गडचिरोलीच्या वाटेवर तलासरी...

 

साधूंची हत्या झाली, त्या दिवशी गडचिंचले गावात एक अफवा होती. चोर येतात, लहान मुलांना घेऊन जातात किंवा किडन्या चोरतात. साधू दुर्दैवाच्या फेर्‍यात जाऊन अडकले ते याचमुळे आणि या अफवेमुळेच त्यांचा बळी गेला असे सांगितले जाते. दादरा-नगरहवेलीला जाण्याच्या प्रयत्नात असलेले साधू या गावात पोहोचले. सर्वात आधी त्यांना पकडण्यात आले आणि मारहाणही झाली. गावच्या सरपंच चित्रा चौधरी यांनी त्यांना त्यावेळी वाचविले. तेथील वन विभागाच्या चौकीत आसराही मिळवून दिला. खुनाची घटना मात्र यानंतर घडली. ती किती वेळात घडली, याचे उत्तर कुणाकडेच नाही. पोलीस दप्तरी तशी नोंद नाही. पोलिसांच्या लेखी ते मदत करायला लगेचच पोहोचले होते. मात्र, त्या व्हिडिओंनी हा पोलिसी दावा पूर्णपणे उघडा पाडला. पोलीस पोहोचले, मात्र त्यांनी साधूंच्या रक्षणासाठी काहीच केले नाही. निरागस लहान मुलाप्रमाणे एक साधू पोलिसांच्या मागे दडत राहिला. पोलिसांनी त्याला त्या जमावाच्या ताब्यात सोपविले आणि जमावाने त्याचा बळी घेतला. पोलिसांच्या पहिल्या अधिकृत वार्तापत्रात ‘५०० लोकांनी एकत्र येऊन रचलेला कट’ असे या घटनेचे वर्णन केले आहे. गडचिंचले गावात आम्ही पोहोचलो. अशी घटना घडल्यानंतर एखाद्या दुर्गम गावाचे जे व्हायला हवे तेच इथेही झाले होते. गावात जितकी घरे नाहीत, त्याच्या पन्नासपट पोलीस छावणी लावून बसले होते. गावात अपेक्षित सन्नाटा. घरे रिकामीच; कारण हत्या उघडकीला आली आणि योगी आदित्यनाथांनी ट्विट केले आणि विषय देशभर पसरला. मग पोलिसी दमनचक्राला सुरुवात झाली. शंभरांहून अधिक आदिवासींना अटक करण्यात आली. यात व्हिडिओ पाहून आरोपी कोण याची साक्ष पटविण्यात आली आहे का? यासारख्या कितीतरी प्रश्नांची उत्तरे अद्याप तरी समोर आलेली नाहीत.

 

 

अफवा पसरली आणि दुर्दैवाने साधूंच्या हत्या झाल्या, अशी प्राथमिक माहिती समोर आली. वरवर पाहता सगळ्यांना पटेल अशी ही माहिती खरी वाटावी अशीच आहे. अफवा होतीच, पण पंचक्रोषित त्यांनी जे पसरविले, ते त्याहूनही अवघड होते. अशाच अफवा अजूनही काही गावात होत्या लुईस काकड नावाच्या सरपंचाच्या खुनाचा डावही तलासरीत शिजत होता आणि तिथेही अशीच अफवा पसरविण्यात आली होती. आता या अफवा कोण पसरविते? अफवेला उत्तर देण्यासाठी हिंसा कोण घडवून आणतात? आणि त्यातून कुणाचे राजकीय भवितव्य उभे राहते? तलासरी आज एका भयंकर अराजकाच्या उंबरठ्यावर उभी आहे. डाव्यांचा वाढता हिंसक प्रभाव याला कारणीभूत आहे. देशाची राजधानी असलेल्या मुंबईच्या जवळ निपजणारे ही नक्षल समकक्ष लोक कोणत्या क्षणी मुंबईत कायदा-सुव्यवस्थेचे प्रश्न निर्माण करतील, हे सांगता येत नाही. या सगळ्याची उत्तरे शोधायची असतील, तर आता आदिवासींच्या मूळ हिंदू धर्मपरंपरांचे पुनर्जागरण करण्याची गरज आहे. त्याचबरोबर रोजगाराच्या नव्या संधी इथल्या तरूणांसाठी कशा उभ्या राहतील, हेदेखील पाहणे आवश्यक आहे; अन्यथा हे डावे तलासरीची गडचिरोली केल्याशिवाय राहणार नाहीत.