अनुराग कश्यपनं का सोडलं बॉलीवुड? 'ही' आहेत कारणं...

मुंबई : भारतीय चित्रपटसृष्टी पारंपारिकरित्या बॉलिवूडच्या वर्चस्वाखाली होती, परंतु सध्या दिग्दर्शक सर्जनशील स्वातंत्र्यासाठी या पारंपरिक चौकटीच्या बाहेर जाण्याचा प्रयत्न करत आहेत. या बदलत्या प्रवृत्तीमुळे भारतीय सिनेमाच्या कथा सांगण्याच्या शैलीत होणाऱ्या बदलांबाबत प्रश्न निर्माण होत आहेत. भारतीय सिनेसृष्टीतील महत्त्वपूर्ण दिग्दर्शक म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या अनुराग कश्यप यांनी आपल्या असामान्य कथनशैलीसाठी आणि प्रस्थापित नियमांना धक्का देण्याच्या तयारीसाठी ख्याती मिळवली आहे. मात्र, अलीकडील घडामोडींमध्ये कश्यप बॉलिवूडपासून दूर जात असल्याचे दिसत आहे. त्यांनी या उद्योगात नफ्याला जास्त प्राधान्य दिले जात असल्याची टीका केली आहे. त्यांचा हा निर्णय त्यांच्या वैयक्तिक विचारांव्यतिरिक्त, बॉलिवूडच्या सद्यस्थितीबाबत आणि त्याच्या भविष्यातील दिशा याबाबत गंभीर प्रश्न निर्माण करतो.

बॉक्स ऑफिसवरील यशाला सर्जनशीलतेपेक्षा महत्त्व दिले जात असल्यामुळे कश्यप बॉलिवूडपासून दूर होत आहेत. त्यांनी अशा निर्मात्यांविषयी नाराजी व्यक्त केली आहे जे कथा आणि आशयाच्या नाविन्यावर भर न देता केवळ कमाईच्या आकड्यांवर लक्ष केंद्रित करतात. त्यामुळेच त्यांनी अधिक सर्जनशील वातावरणासाठी दक्षिण भारतीय चित्रपटसृष्टीकडे वळण्याचा निर्णय घेतला आहे. द हिंदूला दिलेल्या मुलाखतीत त्यांनी स्पष्ट केले, "मी मुंबई सोडली आहे. मला फिल्म इंडस्ट्रीपासून लांब राहायचे आहे. उद्योग अत्यंत विषारी झाला आहे. प्रत्येकजण केवळ ५०० कोटी किंवा ८०० कोटींच्या कमाईचा विचार करत आहे. सर्जनशील वातावरण संपले आहे."

अनुराग कश्यप सध्या बेंगळुरूत स्थलांतरित झाले असून, मुंबईतील दडपणामुळे ते कंटाळले होते. त्यांनी सांगितले की, अनेक दिग्दर्शक आता दुबई, पोर्तुगाल, लंडन, जर्मनी आणि अमेरिकेसारख्या ठिकाणी जात आहेत. नवीन ठिकाणी गेल्यानंतर त्यांना मानसिक आणि शारीरिकदृष्ट्या हलके, निरोगी वाटत आहे. आता ते मल्याळम-हिंदी आणि तामिळ चित्रपट दिग्दर्शित करण्याच्या तयारीत आहेत. प्रसिद्ध दिग्दर्शक महेश भट्ट यांनी बॉलिवूडच्या सद्यस्थितीचे अचूक वर्णन करताना ते म्हणतात "जेव्हा सिनेमा सुरक्षित खेळू लागतो, तेव्हा तो मरतो. आणि बॉलिवूड सध्या स्वतःच्या भीतीच्या ओझ्याखाली गुदमरतो आहे." त्यांचे हे वक्तव्य कश्यपच्या विचारांशी मिळते-जुळते आहे. आजची फिल्म इंडस्ट्री अंतःप्रेरणेने किंवा उत्तम कथाकथनाच्या जिद्दीने चालत नाही, तर फक्त अल्गोरिदम आणि सोशल मीडियावरील एंगेजमेंट मेट्रिक्सच्या आधारे निर्णय घेतले जात आहेत.