मोदींचा रशिया दौरा आणि ‘ब्रिक्स’ची फलश्रुती

 

’ब्रिक्स’ परिषदेसाठी आलेल्या पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांचे ’इस्कॉन’च्या कार्यकर्त्यांनी स्वागत केले. संस्कृतमधील स्वागत गीत, रशियन नृत्य आणि कृष्ण भजन गात हॉटेल कॉर्स्टन येथे हे जंगी स्वागत करण्यात आले. यावेळी अनेकांनी मोदींसोबत ’सेल्फी’ घेतले.

 

स्थानिक महिलांनी ‘चक-चक’ आणि ‘कोरोवाई’ या खाद्यपदार्थांनी पंतप्रधान मोदींचे स्वागत केले. पंतप्रधान मोदींसह इतर जागतिक नेत्यांचेही याच पाककृतींनी स्वागत करण्यात आले. या दोन्ही पदार्थांना इतिहास आणि संस्कृती या दोन्ही दृष्टींनी महत्त्व आहे. काझानचा समावेश असलेल्या रशियाच्या तातार आणि बश्कीर प्रदेशांच्या आदरातिथ्य आणि परंपरांमध्ये त्यांचे मूळ आहे. ‘चक-चक’चा अर्थ होतो ‘थोडासा’ किंवा ‘छोटा.’ ही कणकेच्या तळलेल्या तुकड्यांपासून तयार केली जाणारी मिठाई आहे, तिचा आकार गोल असतो. ही मिठाई चुरमुर्‍यांच्या लाडवासारखी दिसते. ती तातारस्तान आणि बाशकोर्तोस्तान प्रदेशाचे वैशिष्ट्य आहे. हा पदार्थ मूळचा बल्गेरियातील येथील आहे. 1990 सालच्या आधी, बल्गेरिया शीतयुद्धाच्या काळात सोव्हिएत युनियनचा जवळचा मित्र होता, हे लक्षात घेतले म्हणजे आश्चर्य वाटणार नाही. ‘चक-चक’ हे केवळ एक मिष्टान्न नसून, त्याला लग्न समारंभादी कौटुंबिक कार्यक्रमात महत्त्वाचे स्थान असते. हे मिष्टान्न कुटुंबांना एकत्र जोडून ठेवणारे प्रेम आणि एकतेचे प्रतीक आहे. ‘चक-चक’ तयार करण्यासाठी कणकेच्या निरनिराळ्या आकाराच्या तुकड्यांना लालसर होईपर्यंत तेलात तळतात. नंतर तळलेल्या तुकड्यांवर साखर, मध आणि पाण्याचे गरम मिश्रण टाकले जाते. ‘कोरोवाई’ ही कणकेची भाकरी आहे. ही दिसायला अगदी केकप्रमाणे दिसते. ‘कोरोवाई’ तयार करताना कणकेच्या भाकरी एकावर एक ठेवतात. मोठमोठे सांस्कृतिक कार्यक्रम, विवाहसोहळे यात ही पारंपरिक भाकरी आवश्यक असते. नवविवाहित जोडप्यासाठी ही शुभ मानली आहे. यावर सजावटीसाठी कणकेपासूनच तयार केलेली विविध फुले लावतात. जसे गुलाब सौंदर्याचे प्रतीक आहे. रशियामध्ये या गोड पदार्थाला खूप जास्त महत्त्व आहे. ‘कोरोवाई’ हा लोकप्रिय पदार्थ मूळ स्लाव्हिक पूर्व देशांतील आहे. पूर्वी स्लाव्ह सूर्य देवाची पूजा करीत, त्यामुळे भाकरीचा आकार असणारा गोल आकार सूर्याचे प्रतीक म्हणून आहे. ‘कोरोवाई’ हा पदार्थ एकता आणि समृद्धीचेही प्रतीक आहे. ‘कोरोवाई’ तयार करण्याच्या प्रक्रियेदरम्यान पिठाचे अनेक थर एकावर एक लावले जातात, यामुळे हा पदार्थ अधिक आकर्षक दिसतो. अशाप्रकारचे खास पदार्थ वापरून यावेळी रशियाने पाहुण्यांचे स्वागत केले. पाहुण्यांनीही याला विशेष दाद दिली.