भाषाबंधनापलीकडचे शिवचरित्र...

 

तसेच ‘श्रीमान योगी’ हे पुस्तकही हिंदीमध्ये उपलब्ध आहे. बंगालीमध्ये रेणू सरण यांनी ‘छत्रपती शिवाजी जीवनी’ हे पुस्तक लिहिले आहे. २४ पानांमध्ये त्यांनी शिवरायांचा इतिहास मांडण्याचा प्रयत्न केला आहे. ‘ग्यानपीठ पब्लिकेशन, कोलकाता’ यांनी प्रकाशित केलेले ‘आमी छत्रपती शिवाजी बोल्छी’ हे बिजित कुमार साहा यांचे हे पुस्तक नाटक-संवाद रुपात शिवाजी महाराजांचा इतिहास उभा करणारे आहे. ‘शिवाजी कोण होता?’ या गोविंद पानसरेंच्या पुस्तकाचे बंगाली भाषांतर ‘के चिलेन शिवाजी’ झालेले आहे. ‘एनबीए प्रकाशना’ने हे पुस्तक प्रकाशित केलेले आहे. ‘शिवाजी’ हे यदुनाथ सरकार यांचे बंगालीमधील पुस्तक ई-बुक स्वरुपात देखील उपलब्ध आहे. मराठा समाजाची स्थापना कशी झाली, याचा परामर्श त्यांनी बंगालीत घेतलेला दिसतो.उर्दू भाषेतही शिवाजी महाराजांवरील साहित्याचे लेखन झालेले आहे. सय्यद हम्मीद यांनी ‘छत्रपती शिवाजी महाराज और मुसलमान’ हे पुस्तक २०१८ साली लिहिले. शिवाजी महाराजांनी सर्वधर्मसमभाव बाळगून मुस्लीम आणि सर्व धर्मीयांना दिलेले श्रेष्ठ स्थान या विषयी हे पुस्तक भाष्य करते. ‘शिवाजी कौन था’ हे सैद गाझी यांचे पुस्तक २०२० झाली प्रसिद्ध झाले. ४० पानांच्या पुस्तकात त्यांनी शिवचरित्र थोडक्यात मांडलेले आहे.

 

प्रसिद्ध लेखक आणि संशोधक जी. बी. मेहेंदळे यांनी उत्तम संशोधन करून ‘शिवचरित्र’ (शिवाजी : हिज् लाईफ अ‍ॅण्ड टाईम) ई-बुक आणि ऑडिओ बुकमध्ये उपलब्ध करून दिले. या ई-बुकचे माध्यम इंग्रजी असले, तरी ते फ्रेंच, जर्मन आणि पोर्तुगीज भाषांमध्ये अनुवादित व्हावे, अशी त्यांची इच्छा आहे. छ. शिवाजी महाराजांचे केवळ चरित्रच नव्हे, तर प्रशासकीय कौशल्य, युद्धनीती, लष्करी कलागुण आणि ‘पॅट्रिओनिक क्वालिटीज्’ सर्व जगाला कळाव्यात, अशा भावना त्यांनी व्यक्त केले.शिवाजी महराजांवरती सध्या मराठीत अनेक चित्रपट प्रदर्शित होत आहेत, ज्यात ‘पावनखिंड’, ‘शेर शिवराय’, ‘फर्जंद’ यांचा समावेश होतो. शिवाजी महाराजांवर आता जवळजवळ ६०० हून अधिक पुस्तके उपलब्ध आहेत. कादंबरी, महाकाव्य, नाटक, अनुवादित साहित्य, कविता, ललित साहित्य, आरती, पोवाडे, चित्रपट, पोवाडे, काव्यसंग्रह, संशोधनात्मक ग्रंथ, संकलित साहित्य, ग्राफिक्स, माहितीपट, मालिका, शब्दकोश अशा अंगांनी जर विचार केला, तर जवळजवळ २,५९० संदर्भ आपल्याला उपलब्ध होतात. प्रत्येकालाच शिवाजी महाराज विविध अंगांनी, दृष्टीने दिसलेले आहेत. सर्वांनाच या थोडक्या लेखात समाविष्ट करणे शक्य नाही. परंतु, आपल्या राजांची थोरवी कोणतंही भाषिक वा माध्यमबंधन न बाळगता साहित्यातूनही सातासमुद्रापार पोहोचली आहे. जसे रामायण आणि महाभारताविषयी म्हटले जाते की, जोपर्यंत चंद्र आणि सूर्य तेजाळत आहेत, तोपर्यंत हे साहित्य अमर राहणार तसेच शिवचरित्रही आचंद्रसूर्य विश्वकल्याणास कारण ठरेल, हे निश्चितच!