वास्तू आणि सूर्य

 

 

वैज्ञानिकदृष्ट्या हे सिध्द झाले आहे की, मानवी जीवनासाठी सूर्य अतिशय महत्त्वाचा आणि आवश्यक आहे. आश्चर्याची गोष्ट म्हणजे वास्तूपंडितांना हे सत्य माहित होते, अगदी हजारो वर्षांपूर्वी. म्हणूनच, ‘सूर्य’ वास्तू निर्मितीमधील एक घटकही बनला. इमारतींच्या रचनांमध्ये त्याचा विचार केला गेला. वास्तूशास्त्राने सूर्यप्रकाशाची जागा, त्याच्या बदलत्या ठिकाणांनुसार बदलती तीव्रता विचारात घ्यावी आणि सूर्यास्तापासून ते सूर्यास्तापर्यंत आणि सीझन ते सीझन अशा इमारतींचे डिझाईन बनवावे.

 

 

वास्तुशास्त्राच्या तत्त्वांवर आधारित घरे बांधताना सूर्याच्या दिशेचा विचार महत्त्वाचा आहे. सूर्याभोवती भ्रमण करताना पृथ्वी, उष्णता आणि त्यातील प्रकाश प्राप्त करतो. सूर्य हा खरंच एक जीवन देणारा ग्रह आहे. वास्तू सिद्धांतांच्या आधारावर आपण मोठ्या इमारती आणि लहान घरे डिझाईन करीत असताना त्यात सूर्यप्रकाशाशी निगडीत दिशांचाही विचार करणे महत्त्वाचे ठरते. आपण हे कधीही विसरू नये की, सूर्यकिरण हा गर्भाचा आणि प्रकाशाचा स्रोत आहे, जो सजीवांच्या आरोग्यासाठी आवश्यक आहे.

 

 

वास्तू विज्ञानात सूर्यावरील किरणांचे सकारात्मक परिणाम प्राप्त करण्याच्या दिशानिर्देशांवर भर दिला जातो आणि यामुळे अशा दिशानिर्देशांमध्ये वाढत्या तापमानांचा थेट परिणाम होतो. आपल्या दैनंदिन क्रियाशीलतेमुळे दिवसभरातील अधिक ऊर्जा आवश्यक असल्याने, घरे सूर्योदयाच्या दिशेने असायला हवीत जेणेकरून सूर्यकिरणे घरात येऊ शकतील. परंतु सूर्यप्रकाशातील किरणांना अवरूद्ध करणे आजच्या आधुनिक जीवनातील एक प्रवृत्ती असल्याचे दिसते.

 

 

आजकाल, वास्तुशास्त्र लक्षात ठेवून घरे, दुकाने किंवा कार्यालये बांधण्याकडे खूप कल दिसत आहे. आता कोणतीही इमारत बांधण्यापूर्वी, वास्तुशास्त्रासाठी इमारत योग्य बनवावी असे प्रत्येकजण इच्छितो. वास्तू मार्गदर्शक तत्त्वांच्या नकाशाचा विचार करुन आराखडा तयार करतो.

 

 

संपूर्ण विश्वाचा पाया सूर्य आहे ज्याच्या ऊर्जेमुळे संपूर्ण विश्वाला जीवन मिळते. सूर्याच्या ऊर्जेपासूनच पृथ्वीवरील जीवन आहे. सौर यंत्रणेत सूर्य महत्त्वाचा समजला जातो आणि अग्नीचा आकार विचारात घेतला जातो. सूर्यप्रकाशातील सकारात्मक ऊर्जा वास्तूशास्त्रात खूप महत्त्वाची आहे. या वास्तूशास्त्रामुळे पूर्व आणि उत्तर दिशेला महत्त्व प्राप्त होते. कारण सूर्यापासून सकारात्मक ऊर्जेचा मुख्य दरवाजा पूर्व दिशा आहे. कोणत्याही घरात किंवा इमारतीत, सूर्याची सकारात्मक ऊर्जा उत्तर-पूर्वेकडून येते. सूर्याच्या ऊर्जेमुळे, व्यक्तीच्या जीवनावर सूर्यकिरणांचा प्रभाव पडतो.

 

 

वास्तुशास्त्रानुसार, सूर्य रविच्या उत्तरेकडील भागात सकाळी ३ ते दुपारी ३ या वेळेत असतो. सूर्योदयापूर्वी ब्रह्म मुहूर्तापूर्वी सकाळी ३ ते ६ वाजेपर्यंतचा काळ, यावेळी सूर्य पृथ्वीच्या उत्तर-पूर्व भागात स्थित असतो. हा काळ चिंतन आणि अभ्यासासाठी सर्वोत्कृष्ट असतो.

  

 

सकाळी ६ ते ९ वाजेपर्यंत सूर्यप्रकाशाची ऊर्जा पृथ्वीच्या पूर्व (पूर्व) भागात राहते. म्हणूनच घर असे असावे की, यावेळी सूर्यप्रकाशातील प्रकाश आणि शक्ती घरात येऊ शकेल. दक्षिण-पूर्वेस सकाळी ९ पासून दुपारी १२ पर्यंत अन्न शिजविण्याचा हा सर्वोत्तम वेळ आहे. किचन आणि बाथरुम ओले असतात. ते अशा ठिकाणी असावेत जेथे सूर्यप्रकाश चांगला येऊ शकतो.

 

 

आरामदायी वेळ (विश्रांती कालावधी) दुपारी १२ पासून ते ३ पर्यंत मानला जातो. सूर्य सध्या दक्षिणेकडे आहे त्यामुळे उर्वरित कक्ष या बाजूला बनवले गेले पाहिजे.

 

 

दुपारी ३ ते सायंकाळी ६ ही वेळ वाचन आणि काम करण्याची आहे. तेव्हा सूर्य हा नैऋत्येला असतो. म्हणूनच नैऋत्य दिशा अभ्यासाची खोली किंवा वाचनालयासाठी सर्वोत्तम आहे. सायंकाळी ६ ते रात्री ९ ही वेळ भोजन आणि बसणे यासाठी आहे. त्यामुळे घराच्या पाश्मिम कोपरा जेवण किंवा बैठक खोलीसाठी सर्वोत्तम आहे. रात्री ९ ते मध्यरात्री २ पर्यंत घराच्या उत्तर-पश्चिमेला सूर्य येतो. त्यामुळे उत्तर पश्‍चिम ही दिशा बेडरूमसाठी उपयुक्त आहे.