पाकिस्तान हे राष्ट्र भांडून निर्माण केलं गेलं आणि त्या राष्ट्रांतर्गत यादवी माजून पुन्हा बांगलादेश हा नवा देश निर्माण झाला आणि तोही भारताच्या हस्तक्षेपातून. या घटनेला आता जवळपास ४८ वर्षं झाली आहेत. बांगलादेश म्हणजे तेव्हाचा पूर्व पाकिस्तान हा त्यावेळचा मागास, अविकसित प्रदेश. तेव्हाच्या अविभाजित पाकिस्तानातील पंजाब, सिंध हे प्रांत सधन आणि विकसित मानले जात आणि पूर्व पाकिस्तान म्हणजे एक बजबजपुरी! त्यात राजकीय, प्रशासकीय, आर्थिक आणि सर्वच बाबतीत पूर्व पाकिस्तानला सापत्न वागणूक मिळे. अगदी तेथील बंगाली भाषाही पाकिस्तानमध्ये तुच्छ ठरवली गेली. यातून बंगाली अस्मिता जागी झाली आणि भीषण यादवीनंतर, लष्कराकडून झालेल्या अनन्वित अत्याचारानंतरही ‘बांगलादेश’ जन्माला आला. आज ४८ वर्षानंतर हाच बांगलादेश पाकिस्तानच्या नाकावर टिच्चून विकासाच्या दिशेने वाटचाल करतो आहे आणि पाकिस्तान हा दिवसेंदिवस अराजकाच्या दिशेने रसातळाला बुडत चालला आहे.
ताज्या अहवालांनुसार, बांगलादेशने पाकिस्तानच्या तुलनेत आर्थिक क्षेत्रासह शैक्षणिक, आरोग्य क्षेत्रांसह अनेक बाबतीत मोठी झेप घेतली आहे. बांगलादेशाचा गेल्यावर्षीचा विकासदर हा ७.८ टक्के होता जो पाकिस्तानहून (५.८) बराच जास्त होता. बांगलादेशाकडे असलेला परकीय चलनाचा साठा हादेखील ३२ अब्ज डॉलर्सच्या आसपास होता जो पाकिस्तानच्या (८ अब्ज डॉलर्स) जवळपास चौपट होता. आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधीच्या अंदाजानुसार, २०२१ पर्यंत बांगलादेशची अर्थव्यवस्था ही ३२२ अब्ज डॉलर्सपर्यंत पोहोचेल. व्यक्तीच्या जीवनमानाच्या विविध निर्देशांकातहीबांगलादेश पाकच्या पुढे आहे. बांगलादेशी नागरिकांचे सर्वसामान्य आयुर्मान हे ७२ वर्षं आहे आणि पाकिस्तानी नागरिकांचे ६६. बालमृत्यूदर, स्त्री-पुरुष लिंग गुणोत्तर, साक्षरता, रोजगार आदी अनेक बाबतींत पाकिस्तानच्या तुलनेत बांगलादेशने लक्षणीय प्रगती केली आहे. या उदाहरणांसह आणखी अशी अनेक उदाहरणं देता येतील, ज्यातून बांगलादेश हा पाकच्या पुढे जात असल्याचं सिद्ध करता येईल. याचा अर्थ बांगलादेशात सारे काही आलबेल आहे, असं नक्कीच नाही. बांगलादेशाच्या समस्याही जटील आहेत, तेथील धार्मिक मूलतत्त्ववाद्यांचा वाढता प्रभाव चिंताजनक आहे, तेथील अल्पसंख्यांकांवर विशेषत: हिंदूंवर होणारे अत्याचारही संतापजनक आहेत. मात्र, पाकिस्तानच्या तुलनेत ते काहीच नाहीत.
स्वातंत्र्यानंतर भारताने लोकशाही स्वीकारली, अंगिकारली. जागतिक स्तरावर मोठमोठे नेते भारतात लोकशाही टिकण्याबाबत एकेकाळी शंका व्यक्त करत होते आणि भारताने गेल्या सात दशकांत राजकीय, सामाजिक, आर्थिक आणि असंख्य क्षेत्रात केलेल्या वाटचालीने आज जगाचं लक्ष वेधून घेतलं आहे. भारत आज जगातील पाचव्या क्रमांकाची बलाढ्य अर्थव्यवस्था बनण्याच्या मार्गावर आहे. दुसरीकडे पाकिस्तानने जन्मल्यापासून भारतद्वेष केंद्रस्थानी ठेवून वाटचाल केली. त्याचे परिणाम आज तो देश भोगतो आहे. भारताशी स्पर्धा तर लांबची गोष्ट, बांगलादेशही पाकिस्तानला मागे टाकतो आहे. त्यामुळे एकप्रकारे काळाचं एक वर्तुळ या तीन देशांनी पूर्ण केलं आहे, असं नक्कीच म्हणता येईल.
माहितीच्यामहापुरातरोजच्यारोजनेमकामजकूरमिळविण्यासाठीलाईककरा...facebook.com/MahaMTB/आणिtwitter.com/MTarunBharat