‘जी 20’ गटाचे नेतृत्व करणारा सक्षम भारत

‘जी 20’ गटाच्या बैठकीपूर्वी कंबोडियामध्ये 17वी पूर्व आशिया परिषद पार पडली. या परिषदेत दहा आसियान राष्ट्रं तसेच अमेरिका, चीन, भारत, रशिया आणि जपानसारखे त्यांचे आठ महत्त्वाचे भागीदार सहभागी होतात. या वर्षी हिमाचल प्रदेश आणि गुजरातमधील निवडणुकांमुळे पंतप्रधान नरेंद्र मोदींनी उपस्थिती लावली नाही. 2014 साली पंतप्रधान झाल्यावर नरेंद्र मोदींनी भारत आणि आसियान गटातील संबंध सुधारण्यासाठी मोठ्या प्रमाणावर प्रयत्न केले. आसियान देशांना चीनच्या विस्तारवादामुळे भारताची मदत हवी असली तरी ते व्यापार आणि गुंतवणुकीतील चीनवरील अवलंबित्व कमी करू इच्छित नाहीत.


भारत आणि आसियान यांच्यातील मुक्त व्यापार करारामुळे मोठ्या प्रमाणावर चिनी माल आसियानमार्गे भारतात येतो. त्यामुळे गेल्या काही वर्षांपासून भारताने आसियानमधील निवडक देशांशी स्वतंत्रपणे संबंध प्रस्थापित करण्याला प्राधान्य दिले आहे. युक्रेनमधील युद्धात रशिया जायबंदी झाला असला तरी त्यामुळे युरोपचे प्रचंड आर्थिक नुकसान झाले आहे. रशियाविरूद्ध निर्बंध आणि अन्य धोरणात्मक विषयांमुळे युरोपीय महासंघातील देशांमधील मतभेद उफाळून येत आहेत. अमेरिकेत ‘डेमोक्रॅटिक पक्षा’चा पराभव झाला नसला तरी प्रतिनिधीगृह हातातून गेल्यामुळे तिथेही रस्सीखेच चालूच राहाणार आहे.