बाणगंगा तलाव आणि रामकुंडाच्या पुनरुज्जीवन प्रकल्पातील महत्त्वपूर्ण शोध!
16 Oct 2023 13:30:56
अकराव्या शतकातील राम कुंडाचे पुनरुज्जीवन करणे आणि त्याला पूर्वीचे वैभव प्राप्त करून देणे हा या योजनेचा मुख्य उद्देश आहे. सध्या ढिगाऱ्याखाली गाडले गेलेले, ते बाणगंगा तलावापासून ४०० मीटर अंतरावर आहे. अनेक दिवसांपासून उत्खननाचे काम सुरू असून, आज एक महत्त्वपूर्ण शोध लागला आहे. उत्खनन प्रक्रियेदरम्यान, बीएमसी कामगारांना गोमुख ढिगाऱ्याखाली गाडल्याचे आढळले होते, जे पाणी पुरवठ्याचे प्राथमिक स्त्रोत होते.
राम कुंडाला ऐतिहासिक महत्त्व आहे कारण हे ते ठिकाण आहे जेथे भगवान राम यांनी त्यांचे वडील दशरथ यांचे 'अस्थि विसर्जन' (अस्थीचे विसर्जन) त्यांच्या निधनानंतर 13 व्या दिवशी केले होते. स्थानिक नागरिकांच्या म्हणण्यानुसार रामकुंडाचा वापर अस्थी विसर्जन आणि अंतिम विधीसाठी केला जात होता. तथापि, ते अनेक दशके न वापरलेले राहिले आणि ढिगाऱ्याखाली गाडले गेले, ज्यामुळे लोकांनी अंतिम विधीसाठी बाणगंगा टाकीचा वापर केला.
कॅबिनेट मंत्री मंगल प्रभात लोढा यांच्या प्रयत्नांमुळे, रामकुंडाच्या उत्खननाचे काम आज महत्त्वपूर्ण टप्प्यावर पोहोचले आहे. जे याठिकाणच्या जीर्णोद्धाराच्या प्रयत्नांना मान्यता देत आहे आणि शोध प्रक्रियेला बळकटी देत आहे. बीएमसी आता गोमुख स्वच्छ करून पूर्ववत करण्याचे नियोजन करत आहे.
बाणगंगा टाकी आणि रामकुंडाच्या पुनर्विकासामुळे परिसरात बदल होऊन लक्षणीय फरक पडेल. अतिक्रमण हटवणे, जीर्णोद्धार आणि पुर्नफितीचे काम हाती घेणे, विविध टायपोलॉजीसह दर्शनी भाग उन्नत करणे, तीन व्हॅंटेज पॉइंट विकसित करणे, परिसरासाठी चिन्हे आणि मार्ग शोधणे, दगडी पायऱ्या पुनर्संचयित करणे आणि राम कुंडाचे पुनरुज्जीवन करणे हे या प्रकल्पाचे उद्दिष्ट आहे. या योजनेमध्ये अस्थी विसर्जनासाठी सुविधा निर्माण करणे आणि दिवे आणि फुले बाजूला एका लहान टाकीमध्ये ठेवण्यासाठी सार्वजनिक कोनाडे तयार करणे, त्याद्वारे मुख्य टाकी जतन करणे आणि स्वच्छ ठेवणे समाविष्ट करण्यात येत आहे.