ग्राहकांचा विश्वास हेच भांडवल

मुंबईतील एका नामांकित महाविद्यालयात प्राध्यापकाची नोकरी सोडून स्वतःच्या व्यवसायाचा डोलारा उभा करणे आणि तो यशस्वीपणे वाढवणे हे शिवधनुष्य पेलण्याचे काम ‘पद्मजा एरोबायोलॉजिकल प्रा. लि.’ अर्थात ‘पीएपीएल’च्या माध्यमातून कंपनीचे संस्थापक व संचालक डॉ. नंदकिशोर जोशी आणि व्यवस्थापकीय संचालक डॉ. अरुंधती जोशी यांनी केले आहे. ‘संतुष्ट ग्राहक हेच आमचे ध्येय’ मानणाऱ्या ‘पीएपीएल’चा महाराष्ट्रासह गोव्यातही विस्तार झाला आहे.

उद्योजकाचे नाव: डॉ. नंदकिशोर, आदित्य जोशी

कंपनीचे नाव : पद्मजा एरोबायोलॉजिकल प्रा. लि.

कंपनीची सेवा : पर्यावरण घटकांचे निरीक्षण

व्यावसायिक कार्यक्षेत्र : देशांतर्गत

वार्षिक उलाढाल : ६ कोटी

प्रेरणास्त्रोत : त्रिविक्रम जोशी

कर्मचारी संख्या : ४५

के. जी. सोमय्या महाविद्यालयात जोशी दाम्पत्य प्राध्यापकाची नोकरी करत होते. डॉ. नंदकिशोर जोशी यांनी भाभा अणु संशोधन केंद्रातून जैवतंत्रज्ञानातून, तर डॉ. अरुंधती जोशी यांनी रसायनशास्त्रातून पीएच.डी पूर्ण केली. त्यांचा प्राध्यापकाची नोकरी सोडून उद्योजकतेपर्यंतचा प्रवास हा प्रेरणादायी आहे. त्यांची पुढची पिढीही याच व्यवसायात आहे. अमेरिकेत रसायनशास्त्रात अभियांत्रिकीचे पदव्युत्तर शिक्षण घेतलेल्या आदित्य जोशी यांनी परदेशातील नोकरी सोडून कुटुंबाच्या व्यवसायाकडे लक्ष देण्याला प्राधान्य दिले आहे. आदित्य कंपनीच्या संचालक पदावर आहेत आणि नव्या तंत्रज्ञानाद्वारे कंपनीचे कार्यक्षेत्र आणखी विस्तारण्याकडे त्यांचा कल आहे. तीस वर्षांपूर्वी ठाणे-बेलापूर भागातील उद्योगधंद्यांचा जसजसा विस्तार होत होता, त्यानुसार आजूबाजूच्या उद्योगांना एका लॅबोरेटरीची आवश्यकता होती. महाविद्यालयात शिकवत असताना अनेक कंपन्या डॉ. जोशी यांच्याकडे विविध पदार्थ, उत्पादनांचा कच्चा माल आदींच्या तपासणीबाबत माहिती घेण्यासाठी येत असत. त्यातूनच कल्पना घेत, स्वतःची लॅबोरेटरी उभी करावी, अशी कल्पना त्यांना सुचली आणि ’पद्मजा लॅबोरेटरी’ या नावाने ही छोटी कंपनी त्यांनी स्थापन केली. कंपनीच्या कामकाजावर चांगला जम बसल्यानंतर १९८३ साली ’पद्मजा एरोबायोलॉजिकल प्रायव्हेट लिमिटेड’ (पीएपीएल) निर्माण झाली. प्रदूषण नियंत्रण आणि टेस्टिंग कंट्रोल असे सध्याचे उद्योगाचे स्वरूप आहे. यात जलप्रदूषण, वायूप्रदूषण, ध्वनिप्रदूषण आदींची कंपनीतर्फे चाचणी केली जाते. त्याचा अहवाल सादर करणे हे कंपनीचे प्रमुख कार्यक्षेत्र. याशिवाय सुक्ष्म व लघु उद्योगांसाठी लागणाऱ्या उत्पादनांच्या चाचण्याही कंपनीतर्फे केल्या जातात.

‘पीएपीएल’ कंपनीला भारत सरकारची अधिस्विकृती आहे. ‘एनएबीएल’ या सरकारी संस्थेचीही अधिस्विकृती मिळाली आहे. तसेच, ‘आयएसओ:९००१’चे मानांकनही कंपनीला मिळाले आहे. ‘ओएचएसएएस’ या संस्थेचे सुरक्षिततेबाबतचे प्रमाणपत्र कंपनीने मिळवले आहे. मुंबईतील सोमय्या महाविद्यालयात नोकरी करत असताना त्या काळात महाविद्यालयाच्या परवानगीने डॉ. जोशी यांनी एका लॅबोरेटरी कन्सलन्टसीची सुरुवात केली. त्यानंतर याच उद्योगातील अनेक व्यक्तींशी परिचय झाल्याने या क्षेत्रातच उद्योग करावा, अशी प्रेरणा त्यांनी घेतली. सुरुवातीला नोकरी सांभाळून व्यवसाय केल्याने घरातून तितकासा विरोध झाला नाही. डॉ. अरुंधती जोशी यांनीही व्यवसायाला हातभार लावण्यास सुरुवात केली. त्यानंतर जम बसू लागल्यावर दोघांनीही निवृत्त होण्याचा निर्णय घेत पूर्ण वेळ व्यवसाय सांभाळण्याकडे लक्ष दिले. घरातील एका छोट्याशा जागेत सुरू केलेल्या कंपनीचे आज नवी मुंबईतील तुर्भे येथे कार्यालय आहे. कंपनीचे गोवा येथे एक युनिट सुरू होत आहे. व्यवसाय सुरू करण्यासाठी टीजेएसबी बँकेने आर्थिक पाठबळही देऊ केले आहे. डॉ. जोशी यांना मिळालेल्या भांडवलातून कंपनीचा विस्तार होण्यास मोठी मदत झाली.

-तेजस परब