पाकिस्तान की चिनीस्तान?

चीनच्या मदतीने सुरू असलेले कोणतेही काम आम्हाला नकोच, असे म्हणत बलुचिस्तानमध्ये आंदोलनेही झाली. त्यांनी चिनी कर्मचार्‍यांवर हल्लाही केला. बलुचिस्तानचा चीनला विरोध का? तर विकासाच्या नावावर मदत म्हणून बलुचिस्तानमध्ये चीनने कामे सुरू केली. पण, त्या सगळ्या कामांमध्ये चीनने कर्मचारी म्हणून स्थानिकांना संधी दिली नाही. तसेच चीनने सुरक्षिततेच्या आणि गोपनीयतेच्या नावाखाली बलुचिस्तानमध्ये ठिकठिकाणी सुरक्षा यंत्रणा बसवली. त्यामुळे बलुची नागरिकांना त्यांच्याच देशात तुरूंगात राहिल्यासारखे वाटते. चिनी कंपन्या बलुचिस्तानाच काम करतात. मात्र, नमाज किंवा रोजा दरम्यान या कंपन्यांनी त्यांच्या मुस्लीम कर्मचार्‍यांना रजा किंवा विश्राम नाकारला. पाकिस्तानने स्वत:ला मुस्लीम राष्ट्र घोषित केले. पाकिस्तानचा कायदा- कानून, संस्कृती आणि लोकजीवन मुस्लीम विश्वासावरच आधारित आहे. या पार्श्वभूमीवर चीन पाकिस्तानमध्ये कंपन्या उघडून पकिस्तानच्या मुस्लीम विश्वासासाारखे वागत नाही, असेही स्थानिक बलुची नागरिकांना वाटते.

यामुळे बलुचिस्तानमध्ये लोक चीनला समर्थन करत नाहीत. ते चीनच्या पाकिस्तानमधील कामांना जमेल तसा विरोध करतात. मात्र, पाकिस्तान त्यांच्याच नागरिकांच्या या संतापाकडे शिताफीने दुर्लक्ष करत असतो. उलट पाकिस्तान या नागरिकांचेच दमन करतो. त्यांची आंदोलने हिंसकपणे चिरडून टाकतो. चीनविरोधात कुठे काही होऊ नये, यासाठी पाकिस्तान काळजी घेतो. पण, यामुळेच बलुचिस्तानमध्ये चीन आणि चिनी कर्मचार्‍यांविरोधातल्या भावनांना खतपाणी मिळाले. दुसरीकडे आपले नागरिक पाकिस्तानमध्ये सुरक्षित नाहीत. त्यामुळे चीन संतापला आहे. असेच राहिले तर पाकिस्तानमध्ये काम करण्यासाठी कोण चिनी नागरिक स्वेच्छेने तयार होईल? हे चीनला माहिती आहे. त्यामुळेच पाकिस्तानने चिनी नागरिकांच्या सुरक्षिततेची हमी द्यावी, अन्यथा चीन पाकिस्तानमध्ये चिनी नागरिकांच्या सुरक्षिततेसाठी सैन्य पाठवेल, असे चीन म्हणत आहे. मात्र, पाकिस्तानमधील विकासाच्या नावाखाली सुरू केलेली कामे बंद करणार, असे चीन म्हणत नाही. कारण, चीनसाठी पाकिस्तान हे भारत आणि इतर आशियाई देशाविरोधात वापरता येणारी छावणी आहे. तसेच पाकिस्तानला विकासाच्या नावाने कर्ज देऊन कधीतरी पाकिस्तानलाही ‘एक चीन, एक देश’ या अंतर्गत समाविष्ट करण्याची चीनची तयारी सुरू आहे. थोडक्यात, पाकिस्तानची चिनीस्तान होण्याची प्रक्रिया सुरू आहे.