गुरुजींचे जीवन समर्पण आणि दूरदृष्टीची गाथा : सुनील आंबेकर

मुंबई (विशेष प्रतिनिधी) : (Shri Guruji Drishti - Darshanikata) "श्री गुरुजींचे तत्त्वज्ञान आजच्या काळात पूर्वीपेक्षा अधिक समर्पक आहे. त्यांच्या मार्गदर्शनाने संघाच्या वैचारिक चौकटीला आकार मिळाला आहे. गुरुजींचे जीवन समर्पण आणि दूरदृष्टीची गाथा आहे. हे पुस्तक त्यांच्या तत्त्वांना समजून घेऊ इच्छिणाऱ्यांसाठी एक मौल्यवान संसाधन म्हणून काम करेल." असे प्रतिपादन राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाचे अखिल भारतीय प्रचार प्रमुख सुनील आंबेकर यांनी केले.

नवयुग भारती आयोजित 'श्री गुरुजी दृष्टी - दर्शनिकता' पुस्तक प्रकाशन सोहळा पटेल हॉल, केशव मेमोरियल शैक्षणिक संस्था, नारायणगुडा, हैदराबाद येथे नुकताच संपन्न झाला. त्यावेळी ते बोलत होते. 'श्री गुरुजी समग्र' या मुळ पुस्तकाच्या वैचारिक संकलनातून 'श्री गुरुजी दृष्टी - दर्शनिकता' हे तेलुगू भाषेत रूपांतरीत पुस्तक तयार करण्यात आले आहे. याप्रसंगी एस. गुरुमूर्ती लिखित 'गोळवलकर : द मॉडर्न ऋषी विथ अ मिलेनिअल व्हिजन' पुस्तकही प्रकाशित करण्यात आले.

हे वाचलंत का? : पाश्चात्यांच्या सांस्कृतिक वर्चस्ववादातून विश्वाला बाहेर पडावेच लागेल : सुनील आंबेकर

श्रीगुरुजींच्या राष्ट्रीय एकात्मतेच्या आणि निःस्वार्थ सेवेच्या दृष्टिकोनावर भर देत सुनील आंबेकर पुढे म्हणाले, "तरुण वयातच ते श्रीगुरुजी सरसंघचालक झाले. तेही अशा वेळी जेव्हा हिंदू अस्मितेबद्दल बोलणे अवघडच नव्हते तर आव्हानात्मक होते. आपण अजूनही परकीय राजवटीत होतो आणि सार्वजनिक प्रवचनात ‘हिंदू’ हा शब्द वापरल्याने विरोध झाला. अगदी मदन मोहन मालवीय यांच्यासारख्या नेत्यांनाही देशाच्या विविध भागात त्याचा वापर काळजीपूर्वक करावा लागला. हिंदू आणि मुस्लीम दोघांची चर्चा करतानाच राष्ट्रवाद मान्य केला गेला, तरीही या भूमीला हिंदु राष्ट्र म्हणणे ही धाडसी घोषणा होती.

श्रीगुरुजींच्या हिंदू अस्मितेबाबत सांगताना ते म्हणाले, "त्याकाळी ‘समाजवाद’ ही फॅशनेबल बनली होती आणि सार्वजनिक जीवनाची आकांक्षा बाळगणाऱ्यांनी अशी संज्ञा स्वीकारली. पण गुरुजी हिंदू अस्मितेवर ठाम राहिले. शिकागो येथील स्वामी विवेकानंदांच्या आवाहनाने हिंदू पुनरुत्थानाला आधीच जागृत केले होते, आपण कोण आहोत आणि आपली राष्ट्रीय ओळख काय आहे यावर वादविवाद सुरू केले होते. अशा वातावरणात संघाची स्थापना झाली आणि डॉक्टरजींनी स्पष्ट केले, हे हिंदु राष्ट्र आहे. गुरुजी हे केवळ नेते नव्हते; ते आत्म्याने संन्यासी होते, उच्च दर्जाचे बुद्धीवादी होते, अत्यंत स्पष्टतेचे पुरुष होते. १९४० ते १९७३ पर्यंत, त्यांनी आपले जीवन संघासाठी समर्पित केले देशभरात अथक प्रवास करत, स्वातंत्र्यपूर्व आणि नंतरच्या भारताच्या गंभीर टप्प्यांमध्ये संघाला मार्गदर्शन केले.

मान्यवर अतिथी म्हणून उपस्थित असलेले पोट्टी श्रीरामुलू तेलुगू विद्यापीठाचे कुलगुरू आचार्य वेलुदंड नित्यानंद राव यांनी हे पुस्तक तेलुगू वाचकांपर्यंत पोहोचवण्याच्या नवयुग भारतीच्या प्रयत्नांचे कौतुक केले. “असे प्रगल्भ विचार प्रत्येक भाषिक समुदायापर्यंत पोहोचणे आवश्यक आहे. हे पुस्तक विद्वान आणि तरुण मनांना श्रीगुरुजींच्या योगदानाची खोली समजून घेण्यास मदत करेल”, असे ते म्हणाले.

गुरुजींची दृष्टी कधीच विभाजनाची नव्हती

गुरुजींच्या मुख्य चिंतेपैकी एक म्हणजे चीन. चीनच्या इराद्यांबद्दल त्यांनी देशाला वारंवार सावध केले आणि त्यावर भर दिला की चीनची आक्रमकता केवळ प्रादेशिक नसून भारताबद्दलच्या त्याच्या वैचारिक भूमिकेत खोलवर रुजलेली आहे. राष्ट्रीय सुरक्षेबाबत त्यांची स्पष्टता अटळ होती. त्यांनी लोकांना सरकारच्या पाठीशी उभे राहण्याचे आणि कठीण काळात सशस्त्र दलांना पाठिंबा देण्याचे आवाहन केले. फाळणीबाबत त्यांनी कधीही तडजोड केली नसली तरी त्यांनी जम्मू आणि काश्मीरच्या राजा हरिसिंग यांना राष्ट्रासाठी सर्वोत्तम काय आहे हे समजावून सांगितले. आजही त्यांचे विचार आपल्याला मार्गदर्शन करत आहेत. गुरुजींची दृष्टी कधीच विभाजनाची नव्हती; ते राष्ट्रीय एकात्मता, सामर्थ्य आणि भारताच्या पुनरुत्थानासाठी अतूट वचनबद्धतेबद्दल होते. त्याच समर्पण आणि दृढनिश्चयाने त्यांचा संदेश पुढे नेऊया, असे आवाहन सुनील आंबेकर यांनी उपस्थितांना केले.