पालीच्या तीन नव्या प्रजातींचा शोध

    20-Jun-2019
Total Views |


 


महाराष्ट्रातून एक तर तामिळनाडूमधून दोन पालींचा शोध ; महाराष्ट्रातील तरुण संशोधकांची कामगिरी


मुंबई (अक्षय मांडवकर) : महाराष्ट्रातील तरुण उभयसृपशास्त्रज्ञांनी पालीच्या तीन नव्या प्रजातींचा उलगडा केला आहे. यामध्ये महाराष्ट्रातून एक आणि तामिळनाडूमधून दोन पालींचा नव्याने शोध लावण्यात संशोधकांना यश मिळाले आहे. या पालींचे नामकरण 'हेमिडॅक्टिलस कोलीइन्सिस', 'हेमिडॅक्टिलस संकरीइन्सिस ' आणि 'हेमिडॅक्टिलस चिखलदराइन्सिस' असे करण्यात आले आहे. महत्वाचे म्हणजे 'हेमिडॅक्टिलस' या पालीच्या पोटजातीमधील प्रजातींच्या गुणसूत्रांची मांडणी प्रथमच संशोधकांकडून करण्यात आली आहे.

 

भारतातील पालींच्या प्रजातींमध्ये तीन नव्या प्रजातींची भर पडली आहे. देशातील सरीसृपांचा विचार केल्यास आजही या वर्गाबाबत संशोधनाचे काम सुरू आहे. गेल्या दशकभरात या जीवांविषयी संशोधनाचे काम करणाऱ्या संशोधकांची फळी महाराष्ट्रात तयार झाली आहे. आजही केवळ बाहेरील निरीक्षणाच्या आधारावर सरीसृपवर्गातील प्रजाती नव्याने दिसत असल्याचे संशोधक सांगतात. याच कामाअंतर्गत महाराष्ट्रातील 'चिखलदरा' आणि तामिळनाडूमधील 'कोली हिल' 'संकरी' या भागातून पालीच्या तीन नव्या प्रजातींचा शोध लावण्यात आला आहे. बंगळूरु येथील 'नॅशनल सेन्टर फाॅर बायोलाॅजिकल सायन्स इन्सिट्यूट' या संस्थेत कार्यरत असणारे अक्षय खांडेकर, इशान अग्रवाल, अमेरिकेचे शास्त्रज्ञ अॅऱन बाॅवर आणि ज्येष्ठ उभयसृपशास्त्रज्ञ डाॅ. वरद गिरी यांनी या पालींचा उलगडा केला आहे. गुरुवारी प्रकाशित झालेल्या 'झूटॅक्सा' या संशोधन पत्रिकेत या संशोधनाचे वृत्त प्रकाशित करण्यात आले आहे. या तीनही प्रजाती 'हेमिडॅक्टिलस' या पोटजातीमधील आहेत. या पोटजातीमध्ये भारतात सुमारे ३५  प्रजातीच्या पाली सापडतात.

 

 

 

नव्याने सापडलेल्या या तीनही प्रजाती केवळ महाराष्ट्र आणि तामिळनाडूमधील त्याच विशिष्ट प्रदेशात सापडत असल्याने त्यांचे नामकरण त्याच भूभागाच्या नावाने केल्याची माहिती संशोधक अक्षय खांडेकर यांनी दिली. आपल्या घरामध्ये वावरणाऱ्या पालींच्या प्रजातींमध्येच या नव्या पालींचा समावेश होतो. या पालींचा अधिवास खडकाळ भागात असून त्या निशाचर असल्याचे खांडेकर यांनी सांगितले. त्या किटकांवर गुजराण करतात. त्यांची पाठ खवलेदार असते. संशोधकांनी या नव्या प्रजातींची चाचणी गुणसूत्र (डीएनए) आणि आकारशास्त्राच्या (मोर्फोलाॅजी) आधारे केली आहे. या पालींमध्ये त्यांच्या मांडीवरील 'फीमोरल' ग्रंथींची संख्या वेगवेगळी असते. त्यामुळे र नव्याने आढळलेल्या प्रजातींची चाचणी 'फीमोरल' ग्रंथींच्या संख्येच्या आधारावर करण्यात आल्याचे, खांडेकर म्हणाले. महत्वाचे म्हणजे नव्या पालींची गुणसुत्रांच्या आधारे चाचपणी करताना आम्ही 'हेमिडॅक्टिलस' या पोटजातीमधील सर्वच प्रजातींच्या गुणसूत्रांची मांडणी केल्याचे खांडेकर यांनी सांगितले. अशा प्रकारे 'हेमिडॅक्टिलस' पोटजातीमधील प्रजातींच्या गुणसुत्रांची प्रथमच मांडणी करण्यात आली आहे. या नव्याने सापडलेल्या पालींमधील 'हेमिडॅक्टिलस कोलीइन्सिस' ही प्रजात ८० मि.मि, 'हेमिडॅक्टिलस संकरीइन्सिस ' ही प्रजात ५० मि.मि आणि 'हेमिडॅक्टिलस चिखलदराइन्सिस' ही प्रजात ४५ मि.मि आकाराची आहे. या प्रजाती मातकट रंगाच्या आहेत. त्यांना यापुढे इंग्रजीमध्ये 'कोली राॅक गेको', 'संकरी ब्रुकिश गेको' आणि 'चिखलदरा ब्रुकिश गेको' या सर्वसामान्य नावाने संबोधता येईल.
 

वन्यजीव व पर्यावरण विषयक मजकूरासाठी लाईक करा...

facebook.com/MahaMTB/ आणि फॉलो कराtwitter.com/MTarunBharat