मुंबई (अक्षय मांडवकर) - करवतीसारखा लांब तोंड असणारा करवत मासा म्हणजेच 'साॅ फिश' हा महाराष्ट्रातून नामशेष झाला आहे का? असा प्रश्न विचारण्याची वेळ आली आहे. कारण, राज्याच्या सागरी परिक्षेत्रामध्ये हा मासा दिसल्याची शेवटची नोंद २०१७ साली झाली असून त्यानंतर हा मासा आढळलेला नाही. 'इंटरनॅशनल युनियन फाॅर काॅझन्झर्वेशन आॅफ नेचर'ने (आययूसीएन) देखील या माशाला 'नष्टप्राय' श्रेणीत स्थान दिले असून राज्यातील परिक्षेत्रात हा मासा सापडण्याची शक्यता धूसरच आहे. (sawfish in maharashtra)

 

 

 

 

महाराष्ट्राच्या सागरी परिक्षेत्रात हा मासा आजवर सापडण्याच्या केवळ २८ नोंदी आहेत. राज्यात हा मासा २०१७ साली शेवटचा पाहण्यात आला होता. विजयदुर्ग येथील एका मच्छिमाराने या मासा पकडून बंदरावर आणून त्याचा लिलाव केला होता. लिलाव केलेल्या या माशाचे शरीर वन विभागाने ताब्यात घेतले होते. त्यानंतर गेल्या सात वर्षांमध्ये हा मासा राज्याच्या किनारपट्टीवर आढलेला नाही. अतिमासेमारी, परांसाठी तस्करी आणि अनावधानाने जाळ्यात अडकणे, अशा काही कारणांमुळे हा मासा संकटात सापडलेला आहे.

 

 

 

हा मासा प्रामुख्याने १० मीटर खोलीपर्यंत आढळतो.

प्रजननासाठी कांदळवनांमधील उथळ पाण्यात येतो

अनावधानाने होणारी मासेमारी म्हणजेच 'बायकॅच' हा करवत माशाला असणारा एक मुख्य धोका आहे. प्रामुख्याने ट्राॅल आणि गीलनेट जाळीने मासेमारी करणाऱ्या मच्छीमारांच्या जाळ्यात हे मासे अडकले जातात. पकडल्यानंतरही हा मास जिवंत असतो. त्यामुळे त्याला पुन्हा पाण्यात सोडल्यानंतर तो जगण्याची शक्यता अधिक असते. म्हणूनच मच्छीमारांसारख्या भागधारकांना एकत्रित करुन भरपाई योजना राबवून आपण या माशाचे संवर्धन करु शकतो. या माशाविषयी काही माहिती असल्यास ९०९६७००९१६ या क्रमांकावर संपर्क साधण्याचे आवाहन केंद्रीय समुद्री मात्स्यिकी संशोधन संस्थेने (सीएमएफआरआय) केले आहे. - डाॅ. अजय नाखवा, शास्त्रज्ञ, आयसीएआर-सीएमएफआरआय, मुंबई