पेरूत आणीबाणी

‘गुइलेन बॅरे सिंड्रोम’ हा एक दुर्मीळ विकार, ज्यामध्ये रोगप्रतिकारक शक्ती थेट मज्जातंतूवर हल्ला करते, ज्यामुळे पक्षाघात होऊ शकतो. पेरू प्रजासत्ताकाचे अधिकृत राजपत्र असलेल्या ’एल पेरुआनो’मध्ये इथल्या सरकारने ’जीबीएस’च्या प्रकरणांमध्ये असामान्य वाढ होत असल्याचे म्हटले आहे. जून महिन्याच्या सुरुवातीला या ‘सिंड्रोम’ची केवळ दोन ते आठ प्रकरणे नोंदवली गेली होती. मात्र, जूनअखेरीस त्याचे प्रमाण १०३ प्रकरणांपर्यंत पोहोचले. रुग्णांच्या वाढत्या संख्येमुळे ‘अँटीबॉडीज’ची कमतरता भासू शकते, या भीतीमुळे पेरूचे आरोग्यमंत्री सेझर वास्क्वेझ यांनी मंत्रिमंडळापुढे आणीबाणी जाहीर करण्याची मागणी केली. त्यामुळे आता याठिकाणी महामारीविषयक पाळत ठेवणे, योग्य तपासणी, औषधांचा पुरवठा आणि रुग्णांची काळजी घेणे यासह कठोर मोहीम राबविली जात आहे.

आता निश्चितच प्रश्न पडला असेल की, हा आणीबाणीसारखा स्थिती निर्माण करणारा ‘सिंड्रोम’ नक्की आहे तरी काय? तर, युएस एनआयएच वेबसाईटनुसार ‘जीबीएस’ ही एक दुर्मीळ न्युरोलॉजिकल डिसॉर्डर आहे. ज्यामध्ये थेट मेंदू आणि पाठीच्या कण्याच्या बाहेर स्थित असलेल्या नसांवर त्याचा परिणाम होतो. हे सांसर्गिक किंवा अनुवांशिक नाही आणि त्याचे नेमके कारणही अद्याप स्पष्ट झाले नाही. ‘जीबीएस’ची तीव्रता पाहता, अल्प अशक्तपणा असलेल्या सौम्य प्रकरणांपासून ते जवळजवळ विनाशकारी अशा पक्षाघातापर्यंत असू शकते. ज्यामुळे लोकांना स्वतंत्रपणे श्वास घेता येत नाही. पेरूमध्ये, जानेवारी २०२० ते जुलै या कालावधीत ’कोविड-१९’ची ४५ लाखांहून अधिक प्रकरणे आढळून आली आहेत.

‘जीबीएस’ हा ‘कोविड’ नंतरच्या समस्यांपैकी मज्जासंस्थेशी संबंधित एक ‘सिंड्रोम’ आहे. ‘जीबीएस’मुळे मानवी शरीरात दिसणारी कमकुवतता सहसा लवकर येते आणि काही तासात किंवा दिवसात बिघडते. लक्षणे दिसू लागल्यानंतर बहुतेक लोक पहिल्या दोन आठवड्यांत अशक्तपणाच्या सर्वात मोठ्या टप्प्यावर येऊन पोहोचतात. बोटं, गुडघे, मनगट यांसोबतच कधी हात तर कधी चेहर्‍यावर मुंग्या येणे; पायांमध्ये कमकुवतपणा येऊन नंतर सबंध शरीरभर पसरणे; चेहर्‍याच्या हालचालींमध्ये अडचण म्हणजेच बोलताना, चघळताना, गिळतान त्रास होणे; डोळे फिरवताना त्रास होणे; उच्च रक्तदाब व श्वास घेण्यास अडचण होणे ही या ‘सिंड्रोम’ची लक्षणे आहेत. सर्वात गंभीर बाब म्हणजे पक्षाघात होण्याची सुद्धा शक्यता असते. या ‘सिंड्रोम’साठी कोणताही ज्ञात उपचार नसला तरी काही उपचारांमुळे आजाराची तीव्रता कमी करण्यात आणि पुनर्प्राप्तीचा वेळ कमी करण्यात मदत होऊ शकते. तेव्हा, पेरूला आणि तेथील जनतेला या गंभीर आजाराचा सामना करण्यासाठी बळ मिळो, तेथील आरोग्य यंत्रणाही हे आव्हान सक्षमपणे पेलू शकेल, अशी सध्या तरी प्रार्थना करुया.