रशिया आणि इराणशी होणार्‍या नैसर्गिक वायू व्यापारातून तुर्कमेनिस्तानला फार मोठं उत्पन्न मिळते. पण, बर्डीमुखामेदोव्ह यांच्या अदूरदर्शीपणामुळे रशियाबरोबरचा व्यापार धोक्यात आला आहे. सामान्य जनतेची अवस्था मुळातच अत्यंत दरिद्री आहे. कारण, देशाच्या उत्पन्नापैकी ..

कथा किंवा गोष्ट या विषयाचा माणसाच्या मनावर चटकन पडणारा प्रभाव लक्षात घेऊन, लोकनेत्यांनी वेळोवेळी सामाजिक उत्थानासाठी योग्य वापर करून घेतलेला आहे. ..

कोलकाता शहरातल्या जुन्या पार्क स्ट्रीटवर म्हणजे आताच्या नेहरू रोडवर ‘इंडियन म्युझियम’ या नावाने ओळखली जाणारी, एक भव्य वास्तू उभी आहे. आपल्या देशाच्या आधुनिक इतिहासातलं हे पहिलं म्युझियम किंवा संग्रहालय. दि. २ फेब्रुवारी १८१४ या दिवशी हे संग्रहालय ..

विज्ञान-तंत्रानाच्या संगणकीय क्रांतीमुळे युद्धतंत्र अधिक व्यापक, अधिक घातक, अधिक मारक बनलं असून त्यास इलेक्ट्रॉनिक वॉरफेअर’ किंवा ‘ई. डब्ल्यू.’ म्हटले जाते. त्याचाच आविष्कार ड्रोन प्रणाली. ही प्रणाली येत्या काळात अधिक विकसित होाणर असून त्याचा घेतलेला ..

‘एमएसएस’च्या मुख्यालयात दहा हजार कर्मचारी काम करतात, तर देशभरात त्याचे एक लाख कर्मचारी कार्यरत आहेत. इतर कोणत्याही देशाच्या गुप्तेहर खात्याप्रमाणेच ‘एमएसएस’चे हस्तकही कार्यक्षमतेने काम करतात. असं आतापर्यंत दिसत होतं. मग आताच एकदम माओच्या काळाप्रमाणे ..

सप्टेंबर २०२३ मध्ये ’युनेस्को’ने आपली जागतिक वारसा स्थळांची ताजी यादी जाहीर केली आहे. त्या यादीत भारतातील दोन ठिकाणं आहेत. एक म्हणजे बंगालमधील शांतिनिकेतन आणि दुसरं म्हणजे कर्नाटकातील होयसळ राजांनी बांधलेली अप्रतिम वास्तुकलेचे नमुने असलेली तीन मंदिरं. ..

४ डिसेंबर २०२३ हा दिवस भारतीय नौदलाच्या, महाराष्ट्राच्या, कोेकण किनारपट्टीच्या इतिहासातला एक संस्मरणीय दिवस ठरणार आहे. त्या दिवशी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी मालवण शहराला भेट देऊन, छत्रपती शिवरायांच्या ४३ फूट उंच ब्राँझ पुतळ्याचं अनावरण करणार आहेत. शिवाय ..

‘लाईफ ऑन मिसिसिपी’ प्रकाशन वर्ष - १८८३ हे मार्क ट्वेनचं पुस्तक म्हणजे पाण्यावरच्या भ्रमंतीच्या विलक्षण वेडाची कहाणीच आहे. लेखक जणू त्या नदीच्या प्रेमातच पडला आहे. तिला सोडून जमिनीवर पाय ठेवावा, असं त्याला मुळी वाटतच नाही. आज १४० वर्षांनंतरही लेखकाच्या ..

रशिया लगेच युक्रेनची मालवाहू जहाजं बुडवायला सुरुवात करेल का? याला उत्तर म्हणून युक्रेन रशियाची जहाजं की, विशेषतः सीरियन एक्सप्रेस बंद पाडू शकेल का आणि सर्वात महत्त्वाचे म्हणने एर्दोगान काय भूमिका घेतील? ..

मार्सेली लास्ट या एका सर्वसामान्य ज्यू महिलेचं हे मनोगत आपल्याला इतिहास आणि भविष्य दोन्ही दाखवतं. कल्पना करा की, आपले ऐतिहासिक वीर जेव्हा मोहिमेसाठी बाहेर पडत, तेव्हा यांच्या घरच्यांची मनःस्थिती कशी होत असेल? ..

१७७९च्या वडगावच्या विजयानंतर आपलं युद्धतंत्र बदलण्याची नितांत गरज आहे. आगामी काळातल्या लढाया तलवारी-भाले यांच्या नसून, तोफा-बंदुकांच्या असणार आहेत. ही हत्यारं आपण स्वतः निर्माण करण्याची गरज आहे, ही जाणीव फक्त महादजी शिंदेंना झाली होती. पण, ते १७९४ ..

आता बलुचिस्तान हा सगळाच प्रांत इंग्रजांनी नव्याने निर्माण होणार्‍या पाकिस्तानला दिलेला होता. खरान, लास बेला आणि मकरान या संस्थानांनी पाकिस्तानात विलीन होण्याचा निर्णय घेतला. पण, कलातचे अधिपती खान मीर अहमद यारखान यांना स्वतंत्र राहायचं होतं. यांनी ..

साधारण गेल्या तीन महिन्यांपासून कानावर येत होते की, मुंबई शहरातला जो नागपाडा नावाचा भाग आहे, तिथे एक नागोबाचे देऊळ आहे. त्यावरुनच भागाला ‘नागपाडा’ हे नाव पडले आहे. परंतु, हे देऊळ ऐन मुसलमानी वस्तीत आहे. बहुधा ते कुणा मुसलमान व्यक्तीच्याच ताब्यात ..

डॉ. महंमद इक्बाल नावाचे एक मोठे विद्वान कवी होऊन गेले. ‘सारे जहाँ से अच्छा’ हे गीत त्यांनी लिहिलेलं आहे. मुळात ती कविता आहे आणि तिचं नाव आहे-‘तराना-ए-हिंदी.’ आपल्या देशाच्या स्वातंत्र्य आंदोलनात, हे गीत खूपच लोकप्रिय झालं. ‘सगळ्या जगात आमचा हिंदुस्थान ..

मेजर जनरल किरिलो बुडानेव्ह आज फक्त ३७ वर्षांचा आहे. युक्रेनचे अध्यक्ष व्होल्दोमीर झेलेन्स्की यांनी २०२० साली त्याला ‘डायरेक्टरेट ऑफ इंटेलिजन्स’ किंवा ’एलयूआर’चा म्हणजेच युक्रेनियन गुप्तहेर खात्याचा प्रमुख बनवलं. तेव्हा तर तो फक्त ३४ वर्षांचा होता. ..

रिबेका आणि तिचा नवरा ग्रेग यांनी ‘स्ट्रदर्स वॉचमेकर्स’ अशी कंपनीच स्थापन केली असून, यांची अशी ख्याती आहे की, उत्कृष्ट प्रतीची यांत्रिक घड्याळं आजदेखील लोक पसंत करतात. ..

डॅनियल एल्सबर्गने अमेरिकन युद्धखात्याने म्हणजेच पेंटेगॉनने ‘आण्विक युद्ध कार्यक्रम’ या विषयावर बनवलेल्या मजकुराची तब्बल सात हजार पाने ’न्यूयॉर्क टाईम्स’च्या स्वाधीन केली. दि. १३ जून, १९७१ या दिवशी ‘न्यूयॉर्क टाईम्स’ने या ’पेंटेगॉन पेपर्स’वर आधारित ..

दि. २८ मे ते ३ जून, १९४५ या कालावधीत हजारो कोसॅक शरणार्थींना लिअंझ शहरातून गुराढोरांप्रमाणे ट्रक्समध्ये कोंबून सोव्हिएत सैन्याच्या स्वाधीन करण्यात आलं. अनेकांनी आत्महत्या केल्या. ज्यांनी केल्या नाहीत, त्यांना सोव्हिएत सेनापतींनी गोळ्या घालून किंवा ..

ग्वाम? काय आहे हे? बामसारखं वाटतं आणि तिथे अमेरिकेचा दिवस उगवतो? म्हणजे नेमकं काय होतं? तिथे दिवस उगवतो, तेव्हा उर्वरित अमेरिकेत अंधार असतो की काय? सांगतो. सगळं व्यवस्थित, नीट सांगतो. ..

बेलारूसचे राष्ट्राध्यक्ष अलेक्झांडर लुकाशेंको ही पुतीन यांचीच थोडी फिकी कार्बन कॉपी आहे. 1994 साली लुकाशेंको जे एकदा त्या राष्ट्राध्यक्षाच्या खुर्चीला चिकटलेत, ते 29 वर्षे उलटली तरी तिथून हलायला तयार नाहीत. म्हणजे निवडणुका वगैरे साग्रसंगीत पार पडतात ..

‘राष्ट्रीय अभयारण्य सप्ताह’ म्हणून दि. २२ ते ३० एप्रिल असे नऊ दिवस घोषित केल्यामुळे दि. २२-२३ एप्रिल आणि दि. २९-३० एप्रिल असे दोन ‘वीकएण्ड्स’ लोकांनी कोणाला तरी एका किंवा जमल्यास दोन्ही ‘वीकएण्ड्स’ ना रानावनात जावं, असा अमेरिकेच्या वन खात्याचा उद्देश ..

इथेच हाईम टोपोलचा भाग्योदय झाला. 1967 साली त्याने ‘वेस्ट एंड’वर नवीची भूमिका अशी काही बहारीने उभी केली की, 1994 पर्यंतच्या एकंदर साडेतीन हजार रंगमचीय प्रयोगांमध्ये आणि 1971च्या त्याच नावाच्या चित्रपटातही त्यालाच तवीची भूमिका साकारायला मिळाली. ..

पश्चिमी जगाची आज जी वैज्ञानिक-तांत्रिक प्रगती आपल्याला दिसते आहे आणि त्या भौतिक प्रगतीतून निर्माण झालेल्या समृद्धीमुळे आपण दिपून गेलो आहोत, ती एका रात्रीत झालेली नसून गेली किमान ५००-७०० वर्षं हळूहळू होत गेलेलीआहे आणि प्रत्येक गोष्टीला ‘का?’ असा ..

भारत सरकारच्या प्रतिनिधीने अधिकृतपणे एवढंच म्हटलं की, हा सैनिकी हल्ला नसून ‘जैश-ए-मुहम्मद’ या अतिरेकी संघटनेच्या छावणीवर केलेला हल्ला होता. म्हणजे हैदराबादवर हल्ला करताना सरदार पटेलांनी कशी भूमिका घेतली होती की, ‘ही लष्करी कारवाई नसून पोलीस अ‍ॅक्शन ..

१५ ऑक्टोबर १८१७ या दिवशी वयाच्या ७१व्या वर्षी थाडियस कोझिस्को मरण पावला. त्यापूर्वी त्याने आपल्या शेतीवाडीवरच्या सर्व कुळांना समान हक्क दिले. म्हणून आजही पोलंडमध्ये त्याला ‘प्रिन्स ऑफ पीझंटस्-शेतकर्‍यांचा राजा’ म्हणून ओळखतात. १८०२ साली कोझिस्कोने ..

आक्रमक जर्मन सैन्याने रणांगणावर चुकीचे झेंडे दाखवून शत्रूला फसवणं, चुकीच्या बातम्या मुद्दाम पेरणं, व्याप्त प्रदेशातल्या नागरिकांना विशेषतः ज्यू नागरिकांना तडीपार करणं अशा अनेक गोष्टी अगदी पद्धतशीरपणे घडवून आणल्या होत्या. आता अगदी याच गोष्टी रशियन ..

शेवटी ब्रिटिश पंतप्रधान बेंजामिन डिझरायली याने १८७६ मध्ये ‘रॉयल टायटल अ‍ॅक्ट’ असा कायदाच पास केला आणि त्यानुसार दि. १ जानेवारी, १८७७ रोजी राणी व्हिक्टोरियाने ‘भारत सम्राज्ञी’ असा किताब अधिकृतपणे धारण केला. ..

१६ ऑगस्ट ते १६ डिसेंबर १९७१ या कालखंडात या कमांडो टोळ्यांनी पाकिस्तानी १५ पुरवठा जहाजं, ११ कोस्टर्स जहाजं, सात गनबोट्स, ११ बार्जेस, २ टँकर्स, १९ रिव्हर क्राफ्ट्स अशा ६५ नौदलीय जहाजांवर एकूण १२६ जहाजं बुडवली...

दरवर्षी 4 डिसेंबर हा दिवस ‘नौदल दिवस’ म्हणून साजरा केला जातो. तसेच डिसेंबर महिन्याचा पहिला आठवडा हा ‘नौदल सप्ताह’ म्हणून साजरा होतो. भारतीय नौदलातल्या कित्येक परंपरा हा ब्रिटिशांचा वारसा आहे. पण, ‘नौदल दिवस’ आणि ‘नौदल सप्ताह’ हे मात्र पूर्णपणे स्वतंत्र ..

‘फेक न्यूज’चा प्रचंड वापर सध्या केला जात आहे. इंटरनेट आणि समाजमाध्यमांमुळे तर खरी बातमी आणि खोटी बातमी वेगळी काढणं कठीण होऊन बसलं आहे. सध्या या सगळ्याचा अगदी कळस झालाय. हा प्रकार पूर्वीदेखील होताच फक्त प्रमाण कमी होतं...

‘चेहरा’ हा मुख्य मुद्द्यावरून या सर्व गोष्टी निघण्याचं मुख्य कारण म्हणजे डॉ. लिंडसे फिट्झहॅरिस या विदुषीचं ताजं पुस्तक ‘द फेसमेकर.’..

गेल्या साधारण पाच वर्षांच्या काळात काराकलपाक लोकांना अचानकपणे एका नव्या फायदेशीर व्यवसायाचा शोध लागला आहे. तो म्हणजे ज्येष्ठमध या औषधी वनस्पतीची शेती. अरल समुद्राच्या पात्रात आणि परिसरात ही झाडं विपुल प्रमाणात आहेत. ती मुळासकट उपटायची आणि त्याचे ..

गेल्या महिन्यात तीन मोठी माणसं काळाच्या पडद्याआड झाली. त्यापैकी एकाने शंभरी ओलांडली होती. दुसरी दोघं नव्वदी ओलांडलेली होती. सोव्हिएत रशियाचे माजी राष्ट्राध्यक्ष मिखाईल गोर्बाचेव्ह हे ३० ऑगस्ट रोजी मरण पावले. ते ९१ वर्षांचे होते. ब्रिटनची राणी एलिझाबेथ..

२०२० पासून आता २०२२ मध्येही इस्रायलच्या या ‘आयर्न डोम’चा प्रभाव पाहून खुद्द सौदी अरेबियासह इतरही अरब देश इस्रायलच्या ‘अब्राहम करारा’मध्ये सामील होण्यास उत्सुक आहेत. फक्त अजून उघडपणे ते तसं म्हणत नाहीयेत. कारण, आपण ज्यू लोकांशी मैत्री केलेली आपल्या ..

आपले राजकीय नेते पाकिस्तानला ५५ कोटी रुपये देत होते नि आपल्या भारतीय सैन्याचे इंग्रज सरसेनानी अर्धी शस्त्रसामग्री पाकिस्तानला पाठवण्याबद्दल आग्रही होते. अशा स्थितीत देशभक्त (म्हणजे खरेखुरे राष्ट्रीय दृष्टी असणारे) राजकीय नेते आणि खंबीर सेनापती यांनी ..

अवघा १९ वर्षांचा नीरज ‘नायब सुभेदार’ म्हणून भारतीय लष्कराच्या ‘राजपुताना रायफल्स’ या पलटणीत दाखल झाला. गेल्या वर्षीच्या ऑलिम्पिक सुवर्णपदकानंतर त्याला पदोन्नती मिळून आता तो सुभेदार झाला आहे...

कोण हा देवसहायम्? २००४ ते २०२२ एवढा काळ त्याच्या संतपदाचा प्रस्ताव विचाराधीन का राहिला? तो संत झाला किंवा न झाला, तर तुम्हा-आम्हाला काय फरक पडतो? काय आहे ही सगळी भानगड?..

परवाच्या २३ मे या दिवशी अमेरिकेची आर्थिक राजधानी असणार्‍या न्यूयॉर्क शहरातला शेवटचा टेलिफोन बूथ हलवण्यात आला. अमेरिका प्रत्येक गोष्टीला स्वत:चा असा वेगळा शब्द वापरते, तसं कोपर्‍यावरच्या या नाणं टाकून वापरायच्या फोनला त्यांनी नाव दिलं होतं ‘पे फोन.’ ..

आपल्या देशात आपणच अल्पसंख्य आहोत. रशियन भाषिक जास्त आहेत. तेव्हा परत या. तुमची नोकरी-व्यवसाय-निवास सगळी व्यवस्था आम्ही करू. व्लादिमीर पुतीन आणि नझरबायेव्ह यांचे संबंध चांगले होते. पुतीनना हे आवाहन फारसं पसंत पडलं नाही. पण, नझरबायेव्हनी त्यांच्या ..

रशियाचा आफ्रिका खंडातला हा हस्तक्षेप मालीपुरता मर्यादित नाही. नायजर, नायजेरिया, बुर्किना फासो, लीबिया, सुदान, सेंट्रल आफ्रिकन रिपब्लिक उर्फ ‘कार’, इथियोपिया, मोझांबिक अशा विविध आफ्रिकी देशांत रशिया ‘वॅग्नर ग्रुप’च्या बुरख्याआडून प्रवेश करू पाहातो ..

२०१५ साली भारताचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी जेव्हा सिंगापूरला भेट दिली होती, तेव्हा त्यांनी ‘एस्प्ल्नेड पार्क’या ठिकाणच्या ‘आझाद हिंद सेने’च्या युद्ध स्मारकाला आवर्जून भेट देऊन आदरांजली वाहिली होती. एक नवी परंपरा, नवा पायंडा पाडला होता. भारताच्या ..

ज्याप्रमाणे शालिवाहनाने मातीच्या सैनिकांमध्ये संजीवनी फुंकून, त्यांना जीवंत करून त्यांच्याकरवी पराक्रम केला,तसंच डॉ. हेडगेवारांनी असंघटितपणामुळे मातीप्रमाणेच सगळ्यांकडून तुडवल्या जाणार्‍या हिंदू समाजाला संघटनेचा संजीवनी मंत्र देऊन त्यांच्यात प्राण ..

कर्झनच्या सूचनेला अनुसरून तत्कालीन भारतीय (इंग्रजी) सैन्यप्रमुख जनरल किचनेर याने भारतीय सैन्यात बर्‍याच सुधारणा केल्या. भारतीय सैनिकांची स्थिती बरीच सुधारली. पण अधिकारी श्रेणीत बढती? छे! तुच्छ काळा भारतीय सिपॉय आमच्या सैन्यात अधिकारी होणार? आणि ..

केशर ही वस्तू इतकी अवास्तव महाग असण्याचं कारण त्याची खर्चिक, वेळखाऊ प्रक्रिया हे आहे. केशरचे कंद जमिनीत पेरले जातात. त्याला जांभळ्या रंगाची जमिनी सरपट पानं आणि फुलं येतात. प्रत्येक फुलाला पिवळसर रंगाचे तीनच पराग येतात. ते हाताने खुडायचे. कागदाच्या ..

चित्रपटाचं नावं ‘कंदाहार’, कथानक घडतंय अफगाणिस्तानात; मग चित्रीकरण सौदी अरेबियात का बरं? याची मुख्य कारण दोन - एक म्हणजे अफगाणिस्तानात जाऊन चित्रीकरण काय करणार कपाळ! आणि दुसरं त्याहून महत्त्वाचं कारण म्हणजे, सौदी सरकारचा आपल्या देशातला चित्रपट उद्योग ..

आज १०० वर्षांनंतर हडप्पा आणि मोहेंजोदडो ही सरस्वती सिंधू सभ्यतेमधली अतिशय प्रगत शहर होती नि सन पूर्व तीन हजार वर्षांनंतर सरस्वती नदी हळूहळू कोरडी पडल्यामुळे, तिथल्या नागरिकांना स्थलांतर करावं लागलं, हा सिद्धांत सर्वमान्य झाला आहे. फक्त भारतातले ..

आता पाकने सौदीच्या शत्रूंशी सख्य केल्यावर सौदी काय करेल? त्याने १०० कोटींचा प्रकल्प बासनात गुंडाळला आणि ६० कोटी, २० लक्षांच्या कर्जावरील दहा कोटींच्या व्याजाची ताबडतोब मागणी केली. आता पाकिस्तान दहा कोटी कुठून उत्पन्न करणार? अशा वेळेस एकच तारणहार ..

संतापलेली जनता रस्त्यावर उतरली आणि दि. ५ जानेवारी, १९३२ पासून प्रथम मुंबईत आणि मग देशभर जे आंदोलन भडकत गेलं, ते एप्रिल १९३२ अखेरपर्यंत टिकलं. या सगळ्या घटनांना ९० वर्षं पूर्ण होतायत. त्यांचं स्मरण करताना व्यक्ती, प्रसंग आणि ठिकाणं या सर्वच घटकांकडे ..

एवढा अभ्यास करुनही गोलेनिवस्कीच्या गुंतागुंतीच्या हेर कामगिऱ्यांचं संपूर्ण रहस्य उलगडलंय असं म्हणता येणार नाही. कारण, ब्रिटनच्या ‘एमआय ५’ या गुप्तहेर खात्याने गोलेनिवस्कीची फाईल टिम टेटला दिली नाही. त्यांच म्हणणं असं की, त्यातली माहिती इतकी संवेदनशील ..

‘टीम मार्शल’ म्हणतोय, आजचं जग ‘युरो-अटलांटिक’ नव्हे, तर ‘इंडो-पॅसिफिक’ बनलंय. कारण, नवा जागतिक संघर्ष प्रदेश आता आशिया खंड आणि त्याच्या भोवतीचा हिंदी महासागर आणि पॅसिफिक महासागर असणार आहे. या संघर्षातले मुख्य भिडू आहेत अमेरिका, चीन आणि उत्तर कोरिया. ..

२०२० ऑगस्टच्या स्फोटाची चौकशी करण्यासाठी लेबेनॉन सरकारने तारीक बितार नावाच्या न्यायाधीशाची नेमणूक केली. त्यावरून ‘हेझबोल्ला’, ‘अमल मूव्हमेंट’ आणि ‘लेबॅनीज फोर्सेस’ या तिन्ही गटांत आपसात सशस्त्र दंगल होऊन अनेक लोक ठार झालेत. ही घटना अगदी नुकतीच म्हणजे ..

'स्टार्ट’ हे अमेरिका आणि रशिया यांच्यातल्या एका अण्वस्त्र नियंत्रण कराराच्या नावाचं लघुरूप आहे. ‘स्ट्रॅटेनिक आर्म्स रिडक्शन ट्रीटी’ या शब्दांच्या आद्याक्षरांमधून ‘स्टार्ट’ हा शब्द बनला आहे.जानेवारी २०२१ मध्ये जो बायडन यांनी नवे राष्ट्राध्यक्ष म्हणून ..

केंद्रातल्या आणि राज्यांमधल्या शासनांना याची काही फिकीर नव्हती, असंच म्हणावं लगेल, कारण अशा तस्करीमार्गे परदेशात गेलेल्या वस्तू परत भारतात आणण्याबद्दलची उपलब्ध आकडेवारीच तसं सांगते आहे...

भारतात ज्यू लोक आहेत; युरोपातल्या विविध देशांंमध्ये ज्यू लोक होते. तिथून ते वेळोवेळी अमेरिकेत स्थलांतरित झाले, हे सगळं आपल्याला साधारण माहिती असतं. पण, चीनमध्येसुद्धा ज्यू लोक होते?..

सर्वशक्तिमान अमेरिकेने एकदा करायचंच म्हटल्यावर अशक्य काय होतं? लवकरच अमेरिकन रसायन-औषधी शास्त्रज्ञ, मनोवैज्ञानिक आणि गुप्तहेर अधिकारी यांच्या सहकार्याने एक जबरदस्त महत्त्वाकांक्षी प्रकल्प सुरू झाला. त्याचं नाव होतं ‘प्रोजेक्ट एम. के. अल्ट्रा.’..

१९९१ साली सोव्हिएत साम्राज्यच कोसळलं आणि त्याची प्रजासत्ताके स्वतंत्र देश बनले. म्हणून युरोपीय विद्वानांचं म्हणणं असं की, हे सगळे देश या वर्षी ३० वर्षांचे झाले. पण त्या देशांना तसं वाटत नाही. त्यांना आपला किमान ५०० वर्षांचा इतिहास चांगलाच अवगत आहे ..

मुसलमान हे कायम विजेते आणि हिंदू हे कायम पराभूत, असं चित्र मुद्दाम उभं केलं गेलं. आता आलं का लक्षात? १९७०च्या सुमारास, राजस्थान राज्याच्या काँग्रेसी सरकारच्या पर्यटन खात्याने, हल्दी घाटीत उभारलेल्या माहितीफलकावर राणा प्रताप पराभूत झाला, असं का लिहिण्यात ..

हिटलरने ६० लाख ज्यू लोक ठार केले. ‘ऑपरेशन बार्बारोझा’मध्ये अडीच कोटी माणसं ठार मारली. हिटलरच्या मते, ज्यू आणि स्लाव्ह वंशीय लोक त्याचे शत्रू होते. त्यांना मारणे हे क्रौर्यच होते. पण, स्टॅलिनच्या क्रौर्याला काय म्हणावं?..

नुकतीच ‘कोअर ऑफ इंजिनिअर्स ऑफ इंडियन आर्मी’ या पथकामध्ये १२ नव्या पुलांची भर पडली आहे. म्हणजे काय? तर हे चल किंवा कुठूनही कुठेही घेऊन जाता येतील असे पूल आहेत...

इस्रायलने प्रत्येक घटनेला कडवा जबाब दिला. मग तर अतिरेकी आणखीनच बेफाम झाले. पश्चिमी देश इस्रायलची पाठराखण करतात , म्हणूनच ते पश्चिमी देशांवरही तुटून पडले. ‘हेजबोल्ला’, ‘हमास’, ‘तालिबान’, ‘अल् कायदा’, ‘इसिस’ आणि आता हा नवा ‘पॅलेस्टेनियन इस्लामिक जिहाद’ ..

विमानचालक विरहित विमान आपल्या किंवा शत्रूच्या प्रदेशावर पाठवायचं. त्याद्वारे टेहळणी, पाहणी, छायाचित्रण किंवा बॉम्बफेक करता येईल का? या ‘अन-मॅन्ड एरियल व्हेईकल’चं संचालन भूमीवरून रिमोट कंट्रोलद्वारे कसं करायचं? याबाबत जारीने संशोधन सुरू झालं. १९८०, ..

जगभरातून ज्यू लोक ‘वेलिंग वॉल’वर माथा टेकवायला जातात. या सगळ्या प्राचीन पवित्र स्थानांना धारण करून उभ्या असलेल्या ‘माऊंट मोरिया’ला आज म्हणतात ‘टेंपल माऊंट.’..

जादा झालेल्या गव्यांची शिकार करायला शिकारी लोकांना अधिकृतपणे परवानगी द्यायचं ठरलं. मग संबंधित सरकारी खात्याने चक्क जाहिरात दिली की, शिकारीचे सर्व नियम पाळून, ज्यांना शिकार करायची आहे त्यांनी अर्ज करा...

गावाच्या मानचिन्हामध्ये सोन्याचं उत्खनन नि फाशी दोन्हीचं चित्र ठेवलं. पुढे कित्येक वर्षांनी ‘हँगटाऊन’चं ‘प्लेसरव्हिल’ असं नवं नाव ठेवण्यात आलं. फाशी दिलेल्या झाडाचं खोड आजही टाऊन कौन्सिलच्या एका कक्षात मुद्दाम ठेवण्यात आलं आहे. ..

आता भारतीय लष्कर थेट सियालकोटवर धडक मारू शकेल, असं दिसल्यावर पाकिस्तानच्या ‘पहिली कोअर’ सेनादलाने बिनशर्त शरणागती स्वीकारली. पठाणकोट नि जम्मू राहिलं बाजूला, सियालकोट गमावण्याची वेळ आली!..

दि. ५ एप्रिल हा ‘राष्ट्रीय नौकानयन दिवस’ आहे. आपल्याला डिसेंबरचा पहिला सप्ताह हा ‘नौदल सप्ताह’ म्हणून माहीत आहे. तशीच ५ एप्रिलची प्रसिद्धी होणं आवश्यक आहे...

८४ वर्षांचे पोप ९० वर्षांच्या अयातुल्लांना भेटायला गेले ते उगीच नव्हे. आधुनिक वर्तमान ‘क्रूसेड’मध्ये ‘बिटवीन दी लाईन्स’ बरंच काही घडतं आहे...

शुक्रवार, दि. २ एप्रिल, २०२१ या दिवशी ‘गुड फ्राय डे’ आहे. त्याच्या साधारण ४० दिवस अगोदर जो बुधवार येईल, त्याला ‘अ‍ॅश वेड्नसडे’ असं म्हटलं जातं. तो दिवस परवा १७ फेब्रुवारी, २०२१ रोजी पार पडला. त्यानिमित्त.....

जगभरातली पहिली महिला डॉक्टर एलिझाबेथ ब्लॅकवेल हिचा जन्म ३ फेबु्रवारी, १८२१ सालचा, म्हणजे नुकतीच तिची द्विजन्मशताब्दी झाली. तिची ही जीवनकहाणी.....

‘सी व्हिजिल २१’ युद्धसराव आणि आता त्या पाठोपाठ फक्त चार संरक्षण दलांचा सहभाग असलेला ‘टोपेक्स २१’ हा मुख्य युद्धसराव, याद्वारे देश, शांततेचा काळ अथवा युद्धकाळ यांत उभ्या राहू शकणार्‍या कोणत्याही सागरी आव्हानाला तोंड देण्यास सज्ज आहे, समर्थ आहे. ..

गिर्यारोहण, निसर्ग आणि पर्यावरणप्रेमी ट्रेकर्स, भटके या लोकांच्या दृष्टीने हडसन स्टक या माणसाचा १००वा स्मृतिदिन त्याची आठवण काढावी, असा नक्कीच होता. कोण होता हा इसम? ..

कर्नल जॉर्ज ब्लेक परवा २६ डिसेंबर, २०२० रोजी वयाच्या ९८व्या वर्षी मॉस्कोमध्ये मरण पावला. शीतयुद्ध कालखंडाचा आणखी एक मोठा साक्षीदार नाहीसा झाला. ..

परवा १२ डिसेंबर, २०२० रोजी जॉन ल कॅरे मरण पावला. गेल्या १४ महिन्यांच्या काळात त्याने आणखी काहीलिहिलं आहे का, याबद्दल त्यांच्या अधिकृत प्रवक्त्याने अजून काही घोषणा केलेली नाही. ..

भारत स्वतंत्र झाल्यानंतर, नौदलाने भरसमुद्रात शत्रूच्या मोठ्या आरमाराशी लढलेली ही पहिली लढाई, पहिली कुस्ती. ती भारतीय नौसैनिकांनी चितपट मारली...

रस्त्याच्या दुतर्फा उभे असलेले नागरिक राष्ट्राध्यक्षांना अभिवादन करीत होते. राष्ट्राध्यक्ष हसून हात हलवून त्या अभिवादनाचा स्वीकारत करीत होते. अब्राहमचा कॅमेरा चालू होता. कॅमेर्‍याच्या व्ह्यू फाईंडरमधून तो हे सर्व पाहत होता. ..

‘पिट बुल’च्या बळींची संख्या आपल्याला आपल्या देशातल्या विविध घटनांच्या संदर्भात अगदीच किरकोळ वाटेल, पण लक्षात घ्या की हा सैतानी कुत्रा पाळण्याची अमेरिकेत ‘फॅशन’ आली आहे...

गागारिन हा तरबेज वैमानिकच नव्हे, तर अनुभवी अंतराळवीर होता. एखाद्या नवशिक्या वैमानिकाप्रमाणे त्याने वेदर बलून किंवा ढगावर विमान ठोकलं, हे कुणाला पटणार?..

आता निवडणुकीच्या निमित्ताने ट्रम्प यांच्या अगोचर वागण्या-बोलण्याची अशी अनेक ‘प्रकरणं’ विरोधी पक्ष बाहेर काढत आहेत. अफाट संपत्तीचे धनी असणार्‍या ट्रम्प यांना जगात पैशाखेरीज कशाचेही मोल वाटत नाही आणि अन्य उच्च उदात्त मानवी मूल्यांना ते कस्पटासमान ..

१९१२ साली २३ वर्षांच्या इगोरने बनवलेल्या विमानाला मॉस्कोच्या औद्योगिक प्रदर्शनात पहिलं बक्षीस मिळालं. १९१३ सेंट पीटर्सबर्गच्या लष्करी प्रदर्शनात त्याने बनवलेल्या विमानाचा नमुना रशियन सेनापतींनी पास केला आणि १९१४ साली तो रशियन लष्करासाठी बॉम्बफेकी ..

आपली हेर व्यवस्था उद्ध्वस्त झाली आहे, हे सोव्हिएत रशियाच्या लक्षात आल्यामुळे तो कोसळला. म्हणजे ‘नाटो’वर मात करण्याची त्याची स्थिती राहिली नाही, एवढंच. इतरांसाठी तो अजूनही महाशक्ती होताच...

फू माँचू हा महाखलनायक इतका लोकप्रिय झाला की, तो आकाशवाणी, दूरदर्शन, कॉमिक्स, व्यंगचित्रमाला असा सर्वत्र पसरला. आता ख्रिस्टोफर फ्रायलिंग या लेखकाने ‘द यलो पेरील’ नावाचं पुस्तकच लिहून ़फू माँचू या व्यक्तिरेखेचा संपूर्ण मागोवाच घेतलाय...

नुसत्या हातांनी जर हे ‘घातक’ एवढे खतरनाक आहेत, तर मग त्यांच्या हातात स्टेन गन्स असतात, तेव्हा ते किती कहर करतील! आणि हे तर ‘घातक’ पलटणवालेच आहेत. मग स्पेशल फोर्समधला एक-एक कमांडो काय अचाट सामर्थ्याचा असेल!..

गेल्या १९ वर्षांत पाश्चिमात्त्य प्रसारमाध्यमांमध्ये अमेरिका-ब्रिटनच्या वरील हेरखात्यांबद्दल बरंच काही प्रसिद्ध झालं आहे. ‘एनएसए’ किंवा ‘जीसीएचक्यू’ यांच्याबद्दल मात्र कुणालाच फारशी माहिती नाही...

ब्रिटिशांनी जसं प्रदर्शनरुपात आपल्या नाटक आणि संगीताच्या प्रेक्षक-श्रोत्यांचा इतिहासच लोकांसमोर मांडला, तसं आपल्याला करता येईल का? याचा विचार करताना असं आढळतं की, अशा प्रकारची संग्राहक वृत्ती आपल्याकडे अभावानेच आहे...

टॉर्बन नील्सन आणि अन्य डॅनिश शेतकर्‍यांनी १९९३ साली हा ‘मिंक फार्मिंग’चा व्यवसाय सुरू केला. आज २७ वर्षांनंतर हा प्रत्येक शेतकरी वर्षाला किमान ३ लाख ६५ हजार युरो एवढा निव्वळ नफा कमावतो आहे...

मार्को पोलो तुमचा की आमचा, यावरून इटालियन आणि क्रोशियन यांच्यात भांडण होतं. अलेक्झांडर तुमचा की आमचा, यावरून ग्रीस आणि मॅकेडोनिया यांच्यात जुंपते आणि रुस्तम-सोहराब हे वीर पुरुष मुसलमान नव्हते, हे तर आजचे मुसलमान मानायलाच तयार नाहीत...

प्लेटोच्या लेखनावर संशोधन करणारे ब्रिटनच्या मँचेस्टर विद्यापीठातील एक संशोधक जे. केनेडी यांनी नुकतेच पायथागोरसच्या बारा सुरांच्या ‘नोटेशन’चा उपयोग करून प्लेटोच्या लेखनातील गूढ संकेत उलगडले आहेत...

या दगडाच्या खाणी नि त्यांची राक्षसी दगडफोडी यंत्रं खाणी खणत-खणत आता चहुबाजूंनी तक्षशिला संरक्षित परिसरावर आक्रमण करत आहेत. तक्षशिला विद्यापीठ हा आपलाच प्राचीन ठेवा आहे, याची मनोमन जाण असलेले थोडेसे शहाणे लोक आणि जगभरचे पुरातत्त्व विशेषज्ञ तक्षशिलेवरच्या ..

गेल्या आठवड्यातल्या ‘विश्वसंचार’मध्ये एव्हरेस्ट शिखर मोहीम आणि एकंदरीतच गिर्यारोहण हा क्रीडाप्रकार याबद्दल माहिती दिली होती. त्यावर अनेक वाचक आणि ट्रेकिंगवाले मित्र यांनी अशी प्रतिक्रिया व्यक्ती केली की, नंदा देवी शिखरावरची मोहीम आणि अमेरिकन गुप्तहेर ..

रिबेकाबाईंनी एक विनोद केला होता. पण, ज्यू लोक नाराज झाले. कारण, या विनोदातून अभावितपणे ज्यू लोकांची नाकं लांबलचक आणि वळणदार असतात, या गैरसमजाला पुष्टी मिळाली. ज्यूंच्या नाराजीनंतर रिबेकाबाईंनी लगेचच क्षमा मागितली...

डिसेंबर १९९२ मध्ये डॉ. अलिबेकने अमेरिकेत राजकीय आश्रय घेतला आणि ‘बायोप्रिपरेट’ या नावाचा अमानुष प्रकल्प अमेरिकेसह सगळ्या जगासमोर उघड झाला. डॉ. अलिबेकने या विषयावर पुस्तकच लिहिलं...

वैज्ञानिक संशोधनाचा फायदा उठवत, जैविक नि रासायनिक अस्त्रं विकसित करून कमी खर्चात, कमी वेळात शत्रूपक्षाची समूळ कत्तल करण्याची महत्त्वाकांक्षा बाळगण्यात कुणीच मागे नाही. नाझीवादी, साम्यवादी, समाजवादी, जपानी, चिनी, ख्रिश्चन, मुसलमान अशा सर्व प्रकारच्या ..

१९६१ ते १९६५ या कालखंडात काँगोमध्ये माईक होअरने गव्हेरा आणि त्यांच्या साम्यवादी ‘सिंबा’ बंडखोरांना असा काही चोप दिला की, सगळं जग थक्क झालं. माईकला ‘मॅड माईक’ हे टोपणनाव याच काळात लष्करी तज्ज्ञांनी आणि पत्रकारांनी दिलं...

इमन स्तानिझाई यांनी नुकतीच एका लेखाद्वारे चिंता व्यक्त केली आहे की, जगभर ‘इस्लामोफोबिया’ वाढत आहे. ‘फोबिया’ म्हणजे भय किंवा तिरस्कार किंवा भयामुळे वाटणारा तिरस्कार. आपला विचार मांडताना प्रा. झमन यांनी पार दुसर्‍या महायुद्ध काळापासूनचा आढावा मांडला ..

विषाचं अमृत होतं. अमृताचं विष होतं. माणूस घाम शिंपडून मातीतून मोती पिकतो. कधी कधी माणसाची पुढची पिढी माजोरीपणाने पुन्हा त्या मोत्यांची माती करते. आता 'ग्राफ्रिन' कशातूनही काहीही निर्माण करेल आणि पर्यावरणही बिघडू देणार नाही...

जनरल हरबक्षसिंगांनी खरोखरच स्वतःच्या हाताने मांडीत गोळी घुसलेल्या मेजर मेघच्या खांद्यावर पदोन्नतीचा तारा लावला. पुढे १९६६ मध्ये ‘मेघदूत फोर्स’ला नववी ‘पॅराशूट कमांडो बटालियन’ असं अधिकृत नाव देण्यात आलं...

कोणताही स्वाभिमानी समाज आक्रमकांनी निर्माण केलेल्या अपमानास्पद खुणा सहन करत नाही. अरब आक्रमकांचा पूर्ण पराभव केल्यावर स्पॅनिश लोकांनी अरबांनी बांधलेल्या टोलेजंग वास्तू सरळ जमीनदोस्त केल्या. एवढेच नव्हे, रशियापासून मुक्तता मिळाल्यावर पोलंडने रशियन ..

'इव्हानहो' ही अगदी आजही एक लोकप्रिय साहित्यकृती मानली जाते आणि हे फक्त इंग्रजी भाषेतच नाही; युरोपभर सर्वत्र रॉबिन हुड लोकप्रिय आहे. सोव्हिएत रशियन राज्यकर्त्यांना तर श्रीमंतांना लुटून गरीबांना मदत करणारा रॉबिन हुड हा आपलाच पूर्वज वाटला...

आता ‘बर्गर’ म्हणजे माठे सँडविचच. मग मॅकडोनाल्डने ब्रिटनमध्येच येऊन ‘सँडविच’ किंवा ‘बर्गर’च्या पेटंटसाठी अर्ज करावा, हे ब्रिटिश लोक कसं बरं सहन करतील?..

अमेरिका हा अफाट विस्ताराचा देश आहे, तिथे सहजपणे संचार करण्यासाठी मोटार हे नवं वाहन लोकांना फारच पसंत पडलं. उद्योजकांनी लोकांना ते स्वस्तात उपलब्ध करून दिलं आणि पाहता पाहता अन्नपाण्याइतकीच मोटारही अमेरिकन माणसाच्या जीवनाचा अविभाज्य घटक बनून गेली. ..

अलीकडेच काही वर्षांपूर्वी ‘एफबीआय’च्या गुप्त कागदपत्रांचा खजिना अभ्यासकांसाठी खुला करण्यात आला. अमेरिकन गुन्हेगारी आणि गुन्हेगारी प्रतिबंधक उपाय यांचा तो इतिहासच होता. असंख्य ज्ञात गुन्हेगारी प्रकरणांमागची सूत्रं आणि अगणित रोखल्या गेलेल्या अज्ञात ..

शहाजीराजांना कुराणाची नि पोटच्या मुलाची कसम खाऊन विश्वास देणारा, नवाब मुस्तफाखान त्यावेळी जसा दाढीतल्या दाढीत हसला असेल; तसेच हे सगळे राजनैतिक देखावे करताना, पाक पंतप्रधान नवाज शरीफ गालातल्या गालात आणि पाक सरसेनापती जनरल परवेझ मुशर्रफ मिशीतल्या ..

व्लादिमीर इलिच उल्थानोव्ह उर्फ लेनिन हा एक यमदूत होता. एक तत्त्वचिंतक, राजकारणी आणि तत्त्वज्ञान प्रत्यक्षात उतरवणारा कार्यकर्ता अशी साळसूद रूपं धारण करून, या यमदूताने किमान ५० लाख माणसं ठार मारली. दि. २१ जानेवारी, १९२४ या दिवशी तो स्वतःच मेला. म्हणजेच ..

अमेरिकेच्या संरक्षण खात्याने पामर लकीच्या ‘अँडुरिल’ कंपनीकडून काही रोडरनर ड्रोन्स खरेदी केली आहेत. अर्थात, अमेरिकेतली एक स्टार्टअप म्हणजे नवखी कंपनी जे करू शकते, ते अमेरिकन सेनादलाचे मुरब्बी वैज्ञानिक करू शकत नाहीत, असं थोडंच आहे? पण, नवीन पोरं ..

दि. १९ डिसेंबर १९६१ या दिवशी पोर्तुगीजांनी पांढरे निशाण फडकवले. गोव्याचा पोर्तुगीज गव्हर्नर जनरल मॅन्युअल अँटोनिओ वसालो इ सिल्वा याने त्या दिवशी रात्री ८.३० वाजता भारतीय सेनापतींसमोर शरणागतीच्या करारावर सही केली. गोवा मुक्त करून, भारतीय संघराज्यात ..

पूर्व समुद्रात ‘गाझी’चा निकाल लागत असतानाच, इकडे पश्चिमेला भारतीय नौदलाने कराचीवर जबर हल्ला चढवला. दि. ४ व ५ डिसेंबर आणि पुन्हा दि. ८ व ९ डिसेंबर असे लागोपाठ दोन हल्ले चढवून नौदलाने कराचीचं पेकाट मोडून टाकलं. ..

‘बिईंग डिफरंट’ म्हणजेच प्रस्तुत ‘धर्म माझा वेगळा’ हे पुस्तक ललित, हलके-फुलके, रसाळ वगैरे अजिबात नाही. तलवार किंवा बंदूक ही रसाळ असून कशी चालेल? ती खणखणीत, कठोरच असायला हवी. तसेच हा ग्रंथ म्हणजे एक बौद्धिक शस्त्र आहे. प्रत्येक हिंदूने, विशेषतः कार्यकर्त्याने ..

‘दि डिक्शनरी ऑफ मिलिटरी कोटेशन्स’ नावाचा हा कोश चांगला पावणेसहाशे पानांचा असून, प्राचीन काळातल्या ट्रॉयच्या युद्धापासून ते १९७३च्या अरब-इस्रायल युद्धापर्यंतचा भाग त्यात आहे. अलेक्झांडर, हनिबाल, फ्रेडरिक द ग्रेट, नेपोलियन, क्लाउझ्वित्झ, ड्युक ऑफ ..

संपूर्ण नूतनीकरण झालेल्या मुंबईतील रा.स्व.संघाच्या ‘नाझ कार्यालया’चे उद्घाटन गुरुवार, दि. १५ ऑक्टोबर या दिवशी ललिता पंचमीच्या शुभ मुहूर्तावर, रा. स्व. संघ कोकण प्रांताचे कार्यवाह विठ्ठलराव कांबळे यांच्या हस्ते झाले. त्यानिमित्ताने... ..

इंग्लंड किंवा ब्रिटन हे प्रोटेस्टंट राष्ट्र आहे. सेंट पॉल्स कॅथिड्रल हा लंडन शहराचा एक मानबिंदू आहे. हे सेंट पॉल्स आणि इतर एकूण ५४ चर्चेस ही ख्रिस्टोफर रेन या माणसाने उभारलेली आहेत. ..

माणसाने आता अश्वविद्या आणि अक्षविद्या यांचा मिलाफ घडवून जुगाराचा एक नवा प्रकार जन्माला घातला आहे. साजुक भाषेत त्याला म्हणतात ‘अश्वशर्यती’ तर सामान्य माणसांच्या रोखठोक भाषेत म्हणतात - ‘घोडा लावणे’. ..

प्रा. जेरोम लेव्हीला असं आढळलं की, ‘अन्नपूर्णा-४’ या शिखराखालच्या जमिनीमध्ये काहीतरी भानगड आहे. फार तांत्रिक तपशीलात न जाता आपण असं म्हणू या की, इथल्या जमिनीचा पोत काहीतरी वेगळाच आहे. असं का घडलं असावं? भरपूर अभ्यास, विमानांमधून पाहणी आणि पायी हिंडून ..

मग पश्चिमी देशांनी पवित्रा बदलला.एकीकडे या देशांशी गोडगोड बोलायचं. त्यांच्याशी मोठेमोठे करार करायचे, कंत्राटं करायची, यांचं तेल शक्य तितक्या किफायतशीर किमतीत स्वतःच्या पदरात पाडून घ्यायचं. हे करतानाच यांच्या शिया-सुन्नी, अरब-बिगर अरब अशी भांडणं ..

‘कर्ककीडकम्’ हा संपूर्ण महिना त्यांनी ’राम महिना’ घोषित केला. घरातले सर्व लोक सकाळी उठून भराभर प्रात:विधी आटोपून एकत्र बसत. मग घरातली सर्वात मोठी महिला रामायण वाचायला सुरुवात करत असे. एकेक श्लोक वाचन, त्याचा अर्थ सांगत कथानक पुढे सरकत असे. ..

मार्क्स पूर्णपणे इहवादी-नास्तिक आहे, तर विष्णुबुवांची सामाजिक धारणा आध्यात्मिक पायावर उभी आहे. अशा या विष्णुबुवांचा जन्म दि. २० जुलै १८२५चा... ..

‘पाकिस्तान क्रिकेट बोर्डा’चे अध्यक्ष नजम सेठी यांनी कोणतंही कारण दिलेलं नाही; पण ते स्पष्टच आहे. अहमदाबाद आणि मुंबईतली राज्य सरकारं पाकिस्तान क्रिकेट बोर्डाला ‘बेगानी’ वाटतात, तर चेन्नई, बंगळुरू आणि कोलकातामधली सरकारं ‘आपली’ वाटतात. आता समजा ‘आयसीसी’कडून ..

समर्थ रामदासांचा मनोबोध किंवा मनाच्या श्लोकांपैकी ’मरे एक त्याचा, दुजा शोक वाहे, अकस्मात तो ही पुढे जात आहे’ हा श्लोक फारच प्रसिद्ध आहे. कारण, अनेकांच्या अगदी नित्य म्हणण्यातल्या असा तो श्लोक आहे. पण, ’मरे एक त्याचा, दुजा शोक वाहे, अकस्मात पहिला ..

अँटिओक, एडिसा, मालात्या, अलेप्पो इत्यादी या क्षेत्रातल्या शहरांना आणि त्यातील वास्तूंना दोन-तीन हजार वर्षांचा इतिहास आहे. यापैकी अनेक वास्तू या भूकंपात उद्ध्वस्त झाल्या आहेत. तुर्कस्तानाला गझियन टेप इथला किल्ला दोन हजार वर्षांपूर्वी रोमन सम्राटांनी ..

पुतीन यांनी काढलेले उद्गार म्हणजे कांगावा आहे, चोराच्या उलट्या बोंबा आहेत, असं पाश्चिमात्य प्रसारमाध्यमे म्हणत असली, तरी ते पूर्ण सत्य नाही. ब्रिटन, अमेरिका आणि इतर पाश्चिमात्य देश हे स्वतःच्या देशांत मोठे लोकशाहीचे समर्थक वगैरे असले तरी इतरांशी ..

दि. 1 मे, 1923 या दिवशी एम. सिंगारवेलूंनी मद्रास (चेन्नई) शहरात दोन भव्य कार्यक्रम केले. या दोन्ही कार्यक्रमात त्यांनी 1 मे या कामगार दिनाचं महत्त्व सांगून, कामगारांची अस्मिता असणारा लाल बावटा फडकावला आणि आपण आज ‘लेबर किसान पार्टी ऑफ हिंदुस्थान’ ..

कॅप्टन स्पीडी 1872 साली भारतात लखनौ जवळच्या सीतापूर गावी पोलीस सुपरिटेंडेंट म्हणून आला. त्याच्याबरोबर राजपुत्र आलेमायू देखील काही काळ भारतात राहिला होता. पुढे तो इंग्लंडला परतला आणि वयाच्या 19व्या वर्षी ‘प्लूरसी’ने मरण पावला. त्याचा देह दहन करून ..

१९९१ साली सोव्हिएत साम्राज्य कोसळल्यावर युक्रेन स्वतंत्र झाला. २०१० साली युक्रेनचे तत्कालीन राष्ट्राध्यक्ष व्हिक्टर युशचेन्को यांनी बांदेराला मरणोत्तर ‘हिरो ऑफ युक्रेन’ असा किताब दिला. याविरूद्ध युरोपभर काहूर माजलं. कारण, बांदेराने हजारो निरपराध ..

दि. ३ मार्च, १९२४ची रात्र आणि दि. ४ मार्च, १९२४चा उगवता दिवस या काळात श्यामलालजींनी झपाटल्यासारखी ही कविता लिहून काढली आणि ते झोपी गेले. दिवस उजाडल्यावर, कविता पुन्हा वाचल्यावर त्यांच्या स्वतःच्याच लक्षात आलं की, एक उत्कृष्ट ध्वजगीत आपल्या लेखणीतून ..

फाल्गुन व ३ शके १५५१ ही तिथी जुन्या ज्युलियन कॅलेंडरनुसार दि. १९ फेबु्रवारी, १६३० येत होती. पण, नव्या जास्त अचूक वैज्ञानिक गणितानुसार, गे्रगरियन कॅलेंडरनुसार ती ११ दिवस पुढे म्हणजे १ मार्च इ. स. १६३० धरली पाहिजे. परंतु, राजकीय अहंकार, राजकीय हितसंबंधांच्या ..

स्पॅनिश आक्रमकांनी आफ्रिकेत आणि अमेरिकेत नि पोर्तुगीज आक्रमकांनी भारतात केरळात, गोव्यात वसई, साष्टीमध्ये जे अनन्वित अत्याचार केले, त्याचं मूळ कुठेतरी या युरोपीय मानसिकतेत आहे. शत्रूचा नुसता राजकीय किंवा सामरिक पराभव करून त्यांचं समाधान होत नाही. ..

दि. 15 जानेवारी हा दिवस दरवर्षी ‘सेना दिवस’ म्हणून साजरा केला जातो. 1949 साली 15 जानेवारी या दिवशी जनरल करिअप्पा यांनी अखेरच्या इंग्रज सेनापतीकडून सूत्र हाती घेतली. स्वतंत्र भारताचे ते पहिले भारतीय सरसेनापती. त्या घटनेची आठवण म्हणून 15 जानेवारीला ..

सॅम्युअल पेपीसच्या दैनंदिनीतून १७व्या शतकातल्या इंग्लंडमधल्या राजकीय, सामाजिक, सांस्कृतिक, आर्थिक, नाविक अशा अनेक क्षेत्रांवर प्रकाश पडतो. त्यामुळे त्या दैनंदिनीचं साहित्यिक कलाकृती म्हणून महत्त्व आहेच, पण सन १६०० ते १६६९ या कालखंडाचा इतिहास म्हणूनही ..

इंग्रजांच्या मनात शेक्सपिअरला जे स्थान आहे, तेच रशियनांच्या मनात पुश्किनला आहे. साम्यवाद्यांनाही पुश्किन मान्य होता. कारण, झारशाहीमध्ये पिचून निघाणार्‍या गोरगरीब कष्टकरी रशियन समाजाचं मर्मभेदक चित्रण पुश्किन करतो. पण, आता येरमोलेन्कोने पुश्किनवर ..

‘हिंदू विश्वराष्ट्राचा इतिहास’ हा ग्रंथ पु. ना. ओक यांनी लिहून स्वत:च प्रकाशित केला. आता त्यालाही 40 वर्षे उलटून गेली आहेत. कुणीतरी हा ग्रंथ अद्ययावत करून नव्याने प्रकाशित करण्याची गरज होती. ओक यांच्या प्रतिपादनाचा मुख्य मुद्दा असा होता की, आज जगातले ..

दि. 6 मे, 2023 रोजी नवा राजा चार्ल्स तिसरा हा त्या एडवर्ड राजाच्या खुर्चीत जेकबच्या दगडावर बसून विधिवत राजपद ग्रहण करेल. दुर्दैवाने हा समारंभ बघायला अ‍ॅडव्होकेट इयान हॅमिल्टन हजर असणार नाही. कारण, तो 3 ऑक्टोबर रोजी वयाच्या 97व्या वर्षी मरण पावला ..

अणुबॉम्ब विकसित करू पाहणार्‍या इराणच्या लष्करी शक्तीसमोर अवघ्या 30 लाख लोकसंख्येचा अल्बेनिया चिल्लर आहे. म्हणजेच इराणच्या ‘सायबर’ हल्ल्याचा हा इशारा अल्बेनियाची पाठिराखी असणार्‍या अमेरिकेला आहे...

आपल्याकडच्या ‘इंटेलेक्चुअल’ असल्याचा आव आणून उपदेशपर अग्रलेख खरडणार्‍या ‘मेनस्ट्रीम’ वृत्तपत्रांच्या संपादकांनी नीट कळावं म्हणून की काय, जपानचे पंतप्रधान किशिदा फुमिओ यांनी अधिक उघडपणे म्हटलंय, ‘आज उक्रेनमध्ये घडतंय, तेच उद्या पूर्व आशियात घडू शकतं.’ ..

आता रशियन निवडणूक अधिकार्यांनी त्या प्रांतांमध्ये सार्वमत घेतलं. या प्रांतांमध्ये मोठ्या प्रमाणावर मूळ रशियन नागरिक असल्यामुळे सार्वमताचा कौल अर्थातच आमच्या प्रांताचं रशियात विलिनीकरण करण्यात यावं, असा लागला आहे. हे वेगळं सांगायला नको. म्हणजेच आता ..

नुकतचं किसिंजर यांचं ‘लीडरशीप’ हे पुस्तक बाजारात आलं आहे. किसिंजर यांनी उत्तम नेतृत्त्वगुणांचं वर्णन करून सांगण्यासाठी वाचकांसमोर सहा नेत्यांची चरित्र मांडली आहेत. किसिंजरनी आपल्या समोर चार्ल्स डि गॉल, कॉनराड अ‍ॅडनॉर, ली क्वान यी, रिचर्ड निक्सन ..

दि. २ जुलै, १९७२ या दिवशी अखेर ‘शिमला करार’ झाला. त्यातला मुख्य भाग म्हणजे भारतीय सैनिकांंनी रक्त सांडून जिंकलेला सुमारे आठ हजार चौ.किमीचा भाग पाकिस्तानला परत करण्यात आला. याला दोन्ही सैन्यांनी युद्ध सुरू होण्यापूर्वीच्या सरहद्दीवर परतावं, असं गोंडस ..

पॅसिफिक महासागराच्या पश्चिम भागात फिलिपाईन्स किंवा फिलिपिन्स हा एक चिमुकला असंख्य बेटांचा देश आहे. सैनिकीदृष्ट्या त्याचं स्थान इतकं मोक्याचं आहे की, अमेरिकेने जवळपास त्या सगळ्या देशालाच आपला नाविकतळ बनवलेला आहे. फिलिपाईन्सच्या पश्चिमेकडे पॅसिफिक ..

जिबुती हे ईरिट्रियाला लागूनच असलेलं स्वतंत्र बंदर किंवा एक शहरीय राष्ट्र आहे. इसू आफवर्कीने जिबुती आणि ईरिट्रियाच्या दरम्यान असलेल्या एका छोट्या टेकडीवरून सीमावाद उकरून काढलेला आहे...

जेरूसलेम शहरातील सर्व धर्मियांच्या पवित्र प्राचीन स्थानांना जराही धक्का लागू नये, म्हणून संरक्षणमंत्री जनरल मोशे दायान आणि त्याचा चीफ ऑफ स्टाफ लेफ्टनंट जनरल यित्झाक राबिन यांनी पूर्व जेरूसलेममध्ये रणगाडे, तोफा किंवा चिलखती गाड्या न नेता, फक्त पॅराट्रूपर्स ..

मिझराही ज्यूंची नवी पिढी आता खुद्द इस्रायलमध्ये उम्म कुलथूमसकट इतरही अरबी गाणी अगदी मोठ्ठा आवाज ठेवून बिनधास्तपणे ऐकते. त्यांची अशीही तक्रार आहे की, इस्रायली जीवनात युरोपीय देशांमधले ज्यू जरा जास्तच पुढे-पुढे करतात आणि आम्ही अरबी देशांमधून आलेल्या ..

राजा रामातिबोधीने १६७७ साली फ्रेंच इंजिनिअर डि लेमार याला बोलावलं आणि सयाम देशाचा नकाशा दाखवून म्हटलं की, सयामचा दक्षिणेकडचा भूभाग जिथे सर्वात चिंचोळा आहे, नेमक्या त्या ठिकाणी, त्या दांडावर एक कालवा खणायचा नि पॅसिफिक महासागराला हिंदी महासागर जोडायचा. ..

१९५७ साली मॅक्लिनची दुसरी कादंबरी आली-‘गन्स ऑफ नेव्हरोन.’ नेव्हरोन नावाच्या ग्रीक बेटावर जर्मनांनी दोन महाभयंकर तोफा तैनात केलेल्या असतात. काही धाडसी कमांडो जीवाची बाजी लावून त्या तोफा उडवून देतात. ही थरार कादंबरी वाचून लोक इतके वेडे झाले की, पहिल्या ..

महिला गुप्तहेर याला समानार्थी म्हणून अमेरिकेत ३५५ हा आकडा मानला जातो. तेवढाच त्या ‘एजंट ३५५’चा इथे संबंध बाकी पूर्ण कथा ही आधुनिक आणि काल्पनिक आहे. जानेवारी २०२२ मध्ये हा चित्रपट प्रथम अमेरिकेत प्रदर्शित झाला आहे आणि आता यथावकाश जगभर सर्वत्र वितरित ..

आपल्या अंकाची भलावण करत वॉलेसने वर्गणीदार मिळवले आणि फेब्रुवारी १९२२ मध्ये पहिला अंक प्रकाशित केला. त्या अंकाच नाव होतं- ‘रिडर्स डायजेस्ट!’ बरेाबर १०० वर्ष पूर्ण झाली त्या घटनेला! ..

दि. १५ फेब्रुवारी, १९११ या दिवशी इंग्रजांनी लेफ्टनंट कर्नल पॉवेल याच्या अधिपत्याखाली ‘इंडियन सिग्नल सर्व्हिस’ची स्थापना केली. पुढे पथकाचं नाव ‘इंडियन सिग्नल कोअर’ असं झालं. पहिल्या आणि दुसर्‍या महायुद्धात; तसंच स्वातंत्र्यानंतर १९४७-४८, १९६२, १९६५, ..

२०१८ साली ‘रॅन्डम हाऊस’ या प्रख्यात प्रकाशन संस्थेने प्रसिद्ध केलेलं हे पुस्तक ‘न्यूयार्क टाईम्स’च्या सर्वाधिक खपाच्या यादीत अग्रक्रमांकावर होतं. २०२० साली त्या पुस्तकावर एक अनुबोधपट निघाला, तो अजूनही पाहिला जात असतो. जसे बायडन यांना हे पुस्तक इतकं ..

गोलंदाजीत इमरान त्याच्या ‘रिव्हर्स स्विंग’साठी आजही प्रसिद्ध आहे. राजकारणातही इमरानने जनरल बाजवांवर हा धारदार ‘स्विंगर’ सोडला आहे. पण, बाजवांच्या हातात ‘बॅट’ नव्हे, बंदूक आहे. ते चेंडूसह गोलंदाजालाही स्टेडियमच्या छपरावर टोलवू शकतात...

तलवारबाजीच्या आधुनिक प्रकारात आपला देश आत्ता कुठे जरा डोळे किलकिले करतोय. आणि तलवार हेच ज्याचं अत्यंत लाडकं शस्त्र होतं, तो महाराष्ट्र कुठाय? महाराष्ट्रातल्या काही ठळक शहरांमध्ये ‘फेन्सिंग क्लब्ज’, ‘फेन्सिंग असोसिएशन्स’ निघालेली आहेत. पण अजून खूप ..

पाकिस्तान सरकार मग ते कोणत्याही पक्षाचं असो, भुत्तोंची पाकिस्तान ‘पीपल्स पार्टी’ असो, नवाझ शरीफांची ‘मुस्लीम लीग’ असो वा वर्तमान पंतप्रधान इमरान अहमद खान नियाझींची ‘तहरीके इन्साफ पार्टी’ असो, हे सर्व लोक अरबी देशांमधल्या मोठ्या मोठ्या धेंडांना पाकिस्तानात ..

...आणि ‘पीसमेकर’ तोफ मागच्या बाजूने फुटली. जहाजाच्या डेकवर अतितप्त लोखंडाचा वर्षाव झाला. धूर विरल्यावर असं लक्षात आलं की, गृहमंत्री एबल अप्शर, आरमारमंत्री टॉमस गिलमर आणि खासदार डेव्हिड गार्डिनरसह एकूण आठ जण जागीच ठार झालेत; तर ३०-३५ जण गंभीर जखमी ..

सर टायटस सॉल्ट-खारपाटील ते लोकरपाटील डॅनियल सॉल्ट हा मोठा उद्योगी इसम होता. तो फक्त विकून थांबला नव्हता. तो शेतीसुद्धा करायचा, मेंढ्या पाळून त्यांच्या लोकरीचे कपडे बनावायचा. इतरही अनेक बारीकसारीक उद्योग करायचा. कल्पक डोकं असणार्‍या प्रत्येक उत्पादकाची, ..

येत्या दि. ७ डिसेंबर रोजी सदबी’ज या प्रख्यात लिलावगृहाच्या लंडन कार्यालयात एका दुर्मीळ वस्तूचा लिलाव होणार आहे. तिची मूळ किंमत आहे १ पेनी. मात्र, लिलावात तिची किंमत ४० ते ६० लाख पौंड येईल, असा सदबी’जच्या संचालकांचा अंदाज आहे...

आता रुझवेल्ट पूर्ण तडफेने कामाला लागले. त्यांनी खास अध्यादेश काढून सैन्यदलांमधले आणि एकूण समाजातलेही पंचमस्तंभी म्हणजे जर्मनीला अनुकूल असणारे लोक यांची चौकशी नि कारवाई आरंभली. झालं!! अमेरिकतले लिबरल, मानवतावादी जागे झाले. त्यांनी रुझवेल्ट यांच्या ..

इंग्रजांनी त्यांच्या उपयोगासाठी १७७५ साली स्थापन केलेली आयुधनिर्माणी नंतर त्यांनी किंवा स्वतंत्र भारत सरकारांनी जशी वेळोवेळी काळाच्या गरजेनुसार पुनःसंघटित, पुनर्रचना करून अद्ययावत केली. तसेच आता ‘आत्मनिर्भर भारता’चा ध्यास घेतलेलं मोदी सरकार करत ..

अरब देशांमध्ये मुळातच पाण्याचं दुर्भिक्ष आहे. पण, जे काही पाणी उपलब्ध आहे, त्याचं योग्य नियोजन केलं, तर दुष्काळ नक्कीच सुसह्य होऊ शकेल...

१९९१ साली सोव्हिएत रशिया आर्थिक हलाखीने कोसळला आणि शीतयुद्ध संपलं. जगभरच्या जाणत्या लोकांनी सुटकेचा श्वास टाकला. पण, त्या घटनेला आता कुठे ३० वर्षं होतायत, तर पुन्हा एकदा महायुद्धाच्या काळ्या छाया भेडसावू लागल्या? पुन्हा एकदा १९१४ पूर्वीसारखी स्थिती ..

अफगाण समाजात कधीच लोकशाही नव्हती. तिथल्या सुमारे ३६ प्रांतांमध्ये एकेका टोळीचं किंवा कबिल्याचं राज्य चालतं. कबिल्याचा प्रमुख ठरवेल तो कायदा, म्हणेल ती पूर्व दिशा. ही मानसिकता कबिल्यातल्या पठाणांच्या मनात शतकानुशतकं रुजलेली आहे...

जुलै २०२१ मध्ये दानिश सिद्दिकी ‘रॉयटर’चा प्रतिनिधी म्हणून ‘अफगाण नॅशनल आर्मी’सोबत अफगाणिस्तानात, कंदाहार परिसरात, स्पिन बुलदाक या गावात गेला होता. तिथे अफगाणी सैन्य आणि तालिबान यांची चकमक झाली, त्यात सैनिकांबरोबर सिद्दिकीसुद्धा जखमी झाला. या जखमी ..

दि. २२ जून, १९४१ या दिवशी पहाटे ठीक ३ वाजून १५ मिनिटांनी जर्मन तोफांनी रशियन फौजांनी व्यापलेल्या पोलंडच्या प्रदेशावर आग ओकायला सुरुवात केली आणि ‘ऑपरेशन बार्बारोझा’ या मोहिमेची सुरुवात झाली...

टिळक, आगरकर, बाळशास्त्री जांभेकर यांच्या निःस्पृहतेचे हे किस्सेच फक्त वाचायचे आणि अनुभवायचे काय, तर निःस्पृहतेच्या, अभिव्यक्तिस्वातंत्र्याच्या गप्पा मारणारे संपादक, शेटजींनी डोळे वटारले की अख्खा अग्रलेखसुद्धा मागे घेतात!..

पुढची चाल मात्र पुतिन यांनी अपेक्षित चपळाईने केली. त्यांनी एकट्याची स्वतःची पत्रकार परिषद बोलावली. पुतिन म्हणाले की, “आमच्यात अनेक बाबतीत मतभेद आहेत. पण, आम्ही एकमेकांना समजून घ्यायला उत्सुक आहोत, तसेच आमच्यातले मतभेद मिटवण्याचे मार्ग शोधण्याचीही ..

जेरेमी सील या प्रवाशाने एर्दोगान यांच्या वर्तमान हालचालींची माहिती देताना त्यांच्या पूर्वीच्या अशाच एका हुकूमशहाची माहिती दिली आहे. त्याचं नाव आहे अदनान मेंडेरीस. ..

पॅट्रिशिया फारा या ब्रिटिश विदूषीचं सर आयझॅक न्यूटनवरचं ‘लाईफ आफ्टर गॅ्रव्हिटी’ या मथळ्याचं हे पुस्तक नुकतंच म्हणजे मे 2021च्या सुरुवातीला प्रकाशित झालं आहे. पुस्तकाचा उपमथळा आहे ‘आयझॅक न्यूटन्स लंडन करिअर’...

आज घटकेला महाराष्ट्र कोणी नि कुठे नेऊन ठेवलाय, ते आपण रोज पाहतोच आहोत. पण, आजच्या 1 मे या महाराष्ट्र दिनाच्या मुहूर्तावर आपण वेध घेऊया, हा महाराष्ट्र आला कुठून त्याचा.... ..

‘टिटॅनिक’च्या बुडण्याबाबत आजही ब्रिटनमध्ये संशोधन चालूच असतं. वेगवेगळे संशोधक वेगवेगळ्या अंगाने या घटनेचा वेध घेत असतात. काही वेगळे निष्कर्ष हाती आले, तर ते आवर्जून १४ एप्रिलचा मुहूर्त साधून प्रसिद्ध केले जातात. परवाच्या १४ एप्रिलला असाच एक नवा ..

दुसर्‍या महायुद्धानंतर चीन ही एकमेव मोठी शक्ती आहे, जी इतर देशांच्या सीमारेषांमध्ये घुसखोरी करून सतत आपल्या सीमा वाढवत असते. भारत-चीनदरम्यान सीमा तणावाची परिस्थिती सोडविण्यासाठी लडाखमध्ये दोन्ही बाजूंनी चर्चा सुरू असताना जनरल बिपीन रावत यांनी चीनच्या ..

रा. स्व. संघाचे सरसंघचालक डॉ. मोहनजी भागवत हे सतत देशभर प्रवास करत असतात आणि योजनापूर्वक समाजातील सर्व स्तरांमधील व्यक्तींना भेटत असतात. अलीकडेच त्यांनी दिल्लीमध्ये प्रो. बी. बी. लाल यांची भेट घेतली. दोघांचा अनेक विषयांवर संवाद झाला. प्रो. लाल यांना ..

१९९१ साली डावा-प्रतिडावांचा हा सगळा खेळच सोव्हिएत साम्राज्याच्या पतनामुळे संपला. परंतु, ‘युनो’ने म्हणजे अमेरिकेने ८ मार्चला ‘आंतरराष्ट्रीय महिला दिवस’ बनवून रूढ झालेला पायंडा पुढे चालूच ठेवला...

फिलाडेल्फिया नाविक अड्ड्यापासून ३२० कि. मी. दूर व्हर्जिनियातल्या नॉरफोक बंदरात ‘एस. एस. अॅन्ड्र्यू फुरुसेथ’ नावाचं एक मालवाहू जहाज उभं होतं. त्याच्या जवळ ही ‘एल्डरिज’ विनाशिका एकदम प्रकट झाली. ‘फुरुसेथ’वरचे खलाशी पण चकित होऊन बघत राहिले. एकदम हवेतून ..

व्हेरी म्हणजे सत्य. ते सप्रेस करा. दाबून टाका आणि फॉल्सी म्हणजे खोडसाळ. त्याकडे फक्त निर्देश करा, सजेस्ट करा. सत्य दाबून टाका आणि खोडसाळ असत्याकडे बोट दाखवा. हा दिव्य संदेश तमाम युरोपीय राष्ट्रांनी अक्षरशः कृतीत उतरवला...

दि. १५ जानेवारी १९४९ साली जनरल करिअप्पा यांनी ब्रिटिशांकडून भारतीय सेनेची सूत्रे हाती घेतली. हा दिवस ‘भारतीय सेना दिवस’ म्हणून साजरा केला जातो. त्यानिमित्ताने अशाच एका पराक्रमी सैन्यवीराची ओळख करुन देणारा हा लेख... ..

कर्नल जॉर्ज ब्लेक परवा २६ डिसेंबर, २०२० रोजी वयाच्या ९८व्या वर्षी मॉस्कोमध्ये मरण पावला. शीतयुद्ध कालखंडाचा आणखी एक मोठा साक्षीदार नाहीसा झाला. ..

कुमारी स्त्री दैवी कृपेने गर्भवती होणं आणि तिच्या पोटी कुणी तरी थोर व्यक्ती जन्मणं, ही येशूच्या जन्मापूर्वीच एक लोकप्रिय संकल्पना होती. येशूच्या जन्माच्या वर्णनासाठी तीच संकल्पना पुन्हा वापरली गेली...

‘जे इतिहासात झालं नाही, पण जे होऊ शकलं असतं, ते जर झालं असतं तर काय झालं असतं...’ याची चर्चा केली तरी भविष्यातल्या चुका टाळता येतील. याचा ताजा नमुना म्हणजे २००४ साली डॉ. मनमोहन सिंग यांच्या ऐवजी डॉ. प्रणव मुखर्जी पंतप्रधान झाले असते तर काय झालं ..

काही आठवड्यांपूर्वी या स्तंभात आपण ‘पिटबुल’ या सैतानी कुत्र्याबद्दल वाचलं होतं. आता वाचा सैतानांचा मागोवा घेणार्‍या आणि त्यांना खतम करणार्‍या लष्करी प्रशिक्षित कुत्र्यांबद्दल. असे १७ नवे कुत्रे भारतात जन्माला आले आहेत. ..

नेगेव्ह वाळवंटातल्या बदाऊन टोळ्यांना इस्रायली नगरपालिका आग्रह करत आहेत की, आता भटकत न बसता इथेच स्थिर व्हा. ..

‘ग्रॅण्ड इथिओपिया रिनायसान्स डॅम’ ‘जीइआरडी’ या नावाचं हे महाकाय धरण इथिओपिया हा आफ्रिकन देश उभं करीत आहे. हा प्रकल्प आता झपाट्याने पूर्णत्वाकडे जात आहे. पण, कदाचित त्यामुळेच इजिप्त देश फार अस्वस्थ आहे...

उत्तर प्रदेशची राजधानी लखनौ शहरापासून साधारण ३० कि.मी. अंतरावर हरदोई जिल्ह्यात संदिला नामक गावात ‘सियाल मॅन्युफॅक्चर्स’ या भारतीय कंपनीच्या सहकार्याने ‘वेब्ली अ‍ॅण्ड स्कॉट’ उर्फ ‘डब्ल्यू अ‍ॅण्ड एस’ ही प्रसिद्ध कंपनी पॉईंट ३२ बोअरची रिव्हॉल्व्हर्स ..

पाश्चिमात्त्य देशांत वेगवेगळे संशोधक सतत काहीतरी नवीन शोधून काढण्याच्या मागे लागलेले असतात. यात पूर्णपणे नवीन असं काहीतरी शोधून काढण्याबरोबरच, जुन्या घटना किंवा व्यक्ती नव्या प्रकाशात पाहण्याचाही प्रयत्न असतो आणि या मामल्यात त्यांच्या आवडत्या व्यक्ती ..

जगात केवळ शत्रुराष्ट्रंच एकमेकांवर हेरगिरी करतात, असं नसून मित्रराष्ट्रंही एकमेकांवर हेरगिरी करत असतात, ही वस्तुस्थिती आहे आणि असं करणं हे अपरिहार्य आहे. कारण, राजनीतीमध्ये शत्रू आणि मित्र हे कधीच कायमचे नसतात; ते सतत बदलतच असतात...

केवळ लष्करी तंत्रज्ञानच नव्हे, तर औद्योगिक, उत्पादक, कृषी, वैद्यकीय, अक्षरक्षः जीवनाच्या हर एक क्षेत्रातलं नवीन विकसित होणारं तंत्रज्ञान बिनबोभाट मॉस्कोला पोहोचत होतं. १९५० ते १९८० अशी तब्बल तीस वर्षं! जवळजवळ फुकट! ..

मोरोक्कोमध्ये घटनात्मक राजेशाही आहे. याचा अर्थ पंतप्रधान, मंत्रिमंडळ, संसद हेच देश चालवतात. पण, देशाचा प्रमुख राजा असतो, असं अपेक्षित आहे. पण, मोरोक्कोत प्रत्यक्षात तसं नाही. म्हणजे प्रत्यक्ष कारभार मंत्रिमंडळ चालवत असलं तरी कुणीही राजाच्या इच्छेविरुद्ध ..

अमेरिकन सरकारने या मुलांशी असा गुप्त करार केला आहे की, हिटलरची रक्तरेषा तुमच्याबरोबरच संपली पाहिजे. हे मुलगे मात्र असा कोणताही गुप्त करार असल्याचा ठाम इन्कार करतात...

१९२६ सालच्या फेब्रुवारी महिन्यातल्या एका उदासवाण्या दिवशी लंडनच्या हीथ्रो विमानतळावर उतरलेल्या कृष्णकांत अत्रीला इंग्रजी भाषेचा गंधही नव्हता. तेव्हापासून आतापर्यंत ही वाटचाल स्वतः पंडित कृष्णकांतनाही आश्चर्यकारक, पण आनंददायी वाटते...

‘फिलाडेल्फिया’ पुन्हा कब्जात आणून बंदराबाहेर नेणं अशक्य आहे, असं दिसल्यावर डिकॅटरने तिथल्या तिथे निर्णय घेतला. जहाज नष्ट करायचं! डिकॅटर आणि त्याच्या हिकमती माणसांनी हे घडवून आणलं आणि ते जखमी, पण जीवंत स्थितीत आपल्या तळावर परतले...

‘फास्ट फूड’पेक्षा थोड्याशाच जास्त वेळात जर चांगलं, सकस अन्न बनवता येत असेल आणि निरोगी राहता येत असेल, तर तसं का करू नये; असं ‘स्लो फूडवाल्यां’चं म्हणणं आहे...

इस्लामच्या असह्य रेट्यासमोर हिंदू पराभूत झाले, पण संपले नाहीत. काय होती त्यांची नि त्यांच्याबरोबर पाय रोवून उभ्या राहिलेल्या समाजाची प्रेरणा? ती होती रामायण-महाभारताची प्रेरणा!..

एकंदर ४८ किमी एवढ्या परिसरात ‘डोरालेह’ या नावाचं नवं बंदर जिबूती आणि चीन यांच्या संयुक्त सहकार्याने उभारायला सुरुवात झालेली आहे. चिनी बनावटीचे राक्षसी बुलडोझर्स जिबूतीची खडकाळ, रखरखीत भूमी रात्रंदिवस खरवडून काढत आहेत. चीन हा उद्योग का करीत आहे?..

उपकरण तिथेच व्यवस्थित बर्फात पुरून झाकून ठेवायचं आणि पायथ्याकडे सुटायचं. आम्ही त्याप्रमाणे केलं. मोहीम आवरली. १९६६च्या मे महिन्यात आम्ही परत तिथे पोहोचलो आणि आश्चर्याने थक्क होऊन पाहत राहिलो. १२० किलो वजनाचं उपकरण चक्क गायब झालं होतं...

शेर्पा तेनसिंग नोर्गे आणि एडमंड हिलरी यांनी एव्हरेस्टवर पाय ठेवला. त्यामुळे अधिकृतपणे या दोघांनाच पहिले ‘एव्हरेस्टवीर’ मानले जाते. पुढच्या वर्षी म्हणजे २०२१ साली, पहिल्या एव्हरेस्ट मोहिमेला १०० वर्षे पूर्ण होतील. ते प्रयोजन धरून स्कॉट एल्सवर्थ या ..

जोनाथन जॉर्डन आणि एमिली जॉर्डन यांनी एक वेगळी वाट धरली आहे. आपल्याकडे कुणी त्या वाटेवरून चालेल का?..

१९८४ मध्येच न्यायालयीन आदेशाने रामजन्मभूमीचे दरवाजे उघडण्यात आले आणि ‘विश्व हिंदू परिषदे’ने रामजन्मभूमी मुक्ती आंदोलनाची हाक दिली. देशभर हिंदुत्वाचे वारे वाहू लागले आणि बाळासाहेब ठाकरे यांनी ते अचूक हेरून शिवसेनेला हिंदुत्ववादी पक्ष बनवले. ज्वलंत ..

ताणतणाव हे फक्त मृत्यूच्या भीतीपुरतेच असतात, असंही नाही. इतर बारीकसारीक गोष्टीही असतात, ज्यामुळे तुमच्या युद्धक्षमतेवर परिणाम होऊ शकतो. ती कमी होऊ शकते, घटते आणि अशी ती घटणं म्हणजे पराभवाला आमंत्रणच! असाच काहीसा प्रकार 'अमेरिकन मरीन कोअर'च्या संदर्भात ..

‘लुव्र’ या वस्तुसंग्रहालयात चालू असलेले एक प्रदर्शन नुकतेच म्हणजे २४ फेब्रुवारी रोजी संपले. हे प्रदर्शन होतं सर्व कलावंतांचा अनभिषिक्त सम्राट असणार्‍या लिओनार्दो-द-विंची याच्या चित्रांचं आणि वस्तूंचं.....

काजीसाहेबांच्या मते हा बदनामीचा गुन्हा होता. या गुन्ह्याला शरियतच्या कायद्यानुसार धोंडे मारून जीव घेण्याची शिक्षा आहे का? असावी बहुधा. कारण शरियत कायद्यात तज्ज्ञ असणार्‍या माणसालाच काझी बनता येते...

डेनिसला इतिहासातला कोणताही विषय वर्ज्य नव्हता, पण 'युद्धेतिहास' आणि त्यातही 'जर्मनीचा युद्धेतिहास' हा त्याचा खास विषय होता...

एकंदरीत विश्वाच्या या अफाट पसार्‍यात पृथ्वीवरचा मानव ‘अकेला नही है’ असे म्हणता येईल. पण, ‘हम भी तेरे हमसफर है’ असे म्हणणारे ते परग्रहवासी लेकाचे समोर येत नाहीत...

अरबस्तानातले ज्यू, ख्रिश्चन आणि मुसलमान यांचे जीन्स एकाच कुळातले आहेत. म्हणजेच सगळ्यांचा मूळ पुरुष अब्राहम आहे, हे ज्यू पुराणकथांचं म्हणणं बरोबर आहे. पण, हे विज्ञान राजकारण्यांना पटायला वीस वर्षे जावी लागली...

आर्यांचं मूळस्थान मानलं गेलेल्या पश्चिम आशियाई नागरिकांचे जीन्स या दोघांपेक्षा भिन्न आहेत. तेव्हा आर्यांनी आक्रमण तर केलेलंच नाही; पण त्यांनी स्थलांतर केलं, असे म्हणणेसुद्धा अशास्त्रीय आहे, असे कॅलिफोर्निया अभ्यासक्रम समितीच्या प्रमुखांनी विट्झेल ..

दि. १७ नोव्हेंबर, १८६९ या दिवशी सुवेझ कालव्याचं उद्घाटन झालं. नोव्हेंबर २०१९ मध्ये या 'थारेपालटी घटने'ला दीडशे वर्षं पूर्ण झाली, तर ९ नोव्हेंबर, १९८९ या दिवशी लाक्षणिक अर्थाने जर्मनीची भिंत कोसळली आणि नोव्हेंबर २०१९ मध्ये या महत्त्वपूर्ण घटनेला ..

दुबईतल्या कामगारांना संघटित करून त्यांना न्याय्य हक्क मिळावेत म्हणून स्थानिक मानवाधिकार संघटना पुढाकार घेत आहेत. जे काम समाजवादी-साम्यवादी यांनी करायचं, ते काम एक कथित भांडवलशाही हस्तक संघटना करीत आहे, हे कसं? कारण, या ठिकाणचे भांडवलदार अरब आहेत. ..