहे. जगातील सागरी कासवांमधील सर्वात मोठी असलेली ..

सह्याद्रीच्या खोऱ्यातील जैवविविधतेची खाण असणाऱ्या आंबोली गावात आढळणाऱ्या चतुर आणि टाचण्यांची ( odonate ) यादी प्रसिद्ध झाली आहे. या अभ्यासामुळे महाराष्ट्रातील चतुर आणि टाचण्यांच्या ( odonate ) यादीत २५ नव्या प्रजातींची भर पडली आहे. जैवविविधतेने ..

महाराष्ट्रामध्ये दुर्मीळ असलेल्या 'सोशेबल लॅपविंग' ( sociable lapwing ) या पक्ष्यांची रत्नागिरीमधून नोंद करण्यात आली आहे. 'क्रिटिकली एनडेंजर्ड' म्हणजेच 'नष्ट्रप्राय' श्रेणीमध्ये नोंद असलेल्या या पक्ष्याची ही महाराष्ट्रातील दुसरीच नोंद आहे. रत्नागिरी ..

वनसेवेत जंगलांच्या संरक्षणाबरोबरच लोकसंवाद महत्त्वाचा असतो. मनमोकळेपणा हा स्वभावगुण असलेले वनसंरक्षक नानासाहेब सीताराम लडकत यांच्याविषयी.....

विदर्भातील हत्तींच्या पुनर्वसनाला प्रामुख्याने विरोध झाला तो म्हणजे त्यांना प्राणीसंग्रहालयात प्रदर्शित करण्याच्या दृष्टिकोनाने. ‘रिलायन्स उद्योग’ समूहाकडून जामनगर येथे उभारण्यात येणार्‍या सर्वात मोठ्या प्राणीसंग्रहालयात हे हत्ती प्रदर्शित होणार ..

वाचनातून निर्माण झालेला पक्षीनिरीक्षणाचा छंद जोपासून त्याला शास्त्रीय नोंदीची जोड देणारे हाडाचे पक्षि निरीक्षक अश्विन लिलाचंद पाटील यांच्याविषयी.....

कालानुरुप समुद्राच्या पातळीत होणारी वाढ ही भारतातील किनारपट्टीनजीकच्या शहरांच्या र्‍हासाला कारणीभूत ठरणार आहे. २०५०सालापर्यंत याचा प्रभाव जाणवणार असल्याची माहिती ‘आरएमएसआय’ या जागतिक संस्थेने दिली आहे..

जागतिक हवामान बदल ही केवळ एक परिस्थिती राहिली नसून तिचे परिणाम जाणवू लागले आहेत. महाराष्ट्रातील सागरी जीवांच्या विणीवरदेखील त्याचे परिणाम होत असल्याची बाब समोर आली आहे..

कोल्हापुरातील हत्तींच्या संवर्धनासाठी झटणारा हा वन कर्मचारी. हत्तींच्या मृत्यूमुळे मनाला वेदना झाल्याने हत्ती संवर्धनाच्या कार्याचा विडा उचललेल्या वनपाल दत्तात्रय पाटील यांच्याविषयी.. ..

सिंधुदुर्ग जिल्ह्यात तिसऱ्या 'ग्रीन सी टर्टल' ( green sea turtle ) कासवाच्या घरट्याची नोंद झाली असून यातून बाहेर पडलेल्या पिल्लांना समुद्रात सोडण्यात आले आहे. देवबाग आणि वायंगणी किनाऱ्यानंतर आता वायरी किनाऱ्यावरुन 'ग्रीन सी' ( green sea turtle ) ..

जळगाव जिल्ह्यातील पक्षीविविधतेची नोंद करून हतनूर धरण जलाशयातील पक्षीविविधता अबाधित राखण्यासाठी झटणारे पक्षीनिरीक्षक अनिल महाजन यांच्याविषयी... ..

गेल्या महिन्यात वन विभाग आणि भारतीय वन्यजीव संस्थानअंतर्गत (डब्लूआयआय) आंजर्ले किनाऱ्यावर ( konkan sea turtle ) सॅटलाईट ट्रान्समीटर लावलेल्या 'सावनी' नामक मादी कासवाने पुन्हा एकदा विण केली आहे. शुक्रवारी पहाटे केळशीच्या किनाऱ्यावर 'सावनी' अंडी ..

‘तानसा’ अभयारण्यातील जैवविविधतेचे संवर्धन करुन तिथल्या पक्षीजगताची माहिती जगासमोर आणणारे पक्षीनिरीक्षक रोहिदास नामदेव डगळे यांच्याविषयी... ..

रत्नागिरी जिल्ह्यातील गुहागर किनाऱ्यावर मंगळवारी (१५ फेब्रुवारी) सागरी कासवाला सॅटलाईट ट्रान्समीटर लावून पुन्हा समुद्रात सोडण्यात आले. मॅंग्रोव्ह फाऊंडेशन आणि भारतीय वन्यजीव संस्थान (डब्लूआयआय) यांच्या माध्यमातून सुरू असलेल्या विशेष अभ्यास प्रकल्पाअंतर्गत ..

यंदाच्या सागरी कासव विणीच्या हंगामात संरक्षित करण्यात आलेल्या अंड्यांमधून पिल्लांनी डोके वर काढण्यास सुरूवात केली आहे. ही पिल्लं वाळूतून मार्गक्रमण करत समुद्रात रवाना होण्यास सुरुवात झाली आहे. सागरी कासव विणीच्या यंदाच्या हंगामात जन्मास आलेली पहिले ..

‘वेला’ प्रदेश म्हणजेच सागरी किनारा आणि त्या आसपासचा भरती-आहोटीच्या क्षेत्रात येणारा परिसर. या परिसरामध्ये समुद्र आणि जमीन यांची सरमिसळ असते. याच परिसरामधील एक परिसंस्था म्हणजे खाडीची. महाराष्ट्राला समृद्ध खाड्यांचा प्रदेश लाभला आहे. यामधील काही ..

भारताच्या पश्चिम किनारपट्टीवर प्रथमच एखाद्या सागरी कासवाला ‘सॅटेलाईट ट्रान्समीटर’ लावण्याचा प्रयोग महाराष्ट्रात पार पडला. दि. २५ जानेवारी रोजी वेळास आणि आंजर्ले किनार्‍यावरील मादी कासवांना ‘सॅटेलाईट ट्रान्समीटर’ लावून त्यांना पुन्हा समुद्रात सोडण्यात ..

कोकण किनारपट्टीवर विणीसाठी येणाऱ्या सागरी कासवांना (Konkan Sea Turtle) 'सॅटेलाईट ट्रान्समीटर' लावून त्यांच्या स्थलांतराचा अभ्यास करण्यास सुरुवात झाली आहे. या अभ्यासाकरिता २५ जानेवारी रोजी मध्यरात्री दोन कासवांना सॅटलाईट ट्रान्समीटर लावून त्यांना ..

नाशिक (पूर्व) वन विभागाकडून मंगळवारी जखमी गिधाडाला उपचाराअंती नैसर्गिक अधिवासामध्ये सोडण्यात आले. हे गिधाड 'युरेशियन ग्रिफाॅन' जातीचे असून सोडण्यापूर्वी 'बाॅम्बे नॅचरल हिस्ट्री सोसायटी'च्या (बीएनएचएस) मार्गदर्शनाअंतर्गत या गिधाडाच्या पायाला 'रिंग' ..

भारतीय शास्त्रीय नृत्यशैलीतील ‘कथ्थक’ शैलीचे आचार्य आणि लखनौच्या ‘कालका-बिंदादिन’ घराण्याचे प्रमुख प्रतिनिधी नृत्यशिरोमणी ‘पद्मविभूषण’ पं. बिरजू महाराज यांचे सोमवारी निधन झाले. कथ्थक नृत्याचा जगभर प्रसार करण्यासाठी आयुष्य वेचणार्‍या या कलाकाराचे ..

सिंधुुदुर्ग जिल्ह्यात पर्यटकांनी गजबजलेल्या तारकर्ली आणि देवबाग किनाऱ्यावर समुद्री कासवाची ( sea turtle ) अंडी आढळून आली आहेत. मंगळवार ११ जानेवारी आणि बुधवार, १२ जानेवारी रोजी याठिकाणी स्थानिकांना समुद्री कासवाची ( sea turtle ) दोन घरटी सापडली. ..

देशसेवेच्या एका अंकावर पडदा पडल्यानंतर वनसेवेचे व्रत उचलून आयुष्याचा दुसरा अंक जगत असलेले वनरक्षक रमेश गणपत खरमाळे यांच्याविषयी.....

Sagar Kulkarni अद्भुत निसर्ग सौंदर्य लाभलेल्या सातार्‍यातील दर्‍याखोर्‍यांमधील जैवविविधतेचे निरीक्षण करून, तेथील रानवाटांचा वाटाड्या बनलेल्या सागर कुलकर्णी यांच्याविषयी.....

Dr. Mayur Nandikar ‘दी लिनियन सोसायटी ऑफ लंडन’ या निसर्ग विज्ञान विषयातील जगातील सर्वांत जुन्या संस्थेकडून ‘फेलो’ म्हणून निवड झालेले वनस्पतीशास्त्रज्ञ डॉ. मयुर धोंडिराम नंदीकर यांच्याविषयी.....

महाराष्ट्रातील कोकण किनारपट्टी आणि किनारपट्टीजवळच्या पश्चिम घाटातील वनांमधून गोगलगाईच्या नव्या प्रजातीचा शोध लावण्यात आला आहे (snail species discovered from ansure). देव गीरेश्वर मंदिर (अनसुरे , रत्नागिरी), उत्तमराव पाटील जैवविविधता उद्यान (चिखली, ..

सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातील आंबोली या जैवविविधता संपन्न गावामधून कोळ्याच्या नव्या प्रजातीचा शोध लावण्यात आला आहे (new spider species from amboli). या प्रजातीचे नामकरण आंबोली गावाच्या नावे 'इंडोथेल आंबोली', असे करण्यात आले आहे (new spider species from ..

हा लांब पल्ल्याचा हिवाळी स्थलांतरी पक्षी असून तो पूर्व पॅलेआर्क्टिकपासून आग्नेय आशियात स्थलांतर करतो. (pallas grasshopper warbler)..

पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी भारतात गोड्या पाण्यात आढळणार्‍या डॉल्फिनच्या सर्वेक्षणाचा पहिला अहवाल नुकताच प्रकाशित केला (indus river dolphin). या अहवालाच्या माध्यमातून ‘इंडिस रिव्हर डॉल्फिन’ म्हणजेच ‘सिंधू नदी डॉल्फिन’च्या संख्येबाबत भीषण वास्तव ..

संजय गांधी राष्ट्रीय उद्यानातील अतिक्रमणधारक आणि आदिवासींचे पुनवर्सन हे आरे दुग्ध वसाहत आणि इतरत्र अन्य ठिकाणी करण्यात येणार असल्याची माहिती वनमंत्री गणेश नाईक यांनी मंगळवार दि. ११ मार्च रोजी विधानपरिषदेत बोलताना दिली (sgnp resettlement in aarey). ..

गोगलगायी, बेडूक अशा चाकोरीबाहेरच्या वन्यजीव प्रजातींवर संशोधनाचे काम करणारे प्राध्यापक डॉ. ओमकार विष्णूपंत यादव यांच्याविषयी.....

वन्यजीव संशोधन क्षेत्रातील माहिती संकलन पद्धतींमध्ये गेल्या २५ वर्षांमध्ये आमूलाग्र बदल घडले आहेत (World Wildlife Day). मात्र, गेल्या पाच वर्षांत राज्यात ड्रोन आधारित वन्यजीव सर्वेक्षण प्रणालीचा अवलंब वाढला आहे (World Wildlife Day). आजच्या ‘जागतिक ..

'संकटग्रस्त' म्हणून नोंद असलेल्या शार्क आणि पाकट प्रजातींच्या संरक्षणासाठी या क्षेत्राची पटवलेली ओळख महत्वाची आहे. (konkan region identified as ISRA) ..

आंतरराष्ट्रीय स्तरावरील 'ग्रेट बॅकयार्ड बर्ड काउंट' या पक्षी निरीक्षण मोहिमेमध्ये सिंधुदुर्ग जिल्हा महाराष्ट्रात अव्वल ठरला आहे (sindhudurg birders). १४ ते १७ फेब्रुवारीदरम्यान पार पडलेल्या या पक्षी निरीक्षणामध्ये महाराष्ट्रात सर्वाधिक पक्षी प्रजातींची ..

तस्करी किंवा बचाव कार्यामधून पकडून पुन्हा जंगलात सोडलेल्या सहा मादी खवले मांजरांनी यशस्वीरित्या प्रजनन करुन गोंडस पिल्लांना जन्म दिला आहे (radio tag pangolin). या मादी खवले मांजरांना लावलेल्या 'रेडिओ टॅग'च्या माध्यमातून ही माहिती समोर आली आहे (radio ..

गेल्या महिन्याभरात राज्यात ११ वाघांचा मृत्यू झाला आहे. यामधील काही मृत्यू हे नैसर्गिक आहेत, काही शिकारीशी संबंधित आहेत, तर काही मृत्यू हे रेल्वे-रस्ते अपघतांमध्ये झालेले आहेत. बहेलिया शिकारीचे जाळेदेखील राज्यातून नुकतेचे समोर आले आहे. अशा परिस्थितीत ..

कोल्हापूरातील हातकणंगले तालुक्यातील उसाच्या शेतात सापडलेल्या वाघाटीच्या तीन पिल्लांना मुंबईतील संजय गांधी राष्ट्रीय उद्यानात पाठविण्यात आले आहे (rusty spotted cat). राष्ट्रीय उद्यानातील वाघाटी प्रजनन आणि संवर्धन केंद्रात ही तीन पिल्लं सोमवार दि. ..

वनविभागाच्या कक्षेत राहूनही वन्यजीव आणि समाजमन यांचा सारासार विचार करणारे वनपरिक्षेत्र अधिकारी प्रकाश सुतार यांच्याविषयी... ..

डहाणूमध्ये दुर्मीळ उडणारा सोनसर्प म्हणजे ओराॅनेट फ्लाईंग स्नेक आढळून आला आहे (ornate flying snake rescued from dahanu). तालुक्यात सुरू असलेल्या बंगलाच्या बांधकाम परिसरामधून मंगळवार दि. ४ फेब्रुवारी रोजी या सापाचा बचाव करण्यात आला (ornate flying ..

'स्नेकहेड' या मत्स्यप्रजातीमधील जगातून नामशेष झाल्याची शक्यता असणाऱ्या 'चन्ना एम्पिबियस' या प्रजातीचा ९२ वर्षांनी पुनर्शोध लावण्यात आला आहे (rediscovery of Channa amphibeus) . पश्चिम बंगालमधील चेल नदीमध्ये ही प्रजात सापडली असून १९४० साली तिचा शोध ..

सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातील दोडामार्ग तालुक्यामधून 'ओरॅक्युलोसायफा अनाकर्डिकोला' (Auriculoscypha anacardiicola) या दुर्मीळ कवकाची नोंद करण्यात आली आहे (rare fungi). या प्रजातीची पहिली नोंद ही १९८५ मध्ये केरळ राज्यातून झाली होती (rare fungi). ३९ वर्षाच्या ..

बोरिवलीच्या 'संजय गांधी राष्ट्रीय उद्याना'तील सिंह सफारीमध्ये काही दिवसांपूर्वी पाळणा हलल्यानंतर आता गुजरातवरुन सिंहाच्या जोडीचे आगमन झाले आहे (sgnp brought new lion pair). ..

गोराई खाडीत बांधण्यात आलेले गोराई कांदळवन पार्कचे लोकार्पण मे महिन्याच्या पहिल्या आठवड्यात करण्यात येणार आहे (Gorai Mangrove Park). पार्कच्या निर्मितीची कामे अंतिम टप्प्यात आली असून या पार्कचे लोकार्पण १ मे रोजी महाराष्ट्र दिनी करण्याचा प्रयत्न ..

बोरिवलीच्या 'संजय गांधी राष्ट्रीय उद्याना'तील सिंह सफारीमध्ये पाळणा हलला आहे (lion cub born in national park). सफारीमधील 'मानसी' नामक मादी सिंहाने गुरुवार दि. १६ जानेवारी रोजी रात्री गोंडस छाव्याला जन्म दिला (lion cub born in national park). 'संजय ..

मानवी उत्क्रांतीत सागराचे महत्त्व अपार आहे (ratnagiri sagar mahotsav). भारतासाठी निळी अर्थव्यवस्था म्हणजे आर्थिक संधींचा एक विशाल महासागर, जो उपजीविका निर्माण करण्यात आणि टिकवून ठेवण्यासाठी खूप महत्त्वाची भूमिका बजावत आहे (ratnagiri sagar mahotsav). ..

पक्षीनिरीक्षणाचा छंद जोपासून, त्या माध्यमातून दुर्मीळ पक्ष्यांची नोंद करून रायगडच्या पक्ष्यांच्या विश्वाविषयी माहिती देणार्‍या वैभव पाटीलविषयी... ..

नुकतीच केंद्र सरकारच्या आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण मंत्रालयाने पशुवैद्यकीय उपचारांमध्ये वेदनाशामक म्हणून वापरले जाणारे ‘निमसुलाईड’ या औषधाच्या वापरावर बंदी आणली (ban analgesic drugs for vulture conservation). गिधाड संवर्धनासाठी आज देशात ‘संवर्धन ..

साताऱ्यात या बदकाच्या प्रजातीचे प्रथमच दर्शन झाले आहे . स्थलांतरी असणारे हे पक्षी साताऱ्यातील पाणथळ प्रदेशात दाखल झाले आहेत. शाही चक्रवाक हा हिवाळ्यात महाराष्ट्रातील ..

'बाॅम्बे नॅचरल हिस्ट्री सोसायटी'ने (बीएनएचएस) 'जीपीएस टॅग' लावून चंद्रपूरातील 'ताडोबा व्याघ्र प्रकल्पा'त सोडलेल्या गिधाडाने तामिळनाडू गाठले आहे (tadoba vulture). पाच राज्यांमधून किमान ४ हजार किलोमीटरचा प्रवास करुन 'एन ११' असा सांकेतिक क्रमांक असलेले ..

यवतमाळमधील टिपेश्वर वन्यजीव अभयारण्यामध्ये जन्मलेल्या नर वाघाने स्थलांतर करत सोलापूर जिल्ह्यात प्रवेश केला आहे (tipeshwar tiger). सद्यपरिस्थितीत हा वाघ सोलापूर जिल्ह्यातील बार्शी तालुक्यात आहे (tipeshwar tiger). हद्दीच्या शोधात या उमद्या वाघाने ..

संशोधकांनी रत्नागिरीच्या सड्यावरुन चारा म्हणून वापरात येणाऱ्या गवताच्या २० प्रजातींची नोंद केली असून ग्रामीण लोकजीवनात या प्रजाती महत्त्वाची भूमिका बजावत असल्याचे संशोधनातून समोर आले आहे (sada grassland in ratnagiri). मात्र, या प्रजातींचा लोकजीवनातील ..

‘बॉम्बे नॅचरल हिस्ट्री सोसायटी’चे ग्रंथालय हे नैसर्गिक इतिहासाला समर्पित असलेले भारतातील सर्वात जुन्या आणि सर्वात मोठ्या ग्रंथालयांपैकी एक आहे (BNHS rare book exhibition). या ग्रंथालयामधील दुर्मीळ पुस्तकांचा ठेवा वाचकांच्या भेटीला येणार आहे (BNHS ..

'भारतीय वन्यजीव संस्थान'ने (डब्लूआयआय) मणिपूरमध्ये 'सॅटेलाईट टॅग' लावलेल्या 'चिऊलुआन-२' नामक अमूर ससाणा पक्ष्याने महाराष्ट्रामार्गे केनियापर्यंतचे स्थलांतर पूर्ण केले आहे (amur falcon migration). स्थलांतरादरम्यान त्याने सांगलीत थांबा घेतला आणि ..

कोकणात यंदाच्या सागरी कासवांच्या विणीच्या हंगामात सुमारे ५०० कासवांचे ‘फ्लिपर टॅगिंग’ करण्यात येणार आहे (flipper tagging). ‘भारतीय वन्यजीव संस्थान’कडून (डब्लूआयआय) संपूर्ण भारतभरात राबविण्यात येणार्‍या सागरी कासव गणनेच्या प्रकल्पाअंतर्गत हे काम ..

सिंधुदुर्ग जिल्ह्यामधून बेडकांच्या नव्या प्रजाती शोध लावण्यात आला आहे. कोकणच्या भूमीवरुन या प्रजातीचे नामकरण 'फ्रायनोडर्मा कोंकणी', असे करण्यात आले आहे (frog from sindhudurg). कुडाळ तालुक्यातील पाणथळ आणि कातळ सड्यांवर या बेडकाचा अधिवास आहे (frog ..

जगप्रसिद्ध वानरवैज्ञानिक आणि संयुक्त राष्ट्रसंघाच्या शांतिदूत डॉ. जेन गुडाल या मुंबई दौर्‍यावर आल्या होत्या. पर्यावरण, वन्यजीव आणि मानवता यांबाबत त्यांचे विचार जाणून घेण्यासाठी दै. ‘मुंबई तरुण भारत’चे वरिष्ठ पर्यावरण प्रतिनिधी अक्षय मांडवकर यांनी ..

सहृदय असणारी माणसे दुर्मीळ होत चालली आहेत. माणसे वयाने मोठी होत गेल्यावर ती कालबाह्य होतात. परंतु, डॉ. जेन गुडाल याला अपवाद आहेत. बदलत्या काळाशी सुसंगत होऊन त्याप्रमाणे वैचारिक ठेवण मांडणार्‍या तत्त्वज्ञ म्हणून जेन ओळखल्या जातात. त्यांच्या जीवनाचा ..

वन विभागाने कल्याणमधील पलावा सिटीमधील एका इमारतीमध्ये शनिवारी छापा टाकून विदेशी प्राण्यांची तस्करी उघडकीस आणली होती (kalyan exotic animal). या छाप्यामधून काही देशी प्राण्यांसह ओरॅंगोटॅनसारख्या विदेशी प्राणी ताब्यात घेतले होते (kalyan exotic animal). ..

'बाॅम्बे नॅचरल हिस्ट्री सोसायटी'ने (बीएनएचएस) 'जीपीएस टॅग' लावून चंद्रपूरातील 'ताडोबा व्याघ्र प्रकल्पा'त सोडलेल्या गिधाडाने कर्नाटक गाठले आहे (BNHS tagged vulture). १,२०० किलोमीटरचा प्रवास करुन हे गिधाड १० नोव्हेंबर रोजी कारवार शहारात पोहोचले (BNHS ..

पुणे जिल्ह्यातून प्रथमच अत्यंत दुर्मीळ युरेशियन पाणमांजराची नोंद करण्यात आली आहे (Eurasian otter seen in pune). इंदापूरमध्ये विहिरीत पडलेल्या या युरेशियन पाणमांजराचा बचाव करण्यात आला असून सध्या त्याच्यावर बावधन येथील वन्यजीव उपचार केंद्रात उपचार ..

कोयंबतूरच्या 'स्पिलिओलॉजिकल असोसिएशन ऑफ इंडिया' (एसएआय) या संस्थेने 'वर्ल्डवाईडफंडफॉरनेचर'(WWF) संस्थेच्या साहाय्याने महाबळेश्वरमधील 'राॅबर्स गुहे'मध्ये गेले वर्षभर संशोधनाचे काम केले (Mahabaleshwar robbers cave). स्थानिक गावकरी या गुहेला 'शिन-शिन ..

महाराष्ट्रामध्ये 'व्हिनचॅट' या पक्ष्याचे दर्शन झाले आहे (whinchat). सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातील देवगडमधून या पक्ष्याची दुर्मीळ नोंद करण्यात आली आहे (whinchat). पक्षीनिरीक्षकांनी युरोपियन पक्ष्याची केलेली ही नोंद जिल्ह्याचे पक्षीवैभव अधोरेखित करणारी ठरली ..

पश्चिम घाटात प्रदेशनिष्ठ असलेल्या 'आंबोली बूश फ्राॅग' आणि 'बाॅम्बे बूश फ्राॅग' नामक बेडकाच्या प्रजातींवर रबर आणि काजू लागवडीचा विपरीत परिणाम होत असल्याचे संशोधन प्रसिद्ध झाले आहे (amboli bush frog). जंगलाच्या तुलनेत रबर लागवडीमध्ये आढळणाऱ्या 'आंबोली ..

वन विभागाने कोल्हापूर जिल्ह्यातील चंदगड तालुक्यामधून साधारण १० फूटांपेक्षा मोठ्या किंग कोब्रा सापाचा रविवार दि. २२ सप्टेंबर रोजी बचाव केला (king cobra chandgad). तालुक्यातील कळसगादे गावातून या सापाचा बचाव करण्यात आला (king cobra chandgad). मानवी ..

सिंधुदुर्गातून दुसर्‍यांदा शोधलेल्या ‘मायरिस्टिका स्वॅम्प’ या दुर्मीळ जंगलाचा शोधकर्ता विशाल गोपाळ सडेकर याच्याविषयी... ..

सागरी संशोधनक्षेत्रात यशाची शिखरे गाठून समाजाभिमुख सागरी संशोधनाच्या दृष्टीने वाटचाल करणार्‍या रत्नागिरीच्या सागरी जीवशास्त्रज्ञ डॉ. सायली नेरुरकर यांच्याविषयी... ..

रोहा तालुक्यातील घोसाळगडावर शुक्रवारी सायंकाळी गिधाडांचे दर्शन झाले (vultures in ghosalgad). गिधाडाच्या दोन संकटग्रस्त प्रजातींची नोंद यावेळी पक्षीनिरीक्षकांनी केली (vultures in ghosalgad). घोसाळगडावरील गिधाडांच्या दर्शनाने फणसाडमध्ये सुरू असलेल्या ..

महाराष्ट्राचा राज्यमासा असणाऱ्या 'चंदेरी पापलेट'चे (silver pomfret) एक वेगळे रुप उरण तालुक्यातील करंजा बंदरावर पाहायला मिळाले. याठिकाणी शेपूट नसलेला पापलेट (silver pomfret) मच्छीमारांच्या जाळ्यात सापडला. पापलेटच्या शरीरात झालेल्या या बदलामागे प्रामुख्याने ..

दर्यांचे राजे असणारे मच्छीमार आज समुद्राला श्रीफळ अर्पण करून परंपरेनुसार मासेमारीला सुरुवात करतील. (maharashtra fisheries ) आजमितीस राज्यातील मच्छीमार आणि मासेमारीसमोर अनेक गंभीर प्रश्न उभे राहिले आहेत (maharashtra fisheries ). हे प्रश्न मच्छीमारांच्या ..

चंद्रपूर-गडचिरोलीमधील विस्तीर्ण पसरलेल्या जंगलांमध्ये वन्यजीव आणि अधिवास संवर्धनासाठी झटणार्‍या दिनेश देवराव खाटे यांच्याविषयी... ..

चिपळूणमधील पक्षीअभ्यासकांनी तब्बल २० वर्षे सामान्य खंड्या म्हणजेच ‘कॉमन किंगफिशर’ (common kingfisher) या पक्ष्याच्या घरट्यांचे निरीक्षण करून त्याच्या विणीसंदर्भातील संशोधननिबंध प्रकाशित केला आहे. सामान्य खंड्याच्या (common kingfisher) विणीविषयीचा ..

समाजमाध्यमांवर ‘साय भाय’ बनून समाजाला वन्यजीवविषयक शास्त्रीय ज्ञानाची लस देणार्‍या निनाद अमोल गोसावी या अवलियाविषयी.. ..

हरिणायामधून पेंच व्याघ्र प्रकल्पात स्थानांतरित करण्यात आलेल्या लांब चोचीच्या गिधाडांना 'बाॅम्बे नॅचरल हिस्ट्री सोसायटी'च्या शास्त्रज्ञांनी 'जीपीएस टॅग' लावले आहेत (pench long billed vulture). येत्या आठवड्याभरात त्यांना व्याघ्र प्रकल्पातील नैसर्गिक ..

राज्यात केवळ गोंदिया आणि भंडारा जिल्ह्यात सारस पक्ष्यांचे (sarus bird) अस्तित्व आहे. याठिकाणी वन विभाग आणि सेवा संस्थेने गेल्या आठवड्यात केलेल्या सारस गणनेमधून एकूण ३२ सारस पक्ष्याच्या (sarus bird) अस्तित्वाची नोंद केली आहे. गेल्या पाच वर्षांमध्ये ..

जगात केवळ सिंधुदुर्ग जिल्ह्यात आढळणार्‍या ‘सेरोपेजिया मोहनरामी’ (Ceropegia mohanramii) या कंदीलपुष्पाच्या प्रजातीला ‘नष्टप्राय’ (क्रिटिकली एंडेंजर्ड) श्रेणीत स्थान देण्यात आले आहे. ‘इंटरनॅशनल युनियन फॉर कॉन्झर्वेशन ऑफ नेचर’ने (आययूसीएन) गुरुवार, ..

पावसाच्या आगमनाबरोबर पालापाचोळ्यातून हळूच डोकावणार्‍या, झाडाच्या ओलसर खोडावर चिकटून बसलेल्या नाजूक बुरशींवर अभ्यास करणार्‍या शीतल प्रवीण देसाई यांच्याविषयी... ..

कोकण किनारपट्टीवरुन यंदा समुद्री कासवांची १ लाख ५८ हजार ८७३ पिल्ले (sea turtle hatchlings) समुद्रात सोडण्यात आली आली आहेत. २०२३-२४ सालच्या सागरी कासवांच्या विणीच्या हंगामात राज्यातील तीन सागरी जिल्ह्यांमध्ये कासवांची २ हजार ५६६ घरटी आढळली आहेत. ..

पुण्यातील कोथरुडमध्ये राहणाऱ्या शैलेश देशपांडे यांच्या घरी राखी धनेशाने कृत्रिम घरट्यात केलेली वीण यशस्वी झाली आहे (pune grey hornbill). मंगळवार दि. ११ जून रोजी कृत्रिम घरट्यामधून एका पिल्लाने भरारी घेतली. अजून दोन पिल्लं घरट्यामध्ये आसऱ्यास आहेत ..

चंद्रपुरातील वाढता मानव-वाघ संघर्ष आणि सह्याद्री व्याघ्र प्रकल्पातील रोडावलेली वाघांची संख्या या दोन्ही गोष्टींना मध्यभागी ठेवून लवकरच वाघांचे स्थानांतरण पार पडणार आहे. या महिन्यामध्येच ताडोबातील एक वाघीण सह्याद्रीत स्थानांतरित करण्यात येणार असल्याची ..

रायगड जिल्ह्यातील काळिंजेच्या खाडीत दुर्मीळ समुद्री घोड्याचे दर्शन झाले आहे (kalinje creek). मच्छीमारांना खाडीत मासेमारी करतेवेळी हा जीव सापडला (kalinje creek). त्यांनी लागलीच या जावीला जाळ्यातून बाहेर काढून खाडीत पुन्हा सोडले. यानिमित्ताने काळिंजेच्या ..

कीटक वर्गातील एक दुर्लक्षित गट म्हणजे ‘मॉथ’ अर्थात पतंग. या पतंगाच्या एका प्रजातीची महाराष्ट्रामधून प्रथमच नोंद करण्यात आली आहे (orange spotted jewel moth). ‘लेडीबर्ड एन्व्हायर्नमेंटल कन्स्लटिंग’च्या कीटकशास्त्रज्ञ डॉ. व्ही. शुभालक्ष्मी यांनी ‘ऑरेंज ..

गडचिरोली जिल्ह्यातील सिरोंचा तालुक्यात वावरणाऱ्या हत्तीच्या कळपात दोन पिल्लांची भर पडली आहे (gadchiroli elephant). बुधवारी दि. १७ एप्रिल रोजी या कळपातील माद्यांनी दोन पिल्लांना जन्म दिला आहे (gadchiroli elephant). त्यामुळे आता गडचिरोली जिल्ह्यात ..

वन विभागाने सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातील दोडामार्ग तालुक्यामधून साडे अकरा फुटांच्या किंग कोब्रा सापाचा बुधवार, दि. १७ एप्रिल रोजी बचाव केला (king cobra dodamarg). दोडामार्ग तालुक्यातील झोळंबे गावातून या सापाचा बचाव करण्यात आला आहे (king cobra dodamarg). ..

गेल्या १८ वर्षांमध्ये राज्यातील भारतीय लांडग्याच्या अधिवासाच्या परिघाचा विस्तार (होम रेंज) अडीच पटीने वाढला आहे (Maharashtra’s Indian wolf). ‘भारतीय वन्यजीव संस्थान’चे वरिष्ठ प्रकल्प साहाय्यक डॉ. शहीर खान यांनी राज्यातील लांडग्यांवर केलेल्या संशोधनामधून ..

दापोली तालुक्यातील आंजर्ले किनाऱ्यावर डाॅल्फिनच्या (anjarle dolphin) वासराचे (पिल्लू) मृत शरीर रविवार दि. ७ जून रोजी वाहून आल्याचे आढळून आले. या वासराच्या तोंडाला प्लास्टिकचे रीळ अडकलेले होते (anjarle dolphin) . शिवाय त्याच्या शरीरावर जाळ्यामध्ये ..

जगात केवळ नारकोंडम बेटावर आढळणाऱ्या नारकोंडम धनेश (narcondam hornbill) पक्ष्यांच्या स्थानांतरणाचा निर्णय घेण्यापूर्वी, या पक्ष्याचा सखोल अभ्यास करणे गरजेचे असल्याचे मत संशोधकांनी मांडले आहे. महत्त्वाचे म्हणजे हा पक्षी नारकोंडम बेटावर प्रदेशनिष्ठ ..

वाघ-बिबट्यांसारख्या मांसभक्षी प्राण्यांचा यादीत असणार्‍या कोळसुंद्याचे कोकणातील वाढते दर्शन हा सध्या चर्चेचा विषय आहे (wild dog in konkan). कोळसुंद्याचे कोकणातील विस्तारणारे अधिवास क्षेत्र आणि शेतीसाठी नुकसानदायी ठरणार्‍या तृणभक्षी प्राण्यांवर नियंत्रण ..

समुद्री शेवाळाची शेती रत्नागिरीतील तीन गावांना फलदायी ठरली आहे (ratnagiri seaweed farming). गेल्या वर्षभरात गावकऱ्यांनी सुमारे २० टन समुद्री शेवाळ उत्पादित केले आहे (ratnagiri seaweed farming). त्यामाध्यमातून लाखो रुपयांची उलाढाल झाली असून गावातील ..

महाराष्ट्रात हायड्राॅईड्स (Hydroid) या समुद्री जीवाच्या 'कॉरिमॉर्फा' कुळाचे ७१ वर्षांनी दर्शन झाले. वसई तालुक्यातील भुईगाव किनाऱ्यावर या जीवाचे दर्शन झाले असून राज्यातून १९५३ साली 'कॉरिमॉर्फा' कुळाची शेवटची नोंद करण्यात आली होती. हायड्राॅईड्स (Hydroid) ..

भीमाशंकर अभयारण्यातील (bhimashankar sanctuary) 'महादेव वन निसर्ग परिचय केंद्र' पर्यटकांसाठी खुले करण्यात आले आहे. शुक्रवार दि.८ मार्च रोजी राज्याचे वनमंत्री सुधीर मुनगंटीवार यांनी या निसर्ग परिचय केंद्राचे 'व्हिडीओ काॅन्फरन्स'व्दारे उद्घाटन केले ..

भारतामधून प्रथमच 'कोस्टासिएला पॅलिडा' या समुद्री गोगलगायीच्या प्रजातीची नोंद करण्यात आली आहे ( Costasiella pallida sea slug ). वसई तालुक्यातील दलदलीच्या किनाऱ्यावर ही प्रजात आढळली आहे ( Costasiella pallida sea slug ). वसईत सागरी जीवांचे निरीक्षण ..

वैतरणा नदी परिसरातील मनोर गावात एका युवकावर शार्क (bull shark) माशाने प्राणघातक हल्ला केल्याचे समोर आले आहे. (bull shark) मंगळवार दि. १३ फेब्रुवारी रोजी ही घटना घडली. सरपणाकरिता लाकडे आणण्यासाठी नदीच्या प्रवाहात उतरलेल्या या युवकावर शार्कचा हल्ला ..

'इंटरनॅशनल यूनियन फाॅर काॅन्झर्वेशन आॅफ नेचर'च्या (आययूसीएन) (iucn red list plant) लाल यादीत महाराष्ट्रात आढळणाऱ्या वनस्पतीच्या तीन प्रजातींना धोकाग्रस्त म्हणून घोषित करण्यात आले आहे. निसुर्डीच्या कुळातील दोन प्रजातींना 'संकटग्रस्त' (एनडेंजर्ड) ..

महाराष्ट्रात कोकण किनारपट्टीवर सागरी कासव विणीच्या हंगामाला सुरुवात झाली आहे (konkan sea turtle). यंदाच्या सागरी कासव विणीच्या हंगामात संरक्षित करण्यात आलेल्या अंड्यांमधून पिल्लांनी डोके वर काढण्यास सुरूवात केली आहे (konkan sea turtle). राजापूरमधील ..

संकटग्रस्त पक्ष्यांच्या यादीत नोंद असणाऱ्या 'इंडियन स्किमर' ( indian skimmer sindhudurg ) म्हणजेच 'पाणचिरा' या पक्ष्याचे बुधवारी सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातील शिरोडा किनाऱ्यावर दर्शन झाले. ( indian skimmer sindhudurg ) महत्त्वाचे म्हणजे सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातील ..

गणपतीपुळ्यातील व्हेल बचाव कार्यामुळे ‘महाराष्ट्र वन विभाग’ हवा तसा सागरी सस्तन प्राण्यांच्या बचावकार्यामध्ये सक्षम नसल्याचे समोर आले. या बचावाकार्यातील उणिवा हेरून प्रशासनाने यापुढे काम केल्यास, अनेक सागरी सस्तन प्राण्यांचे जीव आपण वाचवू शकतो. त्यावर ..

भारताच्या पश्चिम किनारपट्टीवर किनाऱ्यालगत 'किलर व्हेल' ( killer whale ) या सागरी सस्तन प्राण्याचे दर्शन घडत आहे. महाराष्ट्रातील वेंगुर्ला ते कर्नाटकपर्यंतच्या सागरी परिक्षेत्रामध्ये 'किलर व्हेल'चा ( killer whal ) गट (पाॅड) फिरत असल्याचे निरीक्षण ..

मध्य प्रदेशातील चित्त्यांच्या मृत्यूमुळे या स्थानांतरण प्रकल्पाविषयी भारतीय समाज निराशावादी वाटतो किंवा तो या प्रकल्पाबाबत निराशावादी व्हावा, असा प्रचार केलेला तरी दिसतो. हा प्रसार आणि त्याच्या प्रचार सांगोवांगीच्या गोष्टींवरून केल्याने हा प्रकल्प ..

‘महाशीर’ या संकटग्रस्त माशांबरोबरीनेच अनेक दुर्मीळ प्रदेशनिष्ठ वनस्पतींच्या संवर्धनासाठी ‘टाटा पॉवर’ ही कंपनी कार्यरत आहेत. ऊर्जानिर्मितीबरोबरच उत्तर पश्चिम घाटातील प्रदेशनिष्ठ जीवांच्या संवर्धनासाठी काम करुन त्याचे दस्तावेजीकरण करणे, हे या कंपनीचे ..

गेल्या काही वर्षांपासून भारतातील कमी ज्ञात असलेल्या दुर्लक्षित प्रजातींवर 'ठाकरे वाईल्डलाईफ फाऊंडेशन'कडून महत्त्वपूर्ण काम सुरू आहे. खास करुन पश्चिम घाटात अधिवास करणाऱ्या प्रदेशनिष्ठ प्रजाती आणि त्यांच्या अधिवासाच्या संरक्षणासाठी फाऊंडेशनने पुढाकार ..

संकटग्रस्त पक्ष्यांच्या यादीत नोंद असणाऱ्या 'इंडियन स्किमर' (indian skimmer) म्हणजेच 'पाणचिरा' या पक्ष्याचे रविवारी पालघरमध्ये दर्शन झाले. पक्षीनिरीक्षकांना हा दुर्मीळ हिवाळी पाहुणा नांदगाव किनाऱ्यावर दिसला. मुंबई महानगर प्रदेशात 'पाणचिरा' (indian ..

बोरिवलीच्या 'संजय गांधी राष्ट्रीय उद्यानात' काही दिवसांपूर्वीच गुजरातमधून सिंहाची (jespa lion) जोडी दाखल झालेली असताना उद्यानातच जन्मलेल्या एका सिंहाचा मृत्यू झाला आहे. 'जेस्पा' (jespa lion) नामक नर सिंहाचा रविवारी वृद्धापकाळाने मृत्यू झाला. राष्ट्रीय ..

’संयुक्त राष्ट्र संघा’अंतर्गत काम करणार्‍या ’कनव्हेन्शन ऑन इंटरनॅशनल ट्रेड इन एनडेंजर्ड स्पिसीज ऑफ वाईल्ड फौना अ‍ॅण्ड फ्लोरा’ने (cites) हॅमरहेड आणि रेक्कीएम गटातील शार्क आणि गिटारफीश माशांच्या आंतरराष्ट्रीय तस्करीवर बंदी आणली आहे. आंतरराष्ट्रीय ..

पश्चिम घाटाच्या (sahyadri) पर्यावरणीय संवेदनशील क्षेत्राला लागून असलेले कोल्हापूर जिल्ह्यातील ६० हेक्टर राखीव वनक्षेत्र बाॅक्ससाईट खाणकामाकरिता वळते करण्यासाठी तत्वत: मान्यता (इन-प्रिन्सिपल) मिळाली आहे. शाहूवाडी तालुक्यातील पठार (सडा) पट्ट्यातील ..

एकदा का वन्यजीव जायबंदी झाला की, त्याचे आयुष्य पिंजर्‍यातच जाते. अशा वातावरणात त्यांच्यावर मायेची सावली धरणारे प्राणीरक्षक मुकेश पुनमचंद मोरे यांच्याविषयी.....

कमलापूर, पातानील आणि ताडोबा येथील वयोवृद्ध, अप्रशिक्षित आणि छोटी पिल्ले धरून एकूण 13 हत्तींना जामनगर स्थित ‘राधे कृष्ण टेम्पल एलिफंट वेल्फेअर ट्रस्ट’ येथे पाठविण्यात आले. मात्र, या सर्व प्रकारामागील आर्थिक आणि व्यवस्थापकीय बाजू समजून न घेता, केवळ ..

वन्यजीव बचावाचे काम करून मानव-वन्यजीव संघर्षात सापडलेल्या विदर्भातील वन्यजीवांचा तारणहार ठरलेल्या वनरक्षक अमोल साहेबराव गावनेर यांच्याविषयी.....

कोल्हापूर जिल्ह्यातील राधानगरी वन्यजीव अभयारण्यात पट्टेरी वाघाचे दर्शन झाले आहे. वन विभागाकडून लावण्यात आलेल्या कॅमेरा ट्रॅपमध्ये वाघाचे छायाचित्र टिपण्यात आले. सह्याद्री व्याघ्र प्रकल्पातील वाघांच्या अधिवासाच्या दृष्टीने ही बाब महत्त्वाची आहे...

जमिनीखालच्या अंध लाल मुंग्या या कोकण किनारपट्टीवर जन्म घेणाऱ्या सागरी कासवांच्या पिल्लांच्या जीवावर उठल्या आहेत. ही बाब संशोधनाअंती समोर आली आहे. हवामान बदलामुळे तापमान वाढ झाल्याने कोकणातील सागरी कासवांच्या ( konkan sea turtle ) विणीच्या हंगामात ..

कोकण किनारपट्टीवर konkan sea turtle सॅटेलाईट ट्रान्समीटर लावलेल्या 'प्रथमा' नामक मादी कासवाने गेल्या दोन महिन्यांमध्ये २५० किमी अंतर कापले आहे. येत्या काही दिवसांमध्ये ही मादी गुजरातच्या सागरी परिक्षेत्रामध्ये प्रवेश करण्याची शक्यता आहे. भारताच्या ..

सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातील देवबागच्या किनाऱ्यावर सागरी कासवांमधील ग्रीन सी टर्टल प्रजातीच्या पिल्लाचा जन्म झाला आहे. ( green sea turtle ) शनिवारी (५ मार्च, २०२२) देवबाग किनाऱ्यावर संरक्षित केलेल्या घरट्यामधून ग्रीन सी कासवाचे पहिले पिल्लू जन्माला आले. ..

महाराष्ट्रामधून नुकताच विंचवाच्या नव्या प्रजातीचा शोध लावण्यात आला आहे. मात्र, वाघ-बिबट्यांसारख्या मोठ्या जीवांभोवती आपल्या देशातील वन्यजीव संवर्धनाचे धोरण केंद्रित असल्याने विंचवासारख्या सूक्ष्मजीवांच्या संशोधनाकडे कानाडोळा केला जातो. विंचवाविषयी ..

जळगाव जिल्ह्यातून विंचूच्या (scorpion) नवीन प्रजातीचा शोध लावण्यात महाराष्ट्रातील तरुण संशोधाकांना यश मिळाले आहे. त्याचे नामकरण 'कॉमसोबुथस सातपुराएनसीस' (Compsobuthus satpuraensis) असे करण्यात आले असून 'कॉमसोबुथस' या जातीमधील महाराष्ट्रात आढळलेली ..

maharashtra marine protected area महाराष्ट्राला सागरी आणि किनारी जैवविविधतेचे वरदान मिळाले आहे. नानाविध स्वरुपाच्या किनारी पर्यावरणीय परिसंस्था राज्याच्या किनारपट्टी प्रदेशात वसलेल्या आहेत. या किनारी क्षेत्रामधील ‘सागरी संरक्षित क्षेत्रां’वर प्रकाश ..

मुंबई उच्च न्यायालयाने दिलेल्या आदेशानुसार शहर आणि औद्योगिक विकास महामंडळाकडून (सिडको) 'कांदळवन कक्षा'ला पनवेल तालुक्यातील काही कांदळवन क्षेत्र हस्तांतरित करण्यात येणार आहे. न्यायालयीन आदेशाचा धसका घेऊन 'सिडको'कडून ( cidco mangrove) दुसऱ्या टप्प्यामध्ये ..

भाईंदर पश्चिम कडील रेल्वे यार्ड परिसरातून बिबट्याचा बचाव करण्यात आला आहे. गेले काही दिवस हा बिबट्या या परिसरात वावरत होता. त्यामुळे वन विभागाने खबरदारीचा उपाय म्हणून या बिबट्याला रेस्क्यू केले. दरम्यान हा बिबट्या वसईची खाडी पोहून आल्याचा अंदाज आहे. ..

वृक्षसंवर्धनाच्या कामाचा वसा घेऊन आपल्या ‘ग्रीन अंब्रेला’ संस्थेअंतर्गत देशी वृक्षांच्या रोपणाची चळवळ उभी करणाऱ्या विक्रम सुधाकर यंदे यांच्याविषयी.....

भारतात केवळ आसाममध्येच नैसर्गिक अधिवासात राहणार्‍या एकशिंगी गेंड्यांची शिकार रोखल्याबद्दल जगभरातून पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांचे कौतुक होत आहे. क्रिकेटपटू केविन पीटरसनने जाहीररित्या एकशिंगी गेंड्यांच्या शिकारीवर नियंत्रण मिळवल्याबद्दल पंतप्रधानांचे ..

भारतीय वनसर्वेक्षण अहवाल, २०२१ नुसार राज्यातील वनक्षेत्रात वाढ झाली असली, तरी कोकणातील वनक्षेत्र (konkan forest) मात्रघटले आहे. खास करुन सिंधुदुर्ग आणि रत्नागिरी जिल्ह्यातील वनक्षेत्रात झालेली घट अहवालामधून निदर्शनास आली आहे. तर रायगड जिल्ह्यातील ..

संरक्षित सागरी जीवांच्या संवर्धनासाठी वन आणि मत्स्यव्यवसाय विभागाकडून योजना राबवली जाते. या योजनेअंतर्गत जाळे कापून संरक्षित सागरी प्रजातींना पुन्हा समुद्रात सोडल्याबद्दल मच्छीमारांना आर्थिक भरपाई देण्यात येते. या योजनेच्या माध्यमातून गेल्या पंधरा ..

सांगलीतील अंकलखोप हाळभाग येथील कृष्णा नदीच्या पात्रात पाणमांजरांचे ( otter ) दुर्मीळ दर्शन झाले आहे. स्थानिक वन्यजीव प्रेमींनी या पाणमांजरांची छायाचित्रे आपल्या कॅमेऱ्यात कैद केली आहेत. मगरींच्या अधिवासाकरिता प्रसिद्ध असणाऱ्या कृष्णा नदीच्या खोऱ्यात ..

जागतिक तापमान बदलामुळे हिमालयातील हिमनद्या वेगाने वितळत असल्याचे समोर आले आहे. ज्यामुळे आशियातील लाखो लोकांच्या पाणीपुरवठ्याला धोका निर्माण होण्याची शक्यता आहे. साधारण ४००-७०० वर्षांपूर्वी मोठ्या हिमनद्यांचा शेवटचा विस्तार झाला. तेव्हापासून गेल्या ..

राजेशाही बंगाल वाघाची प्रजाती ही भारतीय उपखंडातील जंगलाचे खर्‍या अर्थाने वैभव. मात्र, २०२१ साली देशात झालेल्या वाघांच्या मृत्यूची संख्या पाहिली, तर या वैभवाला ग्रहण लागल्याचे दिसते. सरत्या वर्षाला निरोप देताना विदर्भात हाड आणि पंजे गायब असलेल्या ..